Een uitzinnige Elvis en twee jongens van dertien maken indruk in Cannes

Na de wereldpremière van zijn overdadige, 2 uur en 39 minuten durende biopic Elvis haalde de Australische regisseur, scenarist en producent Baz Luhrmann herinneringen op aan 1992, toen zijn allereerste speelfilm Strictly Ballroom in Cannes in première ging. “Mijn vrouw en ik hadden dertig jaar geleden een kleine film gemaakt en er was destijds maar één bioscoopexploitant die ‘m wilde bekijken. En die liep ruim voor het einde weg. ‘Dit is de slechtste film die ik ooit heb gezien,’ luidde zijn commentaar. 

Luhrmann dacht dat zijn filmcarrière voorbij was, maar een paar weken later kreeg hij een telefoontje van Pierre Rissient, een van de programmeurs van het festival van Cannes. “Ze hadden mijn film gezien en wilden ’m vertonen.” Geëmotioneerd: “Na de vertoning kwam er iemand van de beveiliging naar me toe. Hij legde zijn hand op mijn schouder en zei: ‘Monsieur, vanaf dit moment zal uw leven nooit meer hetzelfde zijn.’ Dat klopte. Merci beaucoup, merci beaucoup!”

Na Strictly Ballroom, die in 1992 was opgenomen in de tweede competitie Un certain regard, maakte Luhrmann het meesterlijke Romeo+Juliet (1996), met Leonardo DiCaprio en Claire Danes in de hoofdrollen. Vervolgens maakte hij steeds duurdere en uitbundiger films, waaronder Moulin Rouge! en The Great Gatsby, die in 2001 en in 2013 het festival van Cannes openden.

Enorme neusprothese

In Elvis, die buiten competitie werd vertoond, beziet Luhrmann op zijn geheel eigen wijze de opkomst en ondergang van ‘The King of Rock and Roll’ door de ogen van Colonel Parker, zijn Nederlandse manager. 

Een krankzinnige montage, splitscreens, in elkaar overvloeiende beelden en archiefbeelden van historische gebeurtenissen kunnen niet verhullen dat Elvis een tamelijk eendimensionale vertelling is: Elvis (een geweldige rol van Austin Butler) is een muzikaal genie, Parker (Tom Hanks met een enorme neusprothese en een mal accent) heeft maar één belang: zijn eigen belang.

Op een persconferentie vertelde Hanks dat hij Colonel Parker niet als een schurk ziet, maar als een slimme man die kansen zag. “En als hij er onderweg zelf ook nog een prima cent aan kon verdienen, was dat mooi meegenomen.” 

Elvis’ weduwe Priscilla Presley, die ook naar Cannes was gekomen, was volgens Luhrmann blij met zijn film. “Ze bedankte ons en zei: ‘Jullie zijn erin geslaagd de menselijkheid van mijn man in beeld te brengen. Jullie tonen de man, niet het icoon. Nu kan ik zijn kleinkind en later zijn achterkleinkinderen laten zíen wat voor man hun grootvader en achtergrootvader was’.”

Intiem en verfijnd

De net 31 geworden Vlaamse regisseur Lukas Dhont bevindt zich ongeveer op hetzelfde punt in zijn carrière als Luhrmann dertig jaar geleden. Met Girl, die vier jaar geleden was opgenomen in Un certain regard, won hij niet alleen de Camera d’Or, de prijs voor de beste debuutfilm in álle deelcompetities, maar ook de Queer Palm voor de beste lhbtqi-film en een van de prijzen van de internationale filmkritiek.

Dhonts tweede film Close dingt deze editie mee naar de Gouden Palm. Het is een minstens zo intiem, verfijnd en uitgebeend, maar zeer universeel kleinood over de vriendschap tussen twee 13-jarige jongens, Rémi en Léo (onwaarschijnlijk goed gespeeld door Gustav De Waele en Eden Dambrine). Na de grote vakantie gaan ze samen naar de eerste klas van de middelbare school. “Zijn jullie samen?” wil een klasgenootje weten. “We zijn BFF’s,” antwoordt Rémi. “Bijna broers.” Vanaf daar houden hun levens niet langer gelijke tred.

Schrik voor mensen

Close is een ‘zeer persoonlijke film’, vertelde Dhont kort voor de wereldpremière, maar nog redelijk ontspannen, op het dakterras van het Marriott Hotel. “Ik hoorde niet bij de jongens en niet bij de meisjes. Dat heeft een bepaalde eenzaamheid gecreëerd en een gevoel van schaamte, omdat ik daar niet over kon praten. Er zijn veel jongens geweest die dichtbij wilden komen, maar die ik op afstand heb gehouden, weggeduwd of verraden, omdat ik er niet klaar voor was.”

Na een slok water: “Dat is iets wat ik heel mijn leven meedraag; ik heb pas vrienden gemaakt nadat ik 21 was. Dat kon ook niet anders, want ik was mezelf niet en ik had schrik voor mensen die zouden ontdekken wie ik was. Ik probeer nu meer van mezelf te delen, maar tot op heden is cinema denk ik  mijn meest eerlijke vorm van communicatie. Cinema is mijn manier om dingen uit te drukken, die ik nooit heb kunnen verwoorden.”

Unicum

Zaterdagavond reikt de negenkoppige jury onder leiding van de Franse acteur Vincent Lindon de prijzen uit. Close geldt sinds de allereerste marktscreening op de allereerste festivaldag als een van de favorieten. “Iedereen die in Cannes een film in competitie heeft,  wil de Gouden Palm winnen. Maar als je daarin meegaat, kun je niet genoeg genieten van dit bijzondere moment. En dat heeft voor mij prioriteit: om dit moment te beleven als het unicum dat het is.”

Terwijl hij opstaat om zich gereed te gaan maken voor de première: “Je hebt er ook geen invloed op, hè. Ik heb in 2019 zelf in de Un certain regard-jury gezeten, dus ik weet hoe het gaat: verschillende meningen en perspectieven kunnen op een bepaald moment opeens heel anders samenvallen dan je verwacht. Ik kan me dus maar beter geen illusies maken.”