Terug naar de krant

Grachtenfestival koestert talent met een boodschap

Leeslijst reportage

Klassiek Voor de nieuwe generatie op het Grachtenfestival lijkt muziek vooral een taal van verbinding in een wereld van vervreemding.

Leeslijst

De rode banier van het Grachtenfestival wappert tot en met volgend weekend overal in Amsterdam. De stad vormt een kwart eeuw, in het hart van augustus, de kraamkamer van muzikaal talent.

Het openingsconcert ontvouwde zich vrijdag in Nieuw-West, langs de Sloterplas. Een plek eerder gemaakt voor de alles overstemmende The City I live in, The City I Love van soulzangeres Noa Lauryn en rapper Benjamin Fro, dan voor het Klarinettrio van Johannes Brahms door de drie kandidaten voor de Grachtenfestival Prijs dit jaar. De klassieke musici – onder wie artist in residence, cellist Alexander Warenberg – warmden het publiek zodoende rond etenstijd op voor een steeds uitbundiger avond. Festivals draaien nu eenmaal niet om ideale muzikale omstandigheden, maar om sfeer. En soms pakte menig klassiek nieuweling toch wat moois mee. „Zo’n cello is toch net een zangstem”, zei een jonge popfan.

De opening was een van de negentig gratis concerten die tot en met 21 augustus op allerlei buitenplekken te bezoeken zijn. En dan zijn er nog zo’n honderdtien andere optredens, in tal van genres. Mijn zaterdag was hier een goed voorbeeld van. Die begon in het Eye Filmmuseum met een compositie van Camiel Jansen, als Nieuwe Maker bij het Grachtenfestival krijgt hij twee jaar lang de ruimte en coaching in het schrijven van stukken.

Lees ook het interview met Camiel Jansen
Camiel Jansen: „Het woord affaire is veel te licht. Het is een schandaal. Het is moorddadig.”

Hij componeerde eerst zijn muziek, waarna regisseur Casper Braat en animator Gideon van der Stelt er een film bij bedachten. Deze omgekeerde wereld leverde een mooie vertelling op, Small World, over de echte muis Josh die rondzwerft in een geanimeerde omgeving, die je zou kunnen zien als de vervreemding die wij als mensen met alle moderne tech om ons heen hebben geschapen. Beeld en muziek, live vertolkt door Asko|Schönberg, sloten een volmaakt huwelijk, dat op speelse wijze nogal wat vragen kon oproepen.

In de Rode Hoed vertelden, zongen en musiceerden de zussen Maria en Anuschka Pedano en de musical-tweeling Mylène en Rosanne Waalewijn over hun onderlinge verhoudingen. Vooral de opkomst van dat laatste tweetal was treffend: ze hadden hun beider lange blonde haar tussen hen in tot één vlecht samengebonden. Alle vier in deze eeuw geboren toonden ze niet alleen muzikale bevlogenheid, maar ook conceptueel talent: het aanstekelijke Zussen kende een sterke rode draad en bijpassende stukken uit musicals, pop, Jiddisch repertoire, film, Nederlandse kleinkunst en klassiek.

Muzikale generaties

Hoe muziek door families en generaties loopt, wordt elk jaar wel weer duidelijk bij het Grachtenfestival. Zo was de kleine opera WE TWO in de Vondelkerk een bedenksel van Elsina Jansen, dochter van de bekende pianist Rudolf Jansen. Zij maakte een actuele collage van twee 20ste-eeuwse stukken, die je zelden hoort: de korte opera The Telephone (1947) van Gian Carlo Menotti en de liedcyclus Four Dialogues (1954) van Ned Rorem. Grappig om te zien hoe de verslaving aan de telefoon ook driekwart eeuw geleden al relaties kon verpesten.

Fysieke verbinding tussen mensen – inclusief het elkaars hand vasthouden van het concertpubliek – vormde daarna de verhaallijn van jazz-zanger en saxofonist Tim Wes in Paradiso: muziek niet als elitaire en uitsluitende kunst, maar als een gemeenschappelijke noemer, waarin iedereen zichzelf begrepen kan voelen en elkaar kan vinden.

De avond eindigde in de onderdoorgang van het Rijksmuseum met cellist Warenberg en drie vrienden in zijn twee favoriete strijkkwartetten van Dmitri Sjostakovitsj en Felix Mendelssohn, de componist die eens zei dat muziek een veel preciezere taal is om ons gemoed in uit te drukken. In beide stukken bevestigden de vier strijkers dat de jonge generatie iets wil vertellen dat de muziek zelf overstijgt.

Het Grachtenfestival duurt nog tot en met zondag 21 augustus. Inl: grachtenfestival.nl.
Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 15 augustus 2022.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in