Strijd om 177 gouden medailles barst los in München: waarom worden 9 EK’s samengevoegd?

1. Welke sporten komen aan bod in München?

Het programma oogt als een tamelijk willekeurig samenraapsel van gevestigde olympische sporten en gelegenheidsevenementen. Atletiek, turnen, wielrennen en roeien vormen de hoofdmoot. Tafeltennis, kanovaren, sportklimmen, triatlon en beachvolleybal maken het speelschema compleet. Er worden 4.700 deelnemers verwacht, iets minder dan de helft van het aantal dat deelnam aan de Zomerspelen in Tokio. Er zijn in tien dagen 177 gouden medailles te verdelen.

Aanvankelijk leek ook zwemmen deel uit te maken van het sportfestival, maar de Europese zwembond LEN heeft gekozen voor een toernooi in Rome. Dat wordt tegelijkertijd gehouden.

2. Hoe serieus nemen de sporters de EK’s in München?

Voor verreweg de meeste deelnemers is het een belangrijk toernooi. Veel landen vaardigen hun beste sporters af. Dat geldt ook voor België, al laten sommige prominenten het EK in München aan zich voorbijgaan.

Zo ontbreken marathonloper Bashir Abdi, onlangs derde op het WK in Eugene, en wielrenners Wout van Aert en Remco Evenepoel. Bij Nederland zijn bijvoorbeeld atlete Sifan Hassan en wielrenner Mathieu van der Poel niet van de partij, omdat het toernooi voor hen geen prioriteit heeft.

De Belgische delegatie bestaat uit 48 individuele atleten en 4 aflossingsteams en is zo de grootste sinds het EK 1950 in Brussel toen er 50 individuele atleten werden geselecteerd. Nafi Thiam, Koen Naert en de Belgian Tornados verdedigen in München hun Europese titel.

Op dat vorige EK, in 2018 in Berlijn, won België zes medailles. Rutger Smith, topsportcoördinator van de Vlaamse atletiekliga, stelde recentelijk dat hij in München op nog meer hoopt.

3. Wat is de bedoeling van het samenvoegen van negen EK’s?

Het idee komt uit de koker van de Zwitserse sportmarketeers Nicolas Duchoud en Mark Jurg. Die laatste was een van de geestelijke vaders van de Champions League in het voetbal. Zij gaan ervan uit dat een groot gezamenlijk EK meer zendtijd oplevert, meer geld genereert en meer toeschouwers trekt. ‘Tien dagen van tien tot tien’ olympische sport op tv brengen moet tegenwicht bieden aan de overvloedige aandacht voor voetbal.

München is de tweede editie. Er is een budget van 130 miljoen euro, waarvan 100 miljoen wordt opgebracht door de stad. Vier jaar geleden werd het concept halfslachtig gelanceerd door kampioenschappen in twee steden onder één noemer te brengen: Berlijn en Glasgow. Destijds behoorden zeven sporten tot het hoofdprogramma. Het leek toen de bedoeling om de ‘European Championships’ te bouwen met de drie olympische kernsporten (atletiek, zwemmen, turnen) en een wisselende groep andere sporten.

4. Waarom is zwemmen afgehaakt en wat gaat atletiek doen?

Volgens de Europese zwembond LEN zijn de faciliteiten in het Olympiapark in München minder goed dan in Rome. Wat wellicht ook meespeelt: de LEN kende ten tijde van de toewijzing een Italiaanse voorzitter. 

Veel goeds voorspelt die keuze niet voor de toekomst van het tiendaagse sportfestival, dat om de vier jaar moet plaatsvinden. Hoewel de data voor het toernooi van 2026 al zijn vastgelegd, heeft zich nog geen organiserende stad aangediend. Atletiek zal bovendien niet van de partij zijn. De Europese atletiekbond EAA organiseert over twee jaar een toernooi in Birmingham of Boedapest en gaat voortaan solo verder met om de twee jaar een EK.

“Atletiek zal in München de meeste kijkers en aandacht trekken. Dat is duidelijk”, stelde vicevoorzitter Jean Garcia op het sportmediaplatform FrancsJeux. “Samenwerken is goed voor andere sporten, niet voor ons. Er zijn meer beperkingen dan voordelen.”

5. Hoe verhouden de EK’s in München zich tot de Europese Spelen? Oftewel: waarom bestaan de ‘European Championships’ en ‘European Games’ naast elkaar?

Er is sprake van een felle concurrentiestrijd op bestuurlijk niveau tussen de Europese sportfederaties, die hun eigen EK’s organiseren, en het Europees Olympisch Comité, dat in 2015 de Europese Spelen lanceerde. Dat toernooi wordt ook om de vier jaar gehouden. Volgend jaar staat de derde editie gepland in Krakau, Polen. In 2015 was het toernooi in Bakoe, Azerbeidzjan; in 2019 in Minsk, Wit-Rusland.

De Europese Spelen tellen meer deelnemende sporten dan de verzamelde EK’s, vijftien bij de laatste editie in Minsk. Maar lang niet alle sporten nemen het toernooi even serieus. Slechts bij vier sporten waren destijds Europese titels te verdienen: judo, kanovaren, badminton en boksen. Atletiek en zwemmen lieten in Minsk jeugdteams of alleen kleine landen deelnemen.

Veel Europese sportbonden verkiezen om financiële redenen hun eigen titeltoernooien boven de Europese Spelen. “De EK’s zijn hun enige inkomensmodel. Europese confederaties als de LEN (zwemmen) en de EAA (atletiek) eten niet mee uit de ruif van het IOC. Dat olympische geld gaat naar de wereldbonden”, zei initiatiefnemer Jurg vier jaar geleden.