Direct naar artikelinhoud
Nieuws

Bezette regio’s Oekraïne stemmen over aansluiting bij Rusland: ‘Een schijnvertoning’

Oekraïne betitelt de referenda over aansluiting bij Rusland, die vrijdagochtend in bezet gebied zijn begonnen, als een ‘schijnvertoning’. Pro-Russische leiders in de vier regio’s spreken van ‘een droom’ die is uitgekomen.

Mensen wachten om hun stem uit te brengen bij een mobiel stembureau in het bezette Loehansk in het oosten van Oekraïne. Het stemmen, over aansluiting bij Rusland, begon vrijdagochtend.Beeld AP

De autoriteiten in de regio’s Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja verklaarden dat het niet lang meer zou duren voor ze tot Rusland zouden behoren, maar de Oekraïense president Volodymyr Zelensky veroordeelde de stembusgang als een ‘farce’. Ook internationaal is de verontwaardiging groot dat Moskou met de stemming een flink deel van Oekraïnes grondgebied wil inpikken.

Een hoge Oekraïense bestuursfunctionaris in het zuidelijke Cherson, Joeri Sobolevsky, raadde de bevolking aan ‘de deur niet open te doen’. In de eerste vier dagen van het referendum kunnen de bewoners in hun buurt stemmen, bij mobiele stembussen die van huis tot huis gaan. Vanwege de veiligheidssituatie kan alleen op de laatste dag, dinsdag, bij stembureaus worden gestemd. De regio’s zijn nog altijd het toneel van beschietingen.

Volgens Kyiv staat de uitslag al vast en zullen de pro-Russische autoriteiten bekendmaken, net als in 2014 bij de annexatie van de Krim, dat ruim negentig procent voor toetreding tot Rusland heeft gestemd. De Oekraïense autoriteiten maakten vrijdag melding van de eerste onregelmatigheden en bedreigingen. Zo zei de verdreven gouverneur van Loehansk, Serhi Hajdaj, dat werknemers van een bedrijf te horen hadden gekregen dat stemmen verplicht was. Wie niet stemde, zou worden ontslagen. Ook zou hun naam aan de autoriteiten worden doorgegeven.

Twitter bericht wordt geladen...

‘Mijlpaal’

Volgens Hajdaj mogen de bewoners van Starobilsk tot dinsdag hun stad niet uit. Gewapende groepen zouden bewoners dwingen om te stemmen. Op een video was te zien dat ook Russen, zoals in Donetsk de Russische propagandist Semjon Pegov, konden stemmen. De pro-Russische leiders van de regio’s deden de berichten over onregelmatigheden echter af als propaganda.

De separatistenleider van Donetsk, Denis Poesjilin, zei dat met de referenda een ‘historische mijlpaal’ was bereikt. Zijn collega in Loehansk, Leonid Pasechnik, betoogde dat de bevolking van zijn republiekje al sinds 2014, toen de strijd in de Donbas losbrak, naar het referendum had uitgekeken. ‘Het is een droom die we koesterden’, aldus Pasechnik. ‘En die nu werkelijkheid wordt.’

De Russische president Vladimir Poetin heeft gezegd dat hij de uitslag zal respecteren. Verwacht wordt dat het Kremlin volgende week snel tot annexatie zal overgaan. Moskou, dat militair sterk onder druk staat vanwege twee offensieven die Kyiv is begonnen, kan dan beweren dat het Oekraïense leger Russisch grondgebied aanvalt.

Twitter bericht wordt geladen...

Gevlucht

De vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad, oud-president Dmitri Medvedev, waarschuwde Oekraïne donderdag om op zijn tellen te passen. ‘Het binnendringen van Russisch grondgebied is een misdaad’, dreigde Medvedev. ‘Het geeft ons het recht om alle middelen te gebruiken om ons te verdedigen.’ Net als Poetin wees hij ook op Ruslands enorme kernwapenarsenaal.

Volgens de pro-Russische autoriteiten kunnen zo’n drie miljoen kiezers hun stem uitbrengen. Veel bewoners zijn het gebied echter ontvlucht vanwege de oorlog. De separatistenleider van het bezette Zaporizja, Jevheny Balitsky, noemde de stemming echter ‘slechts een detail’, omdat de bevolking volgens hem toch al vond dat ze tot Rusland behoorde.

Het Russische staatspersbureau Tass wees op een peiling van maandag waaruit zou blijken dat 80 procent van de bevolking van Zaporizja voor aansluiting bij Rusland was. In Cherson, waar bewoners na de invasie tegen de Russische bezetting protesteerden, en Loehansk zou dit 90 procent zijn, en in Donetsk 91 procent.