Gescheld en gedreig in de Kamer - het gaat zo niet langer

Als de plenaire zaal van ons parlement de huiskamer van Nederland was, dan wist iedereen dat hier een disfunctioneel gezin woonde. Sodemieters, wat wordt er getierd, gescholden en gedreigd; iemand zou de politie moeten bellen, want zo gaat het niet langer.

Of het vuurspuwen en haatzaaien is begonnen in de Staten-Generaal, waarna de samenleving is gevolgd, of andersom, doet er niet veel toe. Duidelijk is dat er een wisselwerking is. Wat op straat wordt geroepen (‘Vacci-nazi’) of in Forum-angehauchte groepen wordt gedeeld (‘Hangen zal dat kreng’) krijgt in de Tweede Kamer een gestropdaste versie, maar veel scheelt het niet. Als Wilders in het debat spreekt van ‘laffe Afrikaanse en Arabische roedels die in onze straten de gewone Nederlander als prooi opjagen’, weet hij dat hij hele groepen vanwege hun afkomst ontmenselijkt en verwoordt hij dat bewust zo grof mogelijk. Huiveringwekkend dat hij dit ongestraft in de volksvertegenwoordiging kan roepen – hoe ver kan de normalisering van de haat gaan?

Terecht klonk vorige week de oproep aan Kamervoorzitter Vera Bergkamp om politieke fakkelzwaaiers het woord te ontnemen. Dat is duidelijk niet hoe zij haar eigen rol ziet, ze stelt zich het liefst op als een procedurele voorzitter, niet als het geweten van de democratie. Maar na de smeekbede van Kamerleden om in te grijpen, trok ze twee dagen na de tirade van Wilders toch een grens toen FvD-Kamerlid Van Meijeren vanaf het spreekgestoelte opriep tot ‘verzet’ en ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’ tegen de coronamaatregelen. Die woorden moest hij terugnemen, want ‘aansporen tot onwettige handelingen’ is verboden volgens het Reglement van Orde van de Kamer. 

Even later beledigde hij minister Kuipers; die zou zijn functie te danken hebben aan ‘likken naar boven en trappen naar beneden’. Het leverde Van Meijeren een ‘nou nou nou’ op van Bergkamp, maar hij mocht zijn verhaal voortzetten. De werkwijze van Forum illustreert overigens precies hoezeer de agressie en dreiging op straat samenhangt met die in het parlement. NRC onthulde zaterdag hoe online via de Telegram-groep ‘FvD-geluiden’ de woede wordt opgelierd: ‘Wat moeten we doen met Ernst Kuipers? Lynchen!’ Officieel zou deze groep niet gelieerd zijn aan de partij, het wemelt echter van de dwarsverbanden.

Maar moeten Kamerleden niet alles mogen zeggen in de vergaderzaal? Ze genieten toch parlementaire onschendbaarheid? Dat is waar, maar er is dus ook dat Reglement van Orde. Ik heb het gisteren gelezen en ik moet zeggen dat het meer dan genoeg munitie bevat om een debat binnen fatsoenlijke en democratische lijnen te houden. Het begint al met de bepaling dat parlementsleden ‘geen afbreuk mogen doen aan de waardigheid van de Kamer’. Verder dienen ze zich te gedragen met ‘onderling respect’ en af te zien van ‘beledigende uitdrukkingen’.

Natuurlijk zijn dit subjectieve begrippen, het is aan de voorzitter om ze recht te doen. En dus niet tandeloos te laten. Ik benijd Bergkamp niet, ze verdient de breedst mogelijke steun vanuit de Kamer, maar zij is wel de vrouw met de hamer.