Een kwart van alle coronapatiënten had na drie maanden nog last van vermoeidheid en kortademigheid
Voor het eerst is duidelijk hoeveel van de patiënten uit de eerste golf long covid opliepen. Ongeveer een kwart kampte na drie maanden nog met één of meer klachten.
Vermoeidheid, psychische problemen, luchtwegklachten: zo’n 20 tot 37 procent van de coronapatiënten uit de eerste golf kreeg postcovidsyndroom, ook bekend als long covid. Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 10.300 patiënten die tijdens de eerste golf, tussen januari en juni 2020, met een vermoedelijke coronabesmetting naar de huisarts zijn gegaan.
Wie lijdt aan het postcovidsyndroom, heeft drie maanden na een coronabesmetting nog (of opnieuw) langdurige klachten. Bij een deel gaan die klachten over, bij een ander deel tot dusver niet. De eerste werknemers met long covid verliezen nu hun baan, omdat ze al meer dan twee jaar ziek zijn.
Er zijn 14.000 long covid-patiënten bekend, maar dat zijn er waarschijnlijk veel meer
Het onderzoek van Nivel geeft de meest betrouwbare schatting tot dusver van het deel van de corona-besmettingen in Nederland dat eindigt met long covid. Een paar weken geleden bleek uit Brits onderzoek dat van de patiënten die met covid in het ziekenhuis terechtkwamen, 70 procent na één jaar aangaf nog niet volledig hersteld te zijn.
In Nederland hebben inmiddels 14.000 long covid-patiënten zichzelf voor hulp gemeld bij steunpunt C-support. De studie laat, met een slag om de arm, zien dat er waarschijnlijk nog veel meer mensen zijn die kampen (of gekampt hebben) met één of meer long covid-klachten.
Zeker 20 procent kwam terug bij de huisarts met long covid-klachten
Nivel onderzocht de dossiers van 10.300 patiënten die volgens hun huisarts corona hadden, of een combinatie van klachten die volgens de onderzoekers zeer sterk wijst op corona. Een deel van die patiënten kwam tussen de drie en twaalf maanden na de infectie opnieuw bij de dokter, nu met klachten die passen bij long covid.
Er is overigens discussie over welke klachten dat precies zijn. De onderzoekers van Nivel hanteerden daarom een ‘krappe’ en een ‘ruime’ definitie. 20 procent van de patiënten viel onder die krappe definitie. Zij hadden minstens twee long covid-klachten, waarvan minstens één onomstreden bij dat ziektebeeld hoort. 37 procent had minstens één duidelijke long covid-klacht, of twee iets minder duidelijke.
Een tweede deel van het onderzoek, met vragenlijsten onder 440 coronapatiënten, ondersteunt dat beeld. Van hen gaf 33 procent aan na drie maanden nog niet hersteld te zijn.
Patiënten die niet naar de huisarts gingen, zijn niet meegeteld
Ter vergelijking: zeker 8 miljoen Nederlanders maakten een corona-infectie door, zo blijkt uit het aantal positieve coronatesten. Kreeg ook 20 procent van die groep long covid? Dat is niet te zeggen. Nivel keek niet naar patiënten die de teststraat bezochten, maar naar de groep die naar de huisarts ging in een periode waarin er nog nauwelijks getest werd.
Mogelijk zijn vooral jongere mensen met lichtere klachten niet naar de dokter gegaan. Overigens komt long covid ook in die groep regelmatig voor. Het percentage op alle Nederlandse covid-infectie zou daarom zowel hoger als lager kunnen uitpakken, denkt onderzoeker Lisa Bosman.
‘Elk onderzoek draagt bij aan erkenning’
Steunpunt C-support is blij met het onderzoek. “Elk onderzoek dat bijdraagt aan de erkenning en herkenning van long covid is belangrijk”, stelt woordvoerder Marjo de Louw. “Bovendien willen patiënten erg graag weten om hoeveel mensen het gaat.”
Tegelijkertijd zijn de uitkomsten erg afhankelijk van de gehanteerde definitie, stelt De Louw. “Hier spreekt men van postcovid met één of meer klachten na drie maanden. Maar veel mensen herstellen in de periode daarna.” De groep die vanwege aanhoudende klachten arbeidsongeschikt raakt, is volgens De Louw veel kleiner.
Het RIVM is bezig met een onderzoek naar long covid onder 30.000 Nederlanders, waarvan de resultaten waarschijnlijk binnenkort naar buiten komen.
Lees ook:
Roger Schleipen (50) werkte in de frontlinie van de zorg, nu zit hij al twee jaar thuis met long covid
Ambulanceverpleegkundige Roger Schleipen zit al twee jaar ziek thuis. Ondanks dat het Rijk extra ondersteuning belooft voor zorgpersoneel dat long covid heeft, verloor Schleipen vorige week toch zijn baan.
Herstellen van long covid: hoe pak je dat aan? Dit zijn de belangrijkste adviezen
Je conditie weer op peil brengen na long covid is een balanceeract: wie te snel wil gaan, kan een terugslag krijgen.