Geheugen is goed, maar nieuws volgen is te veel voor 101-jarige

Met een glimlach kijkt Van der Horst op de digitale camera naar de foto’s die André, een goede bekende van haar, zojuist heeft gemaakt. „Ja, die ene, die is wel mooi.” Het bezoek van de verslaggever en de fotograaf, dat bij elkaar ongeveer een uurtje duurt, vermoeit haar nauwelijks. Rustig laat ze alles op zich afkomen. „Moet ik voor de foto in die lage stoel? Nou ja, als je me dan ook maar even overeind helpt.” Een stukje lopen achter de rollator om op een andere plek op de foto te gaan? Ook goed. Het gaat niet snel, maar het lukt prima. Teunisje (roepnaam Teun of Teuntje) van den Hoek wordt op 7 januari 1921 geboren in Uddel. Haar vader is bosarbeider in de Kroondomeinen. Het gezin woont in een klein boerderijtje in de Veluwse plaats en heeft welgeteld één koe. Dat laatste is wel een van de redenen waardoor er jaren later, tijdens de oorlog, geen gebrek is in huize Van den Hoek. ## Vliegtuig Leed wordt de familie niet bespaard tijdens de oorlog. Een broer van Teuntje komt om het leven wanneer een vliegtuig wordt beschoten en neerstort op de schuur waar haar broer aan het werk is. Onderduikers herbergen is niet mogelijk, zo herinnert Van der Hoek zich. Het huis is daarvoor te klein. Hinder ondervindt het gezin door de sperrtijd, die ervoor zorgt dat ze ’s avonds laat niet meer buiten mogen komen. Teuntje trouwt op 27 juli 1944 met de in 1915 geboren Gerbrand van der Horst uit Elspeet. „Ik woonde in Uddel en dat hoort bij Apeldoorn. Dus daar zijn we op het gemeentehuis getrouwd. We konden een auto lenen om er heen te gaan.” Kort na het huwelijk breekt een moeilijke periode aan. Gerbrand moet voor de Duitsers loopgraven gaan graven bij Zevenaar. „Ik was bang dat hij niet meer terug zou komen. Na een tijdje kreeg hij verlof. Ik ben toen met de fiets naar Zevenaar gegaan. Samen fietsten we terug. De ene keer reed hij en zat ik op de bagagedrager, de andere keer fietste ik. De Duitsers lachten ons uit toen ze mij zagen fietsen.” Gerbrand besluit onder te duiken en gaat niet meer naar Zevenaar terug. ## Dezelfde kamer Samen gaan ze wonen aan de Uddelerweg in Elspeet, in het huis waar Gerbrand is geboren. Net als zijn schoonvader is hij bosarbeider. Teuntje werkt in de afwas bij Theehuis Uddelermeer. Daarnaast oogst ze op het stuk grond bij het huis knollen voor de drie koeien die het echtpaar heeft. Ze verzorgt haar schoonmoeder, bij wie ze in huis wonen, tot die op 95-jarige leeftijd overlijdt. Het echtpaar krijgt een dochter, twee zoons en daarna nog een dochter. Er worden negen klein- en twaalf achterkleinkinderen geboren. Voor hen maakt ze stapels poppenkleertjes. Ook haakt ze kleden. Daarnaast kunnen velen genieten van de cakes die ze bakt. Gerbrand overlijdt in 2012 op de leeftijd van bijna 97 jaar in dezelfde kamer waar hij is geboren. Van der Horst kijkt nadenkend. „We zijn 67 jaar getrouwd geweest.” Leed werd het echtpaar over het algemeen bespaard. Wel overleed tot haar verdriet drie maanden geleden de jongste schoonzoon van Van der Horst, op 71-jarige leeftijd. Behalve vocht in haar benen en een afnemend gehoor mankeert Van der Horst niets. Het geheugen is helder. „Maar wat er momenteel allemaal gebeurt in de wereld, volgt ik niet meer.” De oorlog in Oekraïne? „Nee, daar bemoei ik me niet meer mee. Tot vorig jaar las ik nog het Reformatorisch Dagblad, maar dat gaat niet meer.” ## Burgemeester Haar honderdste verjaardag op 7 januari 2021 kan ze zich nog goed heugen. „Burgemeester Van de Weerd kwam aan de deur. Omdat het coronatijd was, mocht hij niet naar binnen. Ik heb gezegd dat hij dan maar een jaar later moest komen.” Zover kwam het echter niet. Na enkele maanden kreeg Van der Horst longontsteking en kon ze niet langer thuis wonen. Ze heeft nu een kamer in woonzorgcentrum Sonnevanck in Harderwijk. Elke dag komt wel een van de kinderen langs. Kleinkinderen ziet ze minder vaak. „Omdat ik niet meer in de gemeente Nunspeet woonde, is burgemeester Van de Weerd niet geweest toen ik 101 werd. Maar ik werd wel gebeld door het gemeentehuis van Nunspeet.” De coronaperiode was moeilijk. „Mijn kinderen moesten op afstand blijven. Ik heb ze liever bij me.” De dagen brengt ze vooral door met het maken van doorstreeppuzzels, boeken lezen en bewegingstherapie. Jarenlang bezocht ze de hervormde dorpskerk van Elspeet. Sinds 2004 behoort ze tot de hersteld hervormde gemeente. De laatste jaren luistert ze vanuit huis mee met de diensten. Terugblikken op haar lange leven is uiteraard goed om te doen. Maar hoe kijkt ze vooruit, naar de eeuwigheid? Van der Horst aarzelt. „Op de Veluwe praten we daar niet zoveel over. Maar ik verlang ernaar dat het goed mag zijn.” Er zijn steeds meer honderdjarigen in Nederland. Dit is deel 2 in een drieluik.

Geheugen is goed, maar nieuws volgen is te veel voor 101-jarige

Mens & samenleving | honderdjarigen

RD.nl in uw mailbox?