Een 'zinvolle exercitie'. Zo bestempelde bemiddelaar Johan Remkes de gesprekken die hij vandaag had met natuurorganisaties over het stikstofbeleid.
Het overleg was volgens Remkes bedoeld 'om wat scherper ingekleurd te krijgen waar alle partijen in dit debat precies staan'.
Het is de tweede bijeenkomst die Remkes leidde. Ruim een week geleden sprak hij met landbouworganisaties. "Wat vandaag over tafel ging, was dat er in de ogen van een groot deel van de gespreksdeelnemers sprake is van een natuurcrisis, waar een oplossing voor moet komen met gevoel voor urgentie", zegt Remkes.
Meer problemen
Volgens hem benadrukten de deelnemers ook dat het niet alleen gaat om stikstof, maar dat er meer problemen zijn. "We moeten in Nederland niet de fout maken om boeren nu aanzienlijke investeringen te laten plegen voor de oplossing van het stikstofprobleem als ze misschien over een jaar of vier, vijf weer met heel andere opgaven geconfronteerd worden."
Ook boerin Tineke van den Berg sprak onlangs na de eerste ronde gesprekken over een 'groter belang'. "Die droogte en die hitte en de verschuivingen in de wereldmarkt, dat zijn allemaal gevolgen van klimaatproblemen":
Boer Tineke over stikstofoverleg: 'Goede sfeer, maar levert nog niks op'
De natuurorganisaties willen dat het kabinet zo snel mogelijk naar 'de mobiliteitssector, inclusief de luchtvaart' en naar de industrie kijkt, vatte Remkes samen. Ook Schiphol en fabrieken zouden moeten inleveren.
Industrie en luchtvaart
Klimaatminister Rob Jetten zei na afloop: "De milieuorganisaties hebben goede richtlijnen gegeven en drukten ons op het hart om ook naar industrie en luchtvaart te kijken."
Het gesprek van vandaag is eigenlijk het startschot voor een tweede ronde gesprekken tussen Remkes het kabinet en allerlei belanghebbenden in het stikstofdossier, zegt verslaggever Marieke van de Zilver. Vandaag waren dus acht milieuorganisaties aan de beurt, later deze week onder meer banken, bouwbedrijven, en ook agri-bedrijven.
Veel begrip
Volgens Van de Zilver is er onder een deel van de aanwezigen veel begrip voor de positie van individuele boeren. "Zij willen ook kijken hoe de boeren geholpen kunnen worden in de toekomst."
Remkes herhaalde voor het overleg hoe belangrijk het is dat de stikstofdoelen gehaald moeten worden. Van de Zilver: "Tegelijkertijd merk je bij coalitiepartijen VVD, CDA en ChristenUnie toch wel wat onrust. Zo stelden zij deze week een aantal kritische vragen aan minister Van der Wal, of het wel echt nodig is om zo veel stikstof te besparen, 39 kiloton, als het kabinet heeft aangegeven. Of dat het niet toch een tandje minder kan."
Supermarkten gaan toch niet praten
Supermarkten schuiven donderdag toch niet aan bij het gesprek met Johan Remkes, die voor het kabinet bemiddelt over het stikstofbeleid. Supermarktkoepel CBL vindt het vooral van belang dat het kabinet en de boerenorganisaties eerst weer met elkaar in gesprek gaan om tot oplossingen te komen.
Eerder leken de supers wel te gaan praten met Remkes. Het CBL hield vorige week nog wel een kleine slag om de arm, omdat er nog geen officiële uitnodiging binnen was. Dat laatste is volgens een woordvoerster nu nog steeds niet het geval. Maar dat zou niet de reden zijn dat de supers de gesprekken deze week aan zich voorbij laten gaan.
