Direct naar artikelinhoud
Reportage

In de Lange Leidsedwarsstraat, een jaar na de moord op Peter R. de Vries: ‘Het blijft een slechte film’

De parkeergarage in de Lange Leidsedwarsstraat waar Peter R. de Vries op 6 juli 2021 werd neergeschoten. Hij overleed ruim een week later, op 15 juli.Beeld Desiré van den Berg

Door de moord op Peter R. de Vries werd de Lange Leidsedwarsstraat van de een op de andere dag een bedevaartsoord. Dagelijks worden de bewoners nog herinnerd aan de gebeurtenis. ‘Er is geen ontsnappen aan.’

Shulesca de la Croes, die door Peter R. de Vries werd bijgestaan na de moord op haar 28-jarige nichtje Rosleny Magdalena in 2016 in Zuidoost, zul je niet snel in de Lange Leidsedwarsstraat zien verschijnen op 6 of 15 juli om er een bloemetje te leggen. “Ik mis Peter heel erg. Hij gaf me hoop en kracht en was er emotioneel voor me. Ik brand die dagen een kaarsje voor hem en mijn nichtje. De straat betekent alleen maar pijn.”

Zo zouden bewoners van de Lange Leidsedwarsstraat het zelf misschien niet omschrijven, maar dat hun straat niet meer de straat is van vóór 6 juli, toen De Vries er werd neergeschoten, staat vast. 

Genoeg passeerde de afgelopen twintig jaar de revue: steekincidenten, vechtpartijen en mishandelingen van portiers of uitgaanspubliek. En zelfs, in 2011, een liquidatie van een Israëlische crimineel, voor de wasserette vlak bij de plek waar Peter R. de Vries werd neergeschoten. Een van de bewoners zegt er min of meer gewend aan te zijn. “In mijn plantenbak heb ik al twee keer een mes gevonden.”

Vijf schoten

Nee, het zijn doorgaans geen klagers. Maar de gebeurtenissen van 6 juli zijn van een andere orde. Sinds die dag is de straat verbonden met Peter R. de Vries. Preciezer: verbonden met het geweld, de kille afrekening van Peter R. de Vries in hún woonstraat. Nu, bijna een jaar later, blikken ze nog altijd niet graag terug. 

De getuige die kort na de schietpartij uit haar huis naar De Vries liep houdt de media verre van zich. Praten wil ze niet, zo maakt ze al duidelijk voordat de vraag nog is gesteld. “Het antwoord is nee,” roept ze resoluut vanaf een afstandje. “Ik heb veel camera’s onder mijn neus geduwd gekregen.”

De moord liet de straat getraumatiseerd achter. 

Het begon die avond met vijf harde pistoolschoten. Stipt om 19.30 uur verscheen een bericht in de WhatsAppgroep van de straat. Een bewoner beklaagde zich over het schieten op katten in de tuin. Een bewoner van een nabijgelegen etage keek uit zijn raam en zag een man op de grond liggen, een vrouw zat naast hem. “Ik keek er niet van op. Er gebeuren in deze buurt wel meer incidenten,” zegt hij.

Leeg terras

Evelien Eshuis, die al veertig jaar in de straat woont, was die dag niet thuis. “In onze appgroep kwam een golf berichten op gang. Zelfs met een foto erbij. Van mijn overbuurman hoorde ik dat de kogelhulzen tot voor mijn deur lagen. Hoe erg het was, wist ik op dat moment niet.”

Omwonenden haalden thuis handdoeken of bleven bij De Vries staan. Osama Botros, eigenaar van restaurant Antonio’s, hoorde het geschreeuw en zag dat zijn straat in een mum van tijd vol stond met politie. “Ik moest halsoverkop mijn terras leegmaken. Alle klanten moesten snel weg.” Bewoner Jonas, die net terugkwam van een wandeling met de hond, zag dat de straat was afgezet. “Het was ineens een crime scene geworden.”

In de groepsapp viel na enkele minuten de naam van Peter R. de Vries. Voor de Braziliaanse Camille Perches was dat een schok. “Ik zag hem altijd in de straat lopen. Hij groette altijd als hij voorbijliep. Zo’n sympathieke man. In Brazilië was ik wel wat gewend, ik kreeg daar een paar keer een gun op mijn hoofd. Dat criminelen dit doen in het centrum van Amsterdam is shocking voor mij.”

Peter R. de Vriesstraat

De straat liep dagenlang vol met mensen die bloemen kwamen brengen bij de plek. “De berg bloemen, kaarsjes, kaarten en teksten groeide met de dag,” zegt een andere bewoner. “Heel Nederland kwam hier. Mensen waren geraakt. Het leek wel een bedevaartsoord.”

Jonas: “We werden lastiggevallen door cameraploegen en journalisten, tot uit het buitenland aan toe. Het werd entertainment. Mensen komen nog steeds langs, soms met telefoon in de hand om de precieze plek te zoeken. Ze doen een dagje Amsterdam en komen ook nog even hiernaartoe. De Vries werd een volksheld alsof hij Robin Hood was.”

Toen na het overlijden van De Vries op 15 juli een petitie werd opgesteld met een oproep aan de gemeente om de straat om te dopen tot Peter R. de Vriesstraat, waren veel bewoners daar geen voorstander van. Jonas: “Ik vind dat zwakke symboliek. Zorg dat de rechtsstaat sterker wordt.”

Ze zien graag de relatieve rust terugkeren. Perches stoort zich aan de tourgidsen die langskomen. “Laatst was er een gids op de fiets. Hij wees naar de plek en stond er vijf minuten te praten. Bizar.”

Huilbuien en angstgevoelens

Een vrouw van een winkel trekt zuchtend haar wenkbrauwen op. “Onlangs liep een klas met hun meester voorbij. Ik hoorde de woorden ‘doodgeschoten’ en ‘parkeergarage’ vallen. Het is allemaal ramptoerisme. Straks is het een jaar geleden en dan gaan we weer. Wij zijn er intussen klaar mee.”

Dat de impact op de straat tot de dag van vandaag groot is, weet ook Denise Jonker van Slachtofferhulp. Zij was de ochtend na de schietpartij in de straat en sprak met bewoners. “De reacties waren divers: van huilbuien en angstgevoelens tot ‘mijn leven ligt overhoop’. Vooral mensen die het hadden gezien waren geëmotioneerd. Het feit dat iemand op klaarlichte dag midden op straat zomaar wordt neergeschoten, kwam hard aan.”

Dat de bewoners de straat niet als bedevaartsoord willen, begrijpt Jonker. “De plaats van de schietpartij werd een rouwplek, de straat werd van de bewoners afgepakt. Ze werden continu aan de gebeurtenis herinnerd. En iedere keer weer als de schietpartij in het nieuws kwam. Daar is geen ontsnappen aan. Ze blijven daardoor in die slechte film zitten.”

Herdenken

Een gedenkteken, zoals eerder werd geopperd, zien veel bewoners niet zitten. “Een monument op een moordplek? Je moet geen moordplek herdenken. Het is een plaats delict,” zegt Evelien Eshuis resoluut.

Ze zag Peter R. de Vries vroeger niet als held. “Hij is voor mij wel een grotere held geworden. Het was een journalist die zijn best deed, een mooi, integer mens, dat godverdomme door klootzakken is vermoord.”

Lange Leidsedwarsstraat, 10 juli 2021.Beeld Joris van Gennip