Direct naar artikelinhoud
Nieuws

Opnieuw vraagtekens bij miljarden euro’s die het ministerie van Volksgezondheid heeft uitgegeven

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kan ook voor 2021 de uitgave van miljarden euro’s niet voldoende verantwoorden. Dit zou te wijten zijn aan het onvoorspelbare verloop van de pandemie, waardoor het ministerie soms snel moest schakelen. Dat schrijft minister Kuipers aan de Kamer.

Ernst Kuipers, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, staat de pers te woord in de Tweede Kamer.Beeld Sem van der wal / ANP

Vorig jaar tikte de Algemene Rekenkamer het ministerie op de vingers vanwege de manier waarop het in 2020 met zijn geld was omgesprongen. Er was enig begrip voor dat de hectiek van de coronacrisis tot onzorgvuldigheden had geleid, maar volgens de Rekenkamer had de pandemie ook ‘structurele zwakheden in de bedrijfsvoering’ blootgelegd en vertoonde de financiële verantwoording ‘ernstige tekortkomingen’. 

Het ministerie van Volksgezondheid heeft sindsdien verbeteringen doorgevoerd, schrijft Kuipers, maar nog niet alle problemen opgelost. Die problemen zitten vooral bij uitgaven en gesloten overeenkomsten die te maken hebben met corona.

Zo is in sommige gevallen onvoldoende onderbouwd waarom met spoed overeenkomsten werden aangegaan zonder de aanbestedingsregels te volgen. Het gaat bijvoorbeeld om een contract met de GGD’s, voor vaccineren, testen en traceren. Ook is niet altijd vastgelegd of spullen of diensten na betaling wel naar behoren werden geleverd. Kuipers wijt dit aan het onvoorspelbare verloop van de pandemie, waardoor zijn ministerie soms snel moest schakelen. Daarom week het ‘noodgedwongen’ af van de regels ‘om ernstige ziekte en sterfte te voorkomen’.

Fouten en onzekerheden

Over 2021 is sprake van fouten en onzekerheden bij 1,7 miljard van de 8,1 miljard euro aan coronagerelateerde uitgaven, aldus de minister. Bij de overeenkomsten die het ministerie is aangegaan gaat het om 3,7 miljard van de in totaal 9,9 miljard euro. Van dit geld zal de Rekenkamer niet kunnen achterhalen of het goed is besteed. De meeste corona-uitgaven gingen vorig jaar naar testen en vaccineren.

Een belangrijke verbetering ziet Kuipers in het tijdig informeren van de Kamer over afgesloten contracten. Werd de Kamer in 2020 nog in de helft van de gevallen voor een voldongen feit geplaatst, nu ging het in 2 procent van de gevallen verkeerd. De norm is dat dit in alle gevallen goed moet gaan.

Ook is het bedrag waarbij onzorgvuldigheden zijn geconstateerd volgens de minister lager dan in 2020. Toen was 2 miljard van de coronagerelateerde uitgaven en 5,4 miljard euro van de overeenkomsten niet goed te controleren, terwijl de totale uitgaven minder hoog waren dan dit jaar. Het ministerie blijft er volgens Kuipers aan werken om de procedures blijvend op orde te krijgen.

Voor de coronacrisis klaagde de Rekenkamer al over het financiële beheer van het ministerie van Volksgezondheid, dat niet altijd goed vastlegde waar zorgsubsidies aan opgingen. De financiële controleur hanteert als norm dat maximaal 1 procent van de rijksuitgaven als ‘onrechtmatig’ mag worden aangemerkt. Dat werd in 2020 ruim overschreden. Volgende week woensdag, op Verantwoordingsdag, zal het oordeel van de Rekenkamer over 2021 verschijnen.

Onenigheid over ic-bedden

Het ministerie van Volksgezondheid en ziekenhuizen hebben tijdens de pandemie met elkaar in de clinch gelegen over de financiering van extra bedden op de intensive cares. Dat bevestigt het ministerie van Volksgezondheid na berichtgeving in NRC

Het ministerie gaf subsidie voor de opschaling, maar was het niet altijd met ziekenhuizen eens over het aantal ic-bedden dat zij hadden staan voor de pandemie begon. De subsidie was alleen bedoeld voor de extra bedden. Volgens NRC zouden twee ziekenhuizen in Amsterdam, die noodgedwongen hun IC-capaciteit uitbreidden, bovendien geen vergoeding hebben gekregen omdat ze niet op een uitbreidingslijst van het ministerie stonden.