De getuigenis over Trump die de VS in de ban houdt: is dit de ‘smoking gun’?

Wie getuigde? 

Tot gisteren was Cassidy Hutchinson een onbekende ex-medewerker van het Witte Huis. Intussen vergelijkt de Amerikaanse pers haar met John Dean, de adviseur van Nixon die een cruciale getuigenis leverde in het Watergate-schandaal.

De 26-jarige Hutchinson is geen hoge pief met veel ervaring, maar wel eentje “in een positie om veel te weten over wat er gebeurde in het Witte Huis van Trump”. Zo werd ze aangekondigd door Liz Cheney, vicevoorzitter van de commissie die de bestorming van het Capitool onderzoekt. 

Ze was destijds de naaste medewerker van Mark Meadows, Trumps stafchef. De commissie had haar al vier keer gehoord achter gesloten deuren. Geheel onverwacht werden commissieleden deze week verwacht voor een publieke hoorzitting, met, zo bleek pas de dag zelf, de getuigenis van Hutchinson.

Wat zei ze? 

Hutchinson rakelde dialogen op tussen sleutelfiguren in het Witte Huis in de aanloop naar en tijdens de bestorming van het Capitool op 6 januari vorig jaar. Vier dagen daarvoor was er een meeting tussen Trumps advocaat Rudy Giuliani en stafchef Mark Meadows. Meteen erna zou Meadows haar hebben toevertrouwd dat het op 6 januari echt kon misgaan.

Ze vertelde ook hoe de dag voor en de dag van de bestorming verschillende politie- en inlichtingendiensten Meadows én Trump waarschuwden. In hun adviezen stond dat gewapende groepen zoals de Proud Boys zich naar het Congres zouden begeven, op het moment dat men daar de verkiezingsoverwinning van Biden moest goedkeuren. 

De ochtend van 6 januari hoorde de ex-medewerkster zelf hoe Trump vlak voor zijn speech vroeg om de metaaldetectoren te verwijderen. “Ze zijn hier niet om mij pijn te doen”, zou Trump gezegd hebben. “Laat ze binnen, van hier kunnen ze naar het Capitool marcheren.”

Dat laatste herhaalde hij effectief even later op het podium: “We gaan naar het Capitool wandelen”. En hij vroeg zijn aanhang ‘to fight like hell’. Volgens Hutchinson wou hij ook zelf naar het Capitool. Toen de bestuurder van ‘the beast’, de presidentiële limousine, dat weigerde wegens alle veiligheidsrisico’s, zou Trump woedend zijn geworden.

“De president zei iets in de aard van: ‘Ik ben de f***-ing president, breng me naar het Capitool!’”, getuigde Hutchinson.

Een van de personen in de auto had haar meteen erna verteld hoe Trump naar het stuur had gegrepen en een geheimagent bij de keel vastgreep. In het Witte Huis zou de uittredende president uit woede met zijn lunch hebben gegooid, waarna Hutchinson zelf de ketchup van de muur heeft gewassen.

Is het geloofwaardig?

Zeker niet alles, maar wel veel van wat Hutchinson vertelt, is hearsay, maar dan wel rechtstreeks uit de mond van de hoofdrolspelers. “Hutchinson geeft toe dat het vaak uit tweede hand is, maar het is wel onder ede, voor het parlement”, zegt Alison Woodward, onderzoeker aan de VUB Brussels School of Governance.

Trump reageerde meteen op sociale media door Hutchinson af te schilderen als een bedrieger. De twee geheimagenten die aanwezig waren bij het incident in ‘the beast’  zouden intussen bereid zijn om daarover te getuigen. Volgens Fox News zouden zij verklaren dat Trump nooit naar het stuur heeft gegrepen. 

Andere media stellen dan weer dat een van hen eerder achter gesloten deuren een versie gaf die niet sterk afwijkt van wat Hutchinson vertelt. In elk geval is het de meest belastende getuigenis tegen Trump tot nu toe.

“Ze heeft duidelijk gemaakt dat iedereen in het Witte Huis wist dat er iets op komst was dat gewelddadig kon zijn, en dat mensen wapens zouden hebben”, zegt Woodward. “Dan is het geen protest dat uit het niets komt, maar is het voorbereid. Trump deed op zijn minst niks om het tegen te houden en de juristen in het Witte Huis wisten dat het strafbaar kon zijn.”

Strafzaak tegen Trump?

Hutchinson verklaarde hoe de topadvocaat van het Witte Huis haar expliciet vroeg om ervoor te zorgen dat ze niet naar het Capitool zouden oprukken. “We gaan aangeklaagd worden voor elk denkbaar misdrijf als we dat mogelijk maken.”

Volgens VRT-correspondent Björn Soenens blijkt meer en meer dat justitie een strafzaak kan bouwen rond Trump. Dit voorjaar diende dezelfde parlementaire commissie al een document in bij het gerecht. Dat kan het begin vormen van een rechtszaak tegen Trump voor een samenzwering om aan de macht te blijven. In The New York Times zeggen verschillende juristen dat Hutchinsons getuigenis het begin kan zijn van een rechtszaak wegens het aanzetten tot rellen. 

“Het is duidelijk dat Trump wist wat kon gebeuren, maar heeft zijn speech die dag ook geleid tot de onrust? Tot nu toe is dat nog niet overtuigend aangetoond”, zegt Woodward. “Het is een randgeval.”

De zaak kan niet los worden gezien van een strijd in de Republikeinse partij voor de verkiezingen in 2024. Prominente commissieleden zijn Republikein, zoals Liz Cheney.  

“Trump is een overlever en een straatvechter en zolang hij de man is die de stemmen levert, blijft hij een factor van betekenis”, zegt David Criekemans (UAntwerpen). “Hij laat kandidaten naar Mar-a-Lago komen en doet zo zijn eigen selecties binnen de partij. Voorlopig kan je niet rond hem heen, maar dat verandert zodra hij een gewond dier is, met toxische straling, bijvoorbeeld door een strafzaak. Ik denk dat we moeten afwachten.”