Rutte komt wel opdagen bij de boeren, maar niet als het gaat om de natuur

Greenpeace stapt naar de rechter als het kabinet ‘ook maar iets van de stikstofplannen afknabbelt’. Directeur Andy Palmen herhaalde maandagmiddag wat hij in het voorjaar al aankondigde. Volgens Palmen is het doel van 50 procent minder stikstofuitstoot in 2030 al onvoldoende om de meest kwetsbare natuur in Nederland er weer bovenop te helpen.

“Maar liefst veertien soorten natuur, die de regering volgens de wet had horen te beschermen, dreigen verloren te gaan als de stikstofuitstoot niet snel wordt teruggedrongen”, concludeerde onderzoekscentrum B-Ware van ecoloog Roland Bobbink in februari na een onderzoek in opdracht van Greenpeace. Enkele maanden later bevestigde het ministerie van landbouw en natuur zijn bevindingen.

Waar Palmen na afloop sprak van ‘een pittig gesprek’ in het Brabantse provinciehuis in Den Bosch, noemde bemiddelaar Johan Remkes de ontmoeting tussen kabinet en natuurorganisaties over de stikstofplannen ‘een zinvolle exercitie’. Een van de belangrijkste boodschappen die Remkes heeft opgepikt is dat “we niet de fout maken om boeren nu aanzienlijke investeringen te laten plegen voor de oplossing van het stikstofprobleem als ze misschien over een jaar of vier, vijf weer met heel andere opgaven geconfronteerd worden”.

Doelen mogen niet worden afgezwakt

De natuurorganisaties benadrukten in het gesprek dat de doelen niet kunnen worden afgezwakt omdat de natuur al op omvallen staat, maar ook dat de aanpak van de stikstofcrisis niet los kan staan van verbetering van de waterkwaliteit en maatregelen om de klimaatverandering af te zwakken en op te vangen. Ook maakten ze duidelijk dat het verkeer, en dan met name de luchtvaart, en de industrie moeten meedoen in de stikstofaanpak.

Namens het kabinet waren minister voor natuur en stikstof Christianne van der Wal en klimaatminister Rob Jetten bij het gesprek. Maar niet premier Mark Rutte en landbouwminister Henk Staghouwer, die anderhalve week geleden wel bij het gesprek met de boeren aanschoven. “Dat zij er niet bij waren, helpt natuurlijk niet om het geluid precies daar te krijgen waar het zou moeten zijn”, mopperde Bram van Liere van vereniging Milieudefensie.

Johan Vollenbroek van Mobilisation for the Environment (Mob) reageert luchtiger. “We hebben Rutte’s inbreng niet gemist. Het harde boerenprotest wordt in belangrijke mate gevoed door de knullige en laffe manier waarop de premier over het stikstofdossier naar de bevolking communiceert. Maar dit gesprek was heel constructief. Minister Van der Wal was stellig: we gaan de doelen niet terugzetten.”

Volgens Vollenbroek is even gediscussieerd over het schrappen van de kritische depositiewaarde (KDW), dat is de meeteenheid voor de maximale hoeveelheid stikstof die de kwetsbaarste natuur in een gebied aankan. Veel protesterende boeren willen graag van de KDW af, maar “dan valt het hele systeem om waarmee vergunningen aan veehouderijen zijn verleend”, legt Vollenbroek uit. “Een groter plezier kun je ons niet doen, heb ik gezegd.”

‘Oproer en fysiek machtsvertoon kennelijk lonend’

Vooraf was er nog ergernis bij Mob, omdat het secretariaat van Remkes had laten weten dat hij maar één spreker per organisatie toe zou staan. Daardoor was er geen spreektijd voor jurist Valentijn Wösten, die Mob vertegenwoordigde bij de Raad van State in de gewonnen zaak tegen het Programma Aanpak Stikstof (Pas), waarmee in mei 2019 de stikstofcrisis begon. “Uw besluit staat in schril contrast tot de rondgang van de heer Rutte om agrarische vertegenwoordigers juist aan tafel te krijgen. Oproer en fysiek machtsvertoon zijn kennelijk lonend”, mailde Wösten aan Remkes.

Minister Van der Wal zei na afloop te onderzoeken of ze biologische boeren kan ontzien bij de stikstofaanpak, omdat zij de omslag al hebben gemaakt. De supermarkten lieten weten dat ze toch niet ingaan op de gespreksuitnodiging voor donderdag, omdat ze vinden Remkes eerst opnieuw met de boeren moet praten.

De politie maakte bekend dat de afgelopen weken ruim honderd mensen zijn aangehouden wegens overtredingen en misdrijven die verband houden met de boerenprotesten. Het gaat dan onder meer om snelwegblokkades, brandstichtingen en afvaldumpingen. De politie schreef ook meer dan zevenhonderd bekeuringen uit.

Lees ook:

Ook natuurorganisaties staan bij Remkes op de stoep. ‘Boeren zijn onze buren en partners in het natuurbeheer’

Pak naast stikstof ook de waterkwaliteit en de klimaatverandering aan met die 25 miljard euro, zeggen de natuurorganisaties tegen bemiddelaar Johan Remkes en via hem tegen het kabinet. En bied de boeren perspectief.

Onderzoek: natuur herstelt niet zolang stikstofuitstoot niet omlaaggaat

Maatregelen voor natuurherstel halen weinig tot niets uit als de stikstofuitstoot niet flink omlaag gaat, blijkt uit onderzoek van het wetenschappelijke bureau B-Ware in opdracht van Greenpeace.