Oorlog in Oekraïne

Zeker zeventien doden bij raketaanval op flatgebouw Odessa

In dit blog doet NRC verslag van de belangrijkste ontwikkelingen in de oorlog in Oekraïne. Lees meer stukken in ons dossier.

Zeker zeventien doden bij raketaanval regio Odessa

Bij raketaanvallen in de Zuid-Oekraïense regio Odessa zijn donderdag- op vrijdagnacht zeker zeventien mensen om het leven gekomen. Dat melden lokale autoriteiten volgens persbureau Reuters. Onder de slachtoffers bevindt zich naast tientallen gewonden ook een overleden kind.

Een eerste raket trof rond middernacht een flatgebouw met negen verdiepingen, aldus Oekraïense autoriteiten. Daarbij stierven in ieder geval veertien mensen. Omdat er ook nog mensen onder het puin liggen, is er een grote reddingsactie op touw gezet.

Nog eens drie mensen kwamen volgens de Oekraïners om het leven door een raket die insloeg op een resort bij de haven van Odessa. Volgens de autoriteiten werd de raket afgeschoten door een Russisch gevechtsvliegtuig boven de Zwarte Zee, maar dit is niet bevestigd door onafhankelijke bronnen.

Slangeneiland
Eerder op donderdag verlieten Russische troepen het strategisch gelegen Slangeneiland, voor de kust van Odessa. Met de terugtrekking kan de export van Oekraïens graan mogelijk weer op gang komen. Rusland claimt terugtrekking als teken van goodwill, terwijl Oekraïne stelt de Russen van Slangeneiland te hebben verdreven.

Nu Rusland het gros van zijn grondtroepen gebruikt voor de Slag om de Donbas, is het aantal raketaanvallen op verschillende delen van Oekraïne in de afgelopen twee weken ruimschoots verdubbeld, aldus een Oekraïense generaal.

Rusland blijft volhouden geen burgerdoelen te beschieten, maar die claim houdt met een zee aan tegengesteld bewijs onmogelijk stand. Vanaf het begin van de invasie op 24 februari tot afgelopen zondag vielen in Oekraïne minstens 4.731 burgerdoden en 5.900 gewonden, volgens het Bureau van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties.

Twitter avatar olliecarroll Oliver Carroll Russian cruise missiles targeted a resort town in Odesa region last night, hitting a high-rise block and seaside resort. Reports that as many as 10 have died. https://t.co/q5IJKg1hyI

Rusland beschiet bewust burgerdoelen, toont onderzoek aan

Recent lijkt Rusland de aanvallen op burgerdoelen op te voeren. Steden buiten de oorlogszones in het oosten en zuiden worden belaagd: zondag vielen raketten op een flat en een kleuterschool in Kiev, maandag op een winkelcentrum in Krementsjoek, dinsdag op een garage in Dnipro.

Lees ook: Rusland beschiet bewust burgerdoelen, toont onderzoek aan

Nederland biedt Turkije mijnenjagers aan om graanexport mogelijk te maken

Nederland wil mijnenjagers aanbieden aan NAVO-bondgenoot Turkije, als dat zou helpen de graanexport uit Oekraïne via de Zwarte Zee weer op gang te brengen. Dat heeft minister Kajsa Ollongren (Defensie, D66) donderdag bij de NAVO-top in Madrid gezegd tegen persbureau ANP. „Als wij een rol kunnen spelen dan zijn we daartoe graag bereid”, zei Ollongren desgevraagd. Turkije heeft toegang tot de Zwarte Zee en is in onderhandeling met Oekraïne en Rusland over het vrijmaken van vaarroutes voor de verstoorde graanexport.

Momenteel liggen er veel mijnen voor de Oekraïense Zwarte Zeekust, die door zowel Rusland als Oekraïne zijn geplaatst, met name voor belangrijke havensteden als Odessa. Eerder deze maand liet Oekraïne weten dat het daardoor nog maar twee miljoen ton graan per maand kan exporteren, in vergelijking met de zes miljoen ton graan van voor de oorlog. Volgens Markian Dmytrasevytsj, een adviseur van het Oekraïense ministerie van Landbouw, zal het nog zeker tot het eind van het jaar duren om alle mijnen op te ruimen en de vaarroutes vrij te maken.

Lees ook: Bewijs van tarwediefstal door Rusland stapelt zich op

Voordat de Nederlandse mijnenjagers daadwerkelijk naar Turkije gaan, moeten Oekraïne en Rusland, dat via bezet gebied in Oekraïne controle heeft over grote delen van de Zwarte Zee, het eerst eens worden over een zeecorridor. Ook moet Turkije het aanbod van Ollongren accepteren. Eerder vandaag maakte Rusland bekend het strategisch gelegen Slangeneiland, voor de westkust van Oekraïne, te verlaten. Een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie zei dat het land daarmee wil laten zien dat het de export van agrarische producten uit Oekraïne „niet wil belemmeren”.

Ollongren ontmoette in Madrid de Turkse minister van Defensie Hulusi Akar.

Twitter avatar HulusiAkarMSB_ Hulusi AKAR 🇹🇷 #NATO Liderler Zirvesi kapsamında Cumhurbaşkanımız Sn. Erdoğan’a eşlik etmek üzere Madrid’de Hollanda Savunma Bakanı Kajsa Ollongren ile görüşme gerçekleştirildi. https://t.co/zsGhbuUAKH

Correctie (30 juni 2022): In een eerdere versie van dit stuk stond dat Oekraïne twee ton graan in plaats van zes ton exporteert. Dat klopt niet. Het gaat om twee miljoen ton en zes miljoen ton. Hierboven is dat aangepast.

Russen verlaten strategisch gelegen Slangeneiland

Rusland heeft donderdag zijn leger teruggetrokken van het strategisch gelegen Slangeneiland in de Zwarte Zee. Dat kan een belangrijke stap zijn in de mondiale voedselcrisis, omdat Oekraïense schepen met graan nu de haven van Odessa kunnen verlaten. Het Russische ministerie van Defensie zegt zijn militairen te hebben teruggetrokken als „gebaar van goede wil”, melden internationale persbureaus.

Een woordvoerder van het ministerie zegt volgens persbureau AP dat de Russische Federatie met de terugtrekking wil laten zien dat het land de pogingen van de Verenigde Naties om agrarische producten uit Oekraïne te exporteren „niet wil belemmeren”. Het Oekraïense leger zegt dat de Russen zijn gevlucht nadat ze onder vuur zijn genomen.

Rusland nam Slangeneiland in de begindagen van de oorlog in Oekraïne over. Het eiland werd bekend omdat de aanwezige Oekraïense militairen weigerden zich over te geven. De Britse premier Boris Johnson zei donderdag in een reactie dat het eiland „een voorbeeld” is van „Oekraïens verzet”.

Een satellietfoto van het eiland dat in de Zwarte Zee ligt. Foto Maxar Technologies/AP

Voorheen drukste grensovergang tussen Finland en Rusland gaat open

De Finse grensovergang met Rusland bij Imatra gaat vrijdag na bijna twee jaar weer open. Dat meldt de Finse publieke omroep Yle. Imatra, gelegen in het zuidoosten van het land, was jarenlang de drukste grensplaats tussen Finland en Rusland, met 1,5 miljoen overtochten in 2019. Verwacht wordt dat er ondanks de aan Rusland opgelegde sancties weer veel reizigers de grens zullen oversteken. Russen hebben daarvoor nog wel een visum of Fins paspoort nodig.

Sinds het sluiten van de grenzen na de oorlog met Oekraïne zijn de Russische grenzen voor voetgangers en spoor- en bootverbindingen in principe gesloten. Zo rijden er voorlopig geen passagierstreinen tussen Rusland en de Baltische staten Estland en Letland. Ook zijn er geen rechtstreekse vluchten tussen de Europese landen en Rusland. Alleen met bepaalde uitzonderingen mogen mensen Rusland inreizen.

Lees ook: Geen Russisch zomernachtfeest meer in de Finse grensstad Savonlinna

De heropening van de Finse grensovergang stond al langer gepland, maar komt op een opvallend moment. Finland en Zweden werden afgelopen woensdag officieel door de NAVO uitgenodigd om lid te worden van de militaire alliantie. De Russische president Poetin waarschuwde dat Rusland zal reageren als die landen onderdeel worden van het bondgenoodschap.

Het grensverkeer bij Imatra werd aan het begin van de coronapandemie in 2020 voor het eerst gestremd. Vorig jaar januari sloot de regering de grensovergang vanwege het virus volledig af voor reizigers. Sindsdien was die alleen toegankelijk voor zwaar verkeer.

Finland versoepelt vrijdag op meer plekken de corona-gerelateerde toegangsbeperkingen voor toeristen. Daarnaast hoeven reizigers uit het buitenland geen vaccinatie- of testbewijs meer te laten zien. Rusland hanteert nog wel coronamaatregelen voor toeristen die naar het land komen.

De grensovergang bij Imatra gaat na twee jaar gesloten te zijn weer open. Foto Essi Lehto / Reuters

Poetin sluit spanningen met Zweden en Finland niet uit

De Russische president Poetin sluit spanningen met Zweden en Finland niet uit nu die landen lid worden van de NAVO. Hij waarschuwde dat Rusland zal reageren als de NAVO zich in die landen vestigt.

Na jarenlange neutraliteit willen Zweden en Finland lid worden van de NAVO wegens de Russische inval in Oekraïne. Turkije was de enige lidstaat die bezwaar maakte tegen het NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland, maar daar is gisteren een akkoord mee bereikt.

Poetin zei op de Russische televisie dat het onvermijdelijk is dat de relatie tussen Rusland en de twee Noord-Europese landen verslechtert. „Ze moeten begrijpen dat er voorheen geen dreiging bestond, maar dat nu, als militaire eenheden en infrastructuur daar worden ingezet, wij met gelijke munt moeten terugbetalen en dezelfde bedreigingen zullen creëren.”

Welkom in dit blog

In dit blog doet NRC verslag van de belangrijkste ontwikkelingen omtrent de oorlog in Oekraïne.

Lees hier het vorige blog terug