Heeft BBB wel de juiste mensen voor het landsbestuur?

Soms lopen de emoties even hoog op. Als de 53-jarige Kees Hanse vertelt over zijn zoon die nu in Canada is om te kijken of hij daar een boerenbestaan kan opbouwen, bijvoorbeeld. ‘Ja, dan breek ik even, hoor’, zegt de verder goedlachse akkerbouwer uit Zeeland. ‘Wij hebben een héél gezond bedrijf, maar toch is het de vraag of mijn zoon een toekomst heeft in Nederland.’ 

Het maakt Hanse ‘strijdbaar’ om politiek actief te worden voor de BoerBurgerBeweging (BBB), vertelt hij zaterdag in de verzengende hitte op het erf van een collega-boer in het Zeeuwse Arnemuiden. Volgens de akkerbouwer kan de Nederlandse bevolking zichzelf niet meer voeden als het boeren onmogelijk wordt gemaakt om hun bedrijf uit te oefenen. Experts die voorrekenen dat dit niet zo is, vertrouwt hij niet.

Het is voor het eerst dat de politieke partij die de wind zo in de zeilen heeft, haar kandidaten voor de provincialestatenverkiezingen voorstelt aan het publiek. Naast Kees Hanse drentelen op deze bloedhete zaterdagmiddag ook Berend Boone, Eelco Van Hoecke, Antje Dees-de Vries en Arno Vael in de schaduw van een brede boom om elkaar heen. Ze zijn ‘best zenuwachtig’, biecht een van hen op, om voor het eerst in het volle aandachtslicht van de pers te stappen.

Maandenlange voorbereiding

Dat is niet gek. De belangstelling van de media is groot. Het vijftal wordt van alle kanten gefilmd, gefotografeerd en ondervraagd. Deels komt dat doordat BBB heel hoog in de peilingen staat – als er nu verkiezingen zouden zijn, zou de partij na de VVD de tweede partij van het land worden. Maar de aandacht is vooral groot omdat tot nu in nevelen gehuld bleef wie er zitting nemen in het provinciebestuur en mogelijk zelfs de Eerste Kamer als de partij in maart 2023 daadwerkelijk zetels weet te bemachtigen.

Achter de schermen blijkt BBB al sinds vorig najaar bezig met het screenen en opleiden van kandidaten voor alle twaalf provinciebesturen, bevestigt partijvoorzitter Erik Stegink. Ook deze zomer is gebruikt om samenhorigheid te kweken en op elkaar ingespeeld te raken. Het vijftal in Zeeland kent elkaar ook al redelijk goed door de vele kennismakingsbijeenkomsten, debatcursussen en hun WhatsAppgroep. 

Dat investeren in een teamgevoel is een verschil met veel andere nieuwe partijen, denkt partijvoorzitter Stegink. ‘Dat maakt ons uniek.’ Hij vertelt de vijf Zeeuwse kandidaten over een oud-Forumlid dat zijn collega’s in het provinciebestuur pas leerde kennen op de dag van de beëdiging. Met alle gevolgen van dien. ‘Wij doen dat anders’, zegt Stegink.

Ook de Zeeuwse kandidaten zijn doordrongen van die boodschap. De woorden ‘team’ en ‘wij’ nemen ze bijna om de zin in de mond. ‘Alleen samen sta je sterk’, zegt Kees Hanse bijvoorbeeld diverse malen. ‘De belangrijkste eigenschap van de BBB-kandidaten is dat ze goed in een team kunnen werken’, stelt rayonhoofd Arno Vael, die de kersverse politici voor Zeeland selecteerde. Een eerste gesprek aan de keukentafel zei hem vaak al genoeg: ging het hier om iemand die ter meerdere eer en glorie van zichzelf de politiek in wilde of om iemand die samen met anderen iets wilde bereiken? ‘Aan haantjes hebben we niet zoveel.’

Serieuze plannen

En zo lijkt veel communicatie er inmiddels op gericht om potentiële kiezers ervan te overtuigen dat BBB niet de zoveelste snelgroeiende partij is die door intern geruzie weer zal imploderen. Het horrorscenario dat er hetzelfde bij BBB zal gebeuren als bij de LPF, Forum voor Democratie of Volt moet koste wat kost voorkomen worden. Die partijen kwamen veel in het nieuws toen leden boos opstapten of rollebollend met elkaar over straat gingen.

‘Heeft BBB wel de juiste mensen?’, is ook een vraag die BBB-leider Caroline van der Plas met enige regelmaat hoort tijdens gesprekken in het land. Hoewel ze nog steeds beducht is vanwege de doodsbedreigingen die ze onlangs kreeg, is ook zij deze zaterdag naar Arnemuiden gekomen. Wel werden locatie en tijdstip van de Zeeuwse bijeenkomst geheim gehouden totdat de BBB-leider het boerenerf weer had verlaten.

Op verjaardagen en borrels krijgt Van der Plas vaak te horen dat mensen BBB heel interessant vinden, vertelt ze, maar bespeurt ze ook twijfels over de stabiliteit van de partij. ‘We zijn dus al maanden bezig met selecteren en opleiden van kandidaten. Dat is wat we vandaag ook willen laten zien. Ik kan niet garanderen dat er niks mis zal gaan, maar dat proberen we zo veel mogelijk te voorkomen.’

De BBB-leider onderstreept dat de partij serieuze plannen heeft om mee te doen aan het landsbestuur. ‘Als we de provincialestatenverkiezingen winnen, kan de partij ook Eerste Kamerleden leveren. Een zetel of acht in de senaat moet zeker mogelijk zijn, schat Van der Plas. ‘Dan moet het kabinet ook met ons onderhandelen.’

Grote uitdager

VVD-premier Mark Rutte lijkt de partij inmiddels als een grote uitdager bij de eerstvolgende verkiezingen te zien. Bij de start van het zomerreces, half juli, erkende hij dat alle partijen op verlies staan ‘behalve BBB’. Van der Plas voelt zich  heel comfortabel bij die uitdagersrol. ‘Zeker!’, zegt ze. Ze vindt het tijd dat BBB aan de knoppen gaat zitten. Dat gevoel wordt hier breed gedeeld. Enkele minuten later zegt partijvoorzitter Stegink in een toespraak dat een lid hem emotioneerde door de hoop uit te spreken dat ‘Caroline minister-president zou kunnen worden’. 

‘Ik denk dat we met dit team de grootste kunnen worden’, zegt ook het Zeeuwse rayonhoofd Arno Vael. Als het zover is en BBB’ers zitting nemen in het provinciebestuur, dan gaan ze dus mooi niet zomaar het Haagse stikstofbeleid uitvoeren. ‘Het is tijd voor meer boerenverstand in het land’, zegt kandidaat-BBB’er en oud-Forum-lid Eelco Van Hoecke. ‘Wij zijn er klaar voor.’