Direct naar artikelinhoud
Milieuactivisme

Mysterieuze milieuclub laat banden leeglopen van SUV’s. ‘Belachelijk én gevaarlijk’

Marinka Tolsma bij haar Ram die rijdt op gas. Ze werd afgelopen weekend slachtoffer van milieuactivisten.Beeld Bram Petraeus

Een internationale milieugroep heeft het gemunt op grote auto’s en hun eigenaren. In Nederland lieten activisten al tientallen banden leeglopen.

Nietsvermoedend loopt Marinka Tolsma zondagochtend een rondje met haar Berner Sennenhonden. Ze merkt een pamflet op achter de ruitenwisser van haar Amerikaanse Dodge Ram pick-up. Een glimmende bolide die opvalt in de doorsnee straat in de Apeldoornse wijk Osseveld. “Eerst dacht ik dat het een grapje was”, vertelt Tolsma in de deuropening van haar tussenwoning. “Nadat ik de banden controleerde bleek er eentje hartstikke leeg.”

Tolsma is slachtoffer van The Tyre Extinguishers, een mysterieuze actiegroep die het heeft gemunt op grote auto’s, oftewel sports utility vehicles (SUV’s). Vorig weekend lieten activisten in het holst van de nacht naar eigen zeggen zestien banden leeglopen van grote wagens. In de straat van Tolsma moesten ook de overburen en een buurman om de hoek het ontgelden. Overal lieten de activisten een A4’tje achter met de tekst ‘Let op – je benzineslurper doodt’.

Drie honden

Die tekst bezorgt Tolsma een sarcastisch glimlachje. “We rijden op gas. De bedrijfswagen van mijn man, op diesel, is een stuk vervuilender. Ze hadden die moeten hebben.” Ze noemt het een belachelijke en bovenal gevaarlijke actie. “Stel dat er iets is met de kinderen en we moeten met spoed weg.” Daarnaast heeft ze de grote auto nodig voor haar drie honden. “Waar moet ik die dan laten? Op het dak?”

The Tyre Extinguishers (vertaald: de bandenblussers) slaan sinds maart van dit jaar toe in tientallen steden. Het begon in Groot-Brittannië en bereidde zich als een olievlek uit naar landen als Zwitserland, Frankrijk en Duitsland. De groepering beweert al zeker 8000 SUV’s ‘onschadelijk’ te hebben gemaakt in tien landen. Op de website van de actiegroep verschijnen bijna dagelijks berichten van uitgevoerde acties inclusief foto’s van geboekte resultaten.

In april waaide de actie over naar Nederland en werden bolidebezitters in Den Haag slachtoffer. Begin deze maand kregen tientallen eigenaren in Hengelo en Zwolle te maken met het bandenactivisme. De politie Oost-Nederland laat weten dat ze de afgelopen weken vijftien aangiftes binnen heeft gekregen. De strafbare acties worden onderzocht.

De auto van Elmer Harkema uit Apeldoorn. Hij werd ook slachtoffer van het bandenactivisme.Beeld Elmer Harkema

Ramp voor het klimaat

In hun pamfletten en op de website van de groepering zetten de activisten uitgebreid uiteen wat het doel is. Ze noemen de SUV’s ‘een ramp voor onze gezondheid, openbare veiligheid en het klimaat’ en willen het bezit van de ‘enorm vervuilende’ grote auto’s in stedelijke gebieden onmogelijk maken.

De activisten wijzen op onderzoek van het Internationaal Energieagentschap: de verkoop van SUV’s gaat de laatste jaren door het dak, maar de wagens blijken de op een na grootste oorzaak van de wereldwijde stijging van de CO2-uitstoot. Ook vindt de milieugroep de auto’s overbodig en gevaarlijk. Op de website staan ook tips voor activisten die mee willen doen: richt je op de ‘chique en middenklasse gebieden’, draai de dop naar links om open te draaien en oefen eerst op een fietsband, valt te lezen in de instructies.

Woordvoerder Marion Walker laat namens de organisatie weten te strijden voor een verbod op SUV’s in stedelijke gebieden, extra belastingen voor bezitters van grote auto’s en gratis uitgebreid openbaar vervoer. Wie er precies achter de actiegroep zitten blijft onduidelijk.

Wat opvalt is de willekeur. In straten waar de groep toeslaat is de ene SUV-eigenaar wel slachtoffer en de andere niet. En wie denkt met een elektrische of hybride auto rustig te kunnen slapen heeft het mis: in Zwolle moest ook een eigenaar van een volledig elektrische wagen het ontgelden. De productie van deze wagens heeft volgens de activisten ‘een grote impact op het milieu’.

De Apeldoornse familie Tolsma deed aangifte en denkt er niet aan om een kleinere wagen te kopen. “Het is de droomauto van mijn man, die gaan we niet wegdoen. Je mag toch zelf weten waar je in rijdt?”

Is dit strafbaar?

Het leeg laten lopen van autobanden is strafbaar. Een voorwerp, bijvoorbeeld de auto, onbruikbaar maken is een vorm van vernieling. Het kan voor gevaarlijke situaties zorgen. “Voor straffen moet je denken aan een geldboete, werkstraf of voorwaardelijke straf”, weet de Apeldoornse strafadvocaat Caroline Pronk. Wel merkt zij op dat het voor de politie heel lastig is om een pleger van dit strafbare feit op te sporen. “Het gebeurt allemaal ’s nachts in het geniep.”

Lees ook:

Ondanks het klimaatprobleem gaan Nederlanders in steeds dikkere auto’s rijden. Waarom toch?

Opvallende trend: SUV’s zijn plots de meest verkochte auto’s van het moment. Critici waarschuwen voor de ‘ver-tank-isering’ van het wagenpark en milieuvervuiling. Maar zijn al die dikke bakken echt vervuilender, of stiekeme aanvoerders van de elektrische rijrevolutie?

Het pamflet op de auto van Marinka Tolsma, ze denkt er niet aan om een andere, kleinere auto te kopen.Beeld Bram Petraeus