Mali is vanaf nu helemaal in de Russische invloedssfeer
De laatste Franse troepen zijn deze week vertrokken uit Mali. In hun plaats arriveren Russische huurlingen. Duitsland heeft zijn verkenningsmissies voor de VN-vredesmacht, Minusma opgeschort vanwege de tegenwerking van de Malinese autoriteiten.*
Nu de laatste Franse troepen de afgelopen dagen zijn vertrokken uit Mali, valt dit Afrikaanse land vanaf heden binnen de Russische invloedssfeer. Maandag trok het laatste contingent Franse militairen de grens over naar het oostelijke buurland Niger.
Terwijl de Fransen vertrokken zagen de achtergebleven Duitse militairen twee Russische vliegtuigen met soldaten landen op Gao. Eerder had de junta in Mali reeds een overeenkomst gesloten met het Russische huurlingenbedrijf Wagner, dat al enige maanden operationeel is in Mali met naar wordt aangenomen zo’n duizend militairen.
Meer Russen worden nu ingevlogen. Onduidelijk is of zij ook tot de Wagner-groep behoren of tot het Russische leger. Moskou zegt alleen opleiders te sturen om het Malinese leger te trainen in de strijd tegen de aan IS of Al-Qaida gelieerde jihadistische groepen die grote delen van het noorden en midden van Mali in handen hebben.
Verzuurde relatie
De Fransen hebben met circa 5500 commando’s en soldaten negen jaar lang Mali bijgestaan in de strijd tegen de jihadisten. Maar na de staatsgrepen door het Malinese leger in 2020 en 2021 verslechterde de relatie tussen de militaire junta en Frankrijk snel. De Franse president Emmanuel Macron eiste vergeefs een terugkeer naar democratie in Mali. Ook weigerde hij samen te werken met Russische huurlingen, die een slechte reputatie hebben als het gaat om oorlogsmisdrijven en het schenden van mensenrechten.
Frankrijk heeft nu zo'n duizend militairen in buurland Niger gestationeerd, en nog eens 300 tot 400 commando’s die zich bezighouden met speciale operaties in de grensstreek met Mali en Burkina Faso. Dat laatste land kampt sinds 2015 ook met een jihadistische opstand van formaat, waardoor al 1,8 miljoen mensen op de vlucht zijn geslagen. Ook in Burkina Faso grepen de militairen begin dit jaar de macht, omdat de burgerregering te weinig zou doen om het leger te ondersteunen in de strijd tegen de jihadisten.
Zonder Franse troepen ligt Mali behoorlijk open voor IS en Al-Qaida. Sinds de eerste coup in 2020 is het aantal gedode burgers per jaar met een factor vier gestegen in vergelijking tot de periode voor de staatsgrepen. De slachtoffers vallen bij aanvallen van jihadistische groepen en tegenaanvallen door Malinese troepen en de Wagner-huurlingen.
Ontsnappingsroutes
Voor IS en Al-Qaida wordt het nu wel een stuk moeilijker om na een aanval de grens over te vluchten naar Niger, want dat land gaat samen met Frankrijk het grensgebied bewaken.
Voor jihadisten is het handig om ontsnappingsroutes te hebben naar andere landen. Gevreesd wordt dat die routes nu meer gezocht gaan worden in de westelijke grensstreek van Mali, met landen als Ghana, Togo, Benin, Ivoorkust en Senegal. Het afgelopen jaar is er een groeiend aantal jihadistische aanvallen geweest in vooral extreem arme landen als Togo en Benin. Het conflict met IS en Al-Qaida kan zich zo uitbreiden naar het westen van Mali en naar de West-Afrikaanse kustlanden.
* CORRECTIE
In het eerdere artikel stond dat ook de Duitse troepen Mali hebben verlaten. Dat klopte niet. Duitsland staakte zijn verkenningsmissies in Mail vanwege de continue tegenwerking van de Malinese autoriteiten. Duitsland houdt zijn manschappen voorlopig in Mali om de vredesmacht Minusma te ondersteunen.
Lees ook:
Mali op ramkoers met VN-blauwhelmen in het land.
VN-vredesmissie Minusma in Mali staat onder hoogspanning, nu de junta daar vluchten voor de rotatie van blauwhelmen voorlopig heeft verboden. Bovendien heeft Mali 49 soldaten uit Ivoorkust gearresteerd die de VN assisteren op de luchthaven in de hoofdstad Bamako.