Burgemeester Halsema, vraag ons kunstenaars eens om advies

Het is een gegeven dat veel mensen er, al dan niet onbewust, van uitgaan dat het bestaan en het ontstaan van ‘(de) kunsten’ slechts een bijzaak is. Slechts opsmuk is. Iets extra’s. Een soort fooi voor als al het andere op orde is.

In het beste geval ter schoonheid of vermaak.

In een enkel geval is dat waar. Soms is kunst niets anders dan de kers op de taart, als decoratie boven de bank in een verder reeds ingericht huis. Of de achtergrondmuziek die klinkt op de sowieso al wel gezellige kerstmarkt. De levende standbeelden op de Dam.

Zonder het belang van opsmuk ook maar enigszins te bagatelliseren – want wat is het leven zonder sjeu? Zéker in deze donkere periode toch voor velen de houvast om door te kunnen gaan – kunnen de kunsten nog veel meer zijn en doen dan ‘slechts’ vermaken.

In de Nederlandse kunstwereld ben ik als kunstenaar met ongeveer 160.000 vakgenoten. Op papier dan. Want wij makers vinden ons beroep allemaal zélf uit. Onze overeenkomst is dat wij allen scheppen. En dat wij allemaal een bovengemiddeld getraind creatief brein hebben.

Laat dat laatste nou net zijn waarom er zo nu en dan nog wel eens een beroep op ons wordt gedaan, vanuit onverwachte hoek. Vragen komen dan vanuit sectoren en specialismen waar we misschien zelfs nog nooit van gehoord hadden. Bijna altijd op een moment dat er in die onverwachte hoek al lang een probleem speelt waar de experts hun breinen al tien keer over gebroken hebben. Om niet tegen muren op te blijven lopen, wordt een oplossing dan in de kunst gezocht. Ineens herinnert iemand zich dat daar de creativiteit zit.

Bij hoge nood wordt er dan een kunstenaar aan de jas getrokken. Een positieve ontwikkeling van de laatste jaren is dat creatieve makers soms zelfs al in een vroeger stadium om hulp wordt gevraagd. Namelijk op een punt dat nog niet eens álles binnen de eigen muren is kapotgeprobeerd. Inmiddels bestaat er zelfs een vrij grote groep getrainde probleemoplossers en denkers, binnen de brede context van de kunsten, die zichzelf voor een deel hebben georganiseerd. De Sociaal Creatieve Raad.

Toen ik burgemeester Femke Halsema dit weekend bij het programma Buitenhof hoorde pleiten voor een speciaal op te richten denktank om voorstellen te formuleren voor de komende paar jaar, spitste ik dan ook mijn oren.

Nog nergens klonk het woord kunstenaars. Maar ik hoop wel dat onze burgemeester, en belangrijker nog, het nieuw te vormen kabinet, beseft dat we dicht bij een situatie zitten waarin alles binnen de eigen muren is kapotgeprobeerd.

Daarom mijn oproep. Scenario’s bedenken – creativiteit – is een professie. Dat is iets anders dan politiek en iets anders dan medische wetenschap.

Laat ons ons werk doen.

Tinkebell schrijft elke week een column in Het Parool. Lees al haar columns hier terug.