Slechte arbeidsomstandigheden zijn ‘een frame’, aldus organisatiecomité WK voetbal in Qatar

Wie een sjeik in wit gewaad verwacht had, komt deze vrijdagmiddag in de Amsterdam Arena bedrogen uit. Anders dan op persfoto’s gaat Hassan al Thawadi gekleed in een blauwe spijkerbroek, een modieus wit shirt en een donkerblauw colbert. 

Zijn missie is duidelijk: het WK van Qatar verkopen als een voetbalfeest. Naast hem zit Gijs de Jong, directeur bij de KNVB, die Al Thawani naar de Arena heeft gehaald. Dit past in de visie van de KNVB rond het WK; de bond wil zijn ‘maatschappelijke rol’ vervullen. Eerder vandaag heeft de Qatarese bobo een gesprek gehad met Oranjefans en met maatschappelijke organisaties, zoals Amnesty International en FNV. Nu zijn de media aan de beurt.

Na een wat rommelig begin − Al Thawadi belooft openheid maar wil het gesprek off the record laten plaatsvinden − mogen de recorders toch aan en kan het vragenvuur beginnen. Vanaf de eerste seconde hangt er spanning in de lucht. Beide partijen zijn duidelijk met een wat verschillend idee aangeschoven. Waar het journaille vist naar een groots mea culpa − ja, het was verschrikkelijk wat de arbeiders in het land is overkomen, en ja, dat spijt ons zeer − is dat precies wat Al Thawadi hier níét wil gaan doen.

Het WK in de woestijnstaat, dat eind november begint, wordt wat hem betreft een toernooi waar mensen samen het voetbal vieren en onenigheid achter zich laten. ,,Voor mij is het toernooi geslaagd als mensen later tijdens het kerst- of thanksgivingsdiner worden gebeld door iemand van de andere kant van de wereld die hem fijne dagen wenst, iemand die hij heeft leren kennen tijdens het WK in ons land.”

Maar die arbeidsmigranten dan? Sinds de toewijzing van het toernooi is dat het heetste hangijzer. Zeker sinds de Britse krant The Guardian  schreef dat er 6500 migranten stierven. De Britse krant beweerde nooit dat dat allemaal mensen zijn die aan stadions werkten (het betrof het totaal aantal in Qatar overleden migranten). Maar net als eerder toernooiambassadeur Ronald de Boer grijpt Al Thawani dat feit aan om de legitimiteit van het artikel, en in het kielzog daarvan de hele berichtgeving over de arbeidsomstandigheden, in twijfel te trekken. ,,We hebben zelf ook onderzoek gedaan. Daaruit blijkt dat er drie mensen direct zijn gestorven door het werk aan een stadion.”

Drie of ruim zesduizend, het is nogal een verschil. Als je praat met mensen die er wat meer verstand van hebben, blijkt dat de waarheid ergens in het midden ligt. Dat de omstandigheden tot een paar jaar verschrikkelijk en soms ook gevaarlijk waren, valt in alle redelijkheid hoe dan ook niet ontkennen. Niet voor niets pleitten Amnesty International en vakbond FNV gisteren opnieuw voor een compensatiefonds voor de arbeiders en hun nabestaanden, die veelal in arme Aziatische landen wonen. Toch wordt de hele discussie over de situatie van de migranten in relatie tot het WK hier aan tafel ‘een frame’ genoemd. Zo snel kan het gaan. 

Corruptie, nog zo’n dingetje. Na de toewijzing van de WK’s van 2018 (aan Rusland) en 2022 ontplofte de boel binnen Wereldvoetbalbond FIFA. De procedure hing van smeergeld aan elkaar, er rolden koppen, het hele toewijzingsproces ging op zijn kop. Over de rol van Qatar is Al Thawadi echter kort: ,,Het WK is niet gekocht. Er was geen corruptie.”

Kan er nu eindelijk eens een leuke vraag komen, vraagt hij zich een aantal keer af. ,,Het voelt alsof ik in de beklaagdenbank zit. Het is heel makkelijk om een mening te hebben, maar ik vraag me af of mensen weten hoeveel vooruitgang we in ons land hebben geboekt. Schrijf dat nou eens op.”

Nog één puntje dan. Of mensen uit de lhbti-gemeenschap welkom zijn in Qatar? Homoseksuele relaties zijn in het land bij wet verboden. Wat hij daarvan vindt? ,,Mijn persoonlijke mening doet niet ter zake. Iedereen is welkom.” 

Ook mensen uit de homogemeenschap dus. Zij mogen ook met regenboogvlaggen rondlopen, zegt De Jong, die met de Europese voetbalbond onlangs nog op bezoek was in Qatar. Verder moeten mensen zich wel aan de ‘gebruiken en cultuur’ van Qatar houden, vult Al Thawadi aan. Binnenkort verschijnt er een folder waarin het allemaal netjes wordt uitgelegd, de do’s en dont’s. 

Bekijk onze meest bekeken nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: