De onzichtbare broer van Jaap Blokker was minstens zo belangrijk voor het bedrijf

Samen bouwden zij het familie-imperium op, samen waren ze verantwoordelijk voor het succes – al kenden de meeste mensen alleen de naam van Jaap Blokker. Jaap was het gezicht en de bestuursvoorzitter van Blokker Holding, waar behalve Blokker ook ketens als Intertoys, Xenos, Big Bazar en Leen Bakker bij hoorden. Maar op de achtergrond was Jaaps jongere broer Ab net zo toegewijd en even belangrijk voor het bedrijf.

Afgelopen vrijdag is Ab Blokker op 76-jarige leeftijd na een kort ziekbed overleden. Sinds 1975 heeft hij het familiebedrijf – Jaap en hij waren de derde generatie – uitgebouwd tot een miljardenconcern. Op het hoogtepunt telde het bijna 3.000 winkels en 25.000 werknemers. Het afgelopen decennium moest hij toekijken hoe het imperium uit elkaar viel.

Jaap Blokker heeft dat niet meer meegemaakt, hij stierf in 2011, tijdens de hoogtijdagen van Blokker Holding, op 69-jarige leeftijd.

Zijn dood was allesbepalend voor het familiebedrijf. Kort daarna ging het helemaal mis. Ab raakte verwikkeld in een machtsstrijd met de opvolger van Jaap, de toen 37-jarige Roland Palmer. Deze neef was de oogappel van Jaap, maar Ab had veel minder met hem. Tegelijkertijd legde de economische crisis pijnlijk bloot dat Blokker niet met de tijd was meegegaan. Na het eerste verlies in de geschiedenis van Blokker, in 2014, ging het snel bergafwaarts.

Vanaf 2017 zijn de winkelketens één voor één verkocht. Wat iedereen binnen het bedrijf altijd voor onmogelijk had gehouden, gebeurde: Ab en Jaaps weduwe Els Blokker verkochten in 2019 ook de grootste trots van de familie, de winkels die al sinds de oprichting in 1896 de familienaam dragen. De huishoudwinkels zijn nu in handen van Michiel Witteveen en zijn Mirage Retail Group.

‘Meneer J’ en ‘meneer A’

Jaap en Ab Blokker kregen in 1975 de leiding over het familiebedrijf dat hun opa Jacob Blokker in Hoorn had opgericht. Het bedrijf bestond toen uit 43 winkels en 600 werknemers. In de jaren erop openden ze het ene na het andere filiaal en ze namen hele winkelketens over: Bart Smit, Marskramer, Leen Bakker, Xenos. Net zolang tot Blokker Holding veertien winkelketens telde. Hard werken en zuinigheid kenmerkten het familiebedrijf.

Jaap en Ab Blokker – die binnen het bedrijf ‘meneer J’ en ‘meneer A’ werden genoemd, of, nog korter, ‘J’ en ‘A’ – waren tegenpolen. Jaap was extravert en charismatisch en gaf graag speeches. Hij stond bekend om zijn onberispelijke pakken. Ab droeg liever een gewone trui en hij reed in een stokoude auto. Hoewel ze als enige eigenaren van Blokker Holding op elkaar waren aangewezen, gingen Jaap en Ab elkaar uit de weg. Waarom dat zo was, wist niemand.

Beide broers hadden hun eigen domein: Jaap runde het hoofdkantoor in Nederland, Ab bracht het grootste deel van zijn leven door in het buitenland. Twee keer per jaar reisde hij met de inkopers af naar China, binnen Blokker ‘het Verre Oosten’ genoemd. Daar struinde hij wekenlang over de Canton Fair, de grootste handelsbeurs van China, op jacht naar handel. Ab had een neus voor trends en kon als geen ander onderhandelen. Gêne kende hij niet, hij ging door tot de laatste cent. Als de prijs omlaag kon door meer van dezelfde theekopjes of kussentjes in te kopen, bestelde Ab gewoon wat extra.

Behalve met de inkoop hield Ab zich met de winkels in België bezig. Sinds hij halverwege de jaren negentig met zijn gezin naar België was verhuisd, bestierde hij de Belgische Blokker-winkels en de Belgische winkelketen Casa, in 1988 door hem en zijn broer ingelijfd. Casa was het ‘kindje’ van Ab, de formule was na Blokker veruit de grootste winkelketen binnen het Blokker-concern, met honderden winkels, verspreid door Europa.

Lees ook De laatste Blokker is stilletjes vertrokken bij Blokker

Ab was zuinig, merkten de mensen met wie hij werkte. Hij wilde gewoon geen geld uitgeven als dat niet hoefde. Als Ab op reis ontdekte dat het naastgelegen Ibis-hotel goedkoper was dan de accommodatie die hij had gereserveerd, boekte hij alsnog om. Op reis in China kon Ab ook eindeloos zoeken naar een voordelig paar schoenen. Voor zichzelf.

Totale anonimiteit

Toen Jaap overleed, wilde Ab zijn broer niet opvolgen – hij was een handelsman, leidinggeven zat niet in hem.

Ab leefde in totale anonimiteit. Nu was ook Jaap niet zo scheutig met interviews: in ruim 35 jaar leiderschap had de bestuursvoorzitter van Blokker een handvol interviews gegeven. Toen hij in 2003 tot Topman van het Jaar werd uitgeroepen, was er niet eens een foto van hem beschikbaar. Later veranderde dat enigszins, maar Ab is altijd een schim gebleven: van hem is online nog altijd geen afbeelding te vinden. Alleen in het boek dat Blokker in 1996 heeft uitgebracht ter ere van het honderdjarig bestaan, staat één foto van Jaap en Ab, samen met hun vader, rond 1970.

Aangezien Ab niet wilde en Jaap eraan hechtte dat Blokker een familiebedrijf zou blijven, werd hun neef de hoogste baas. Ideaal was dat niet: hij was jong, had amper ervaring in de detailhandel en was nooit ergens de hoogste baas geweest. En: Palmer had geen aandelen. Met zijn oom Ab – die de helft van de aandelen bezat – botste het voortdurend. Terwijl Palmer van alles wilde vernieuwen, van de winkels tot de website, hield Ab liever vast aan het oude.

Uiteindelijk moest Palmer in 2015 het veld ruimen. Alleen: ook met de volgende baas, Casper Meijer, geen lid van de familie, kreeg Ab conflicten. Bakken met geld steken in nieuwe winkelinrichting vond hij zonde. In online winkelen geloofde hij nog steeds niet echt. Liever stak hij het geld gewoon in handel.

Maar Ab leek moegestreden. In 2017 trok hij zich stilletjes terug uit de bedrijfstop en verliet hij de raad van commissarissen, waardoor hij inboette aan invloed. Niet veel later volgde de aankondiging dat het concern zou worden ontmanteld en in delen verkocht.

Maar zijn grootste hobby, het inkopen van spulletjes in China, wilde Ab niet loslaten. Hij bleef afreizen naar het Verre Oosten, om inkopen te doen voor zijn lieveling Casa. Uiteindelijk besloot Ab in april vorig jaar om ook van Casa afscheid te nemen. Hij verkocht de keten aan een investeringsmaatschappij.

Ab Blokker laat zijn vrouw Margreet en hun dochters Francis en Barbara achter.