Bouw van nieuwe windmolens en zonneparken staat onder druk
Aan de plannen ligt het niet. Toch is het onzeker of alle zonneparken en windmolens die nodig zijn om de landelijke klimaatdoelen te halen, er snel genoeg komen.
Wie windmolens en zonneparken in het landschap verfoeit kan vandaag handenwrijvend een nieuwe klimaatstudie lezen. De bouw van zowel turbines als panelen loopt tegen grote uitvoeringsproblemen aan. Een fiks deel van de projecten dreigt hierdoor spaak te lopen, meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Het PBL akkerde zich door alle ambities heen die in het hele land, verdeeld over dertig regio’s, klaarliggen om in 2030 genoeg groene stroom te gaan produceren. Die plannen zijn prima, concludeert het PBL. Samen reiken ze tot ruim boven de benodigde 35 Terawattuur in 2030 om 30 procent van het Nederlandse stroomverbruik duurzaam te produceren. Waar het aan schort is de realisatie.
Netwerkschaarste
Wat de aanleg van zonneparken vooral dwars zit is het tekort aan stroomkabels in de bodem. Dikke kabels, die pieken in de productie van zonne-energie kunnen opvangen, ontbreken in het hele land. Hierdoor staat de helft van de honderden plannen in het land op de tocht, aldus onderzoeker Jan Matthijsen van het PBL. “De chronische netwerkschaarste is een bron van onzekerheid.”
De bouwers van windmolenparken zijn wat minder afhankelijk van dikke stroomkabels – de kracht van wind is relatief stabiel – maar zitten met een ander knelpunt. Voor de bouw van veel windturbines is een extra milieutoets nodig, bepaalde de Raad van State eerder op basis van een EU-vonnis. Het Rijk moet die milieutoets nog op orde brengen, maar daar lijkt weinig schot in te zitten. Het herstel van die milieutoets kan wel twee jaar gaan duren. “Het Rijk moet zo snel mogelijk helderheid geven”, aldus Matthijsen. Vertraging en uitstel van windmolenbouw kan optreden.
Kaarten met stippen
De knelpunten die het PBL signaleert voor zowel windmolens als zonneparken baren gemeenten en provincies zorgen. Na lang puzzelen en inspraakrondes lijken zij juist op dreef te komen met hun ambities voor groene stroom. Dertig regio’s hebben kaarten klaar met stippen, die verbeelden waar wind- en zonneparken moeten komen. “Daarmee zijn we er nog niet”, zegt Kristel Lammers, directeur van het platform van regionale energieplannen. Toch blijft zij positief. “De oplossingsbereidheid is groot. Het doel lijkt haalbaar, ondanks de uitdagingen op ons bordje.”
Een nieuw kabinet kan de milieutoets voor windmolens mogelijk relatief makkelijk op orde brengen, waardoor projecten de komende jaren toch door kunnen gaan. Het tekort aan stroomverbindingen lijkt hardnekkiger. Netwerkbeheerders hebben meerdere jaren, soms wel een decennium nodig, om de kabels in de grond te vervangen door meer solide exemplaren, die de grote schommelingen van vooral zonne-energieproductie kunnen opvangen.
Lees ook:
Op papier kloppen de Nederlandse klimaatplannen, nu de praktijk nog
Dertig regio’s lanceerden in juli de eerste versie van hun klimaatplan voor 2030. Toen al tekenden problemen in de praktijk zich af.
Bouw tientallen windmolenparken onzeker, actiegroepen tegen windenergie blij
Het afkeuren van een Gronings windmolenproject door de rechter kreeg serieuze gevolgen voor tientallen andere turbineparken. Vertraging en financiële schade dreigt.