Amsterdam verkoopt noodlijdende afvalverwerker AEB aan Hongkongs-Rotterdamse AVR

Dat maakte het Amsterdamse stadsbestuur woensdagochtend bekend in een brief aan de gemeenteraad. De gemeente, nu nog voor 100 procent eigenaar van AEB, verkoopt alle aandelen aan marktpartij AVR. 

AEB werd in 1993 in gebruik genomen in het Westelijk Havengebied van Amsterdam. Het bedrijf verwerkt ook het afval van buurgemeenten van Amsterdam en doet de rioolwaterzuivering van meerdere waterschappen in Nederland.

Evenals AEB is AVR – in 1968 opgericht als Afvalverwerking Rijnmond – oorspronkelijk een gemeentelijk nutsbedrijf. De gemeente Rotterdam privatiseerde AVR in 2005. Sinds 2013 is het bedrijf in handen van door een Hongkongs conglomeraat dat inmiddels de naam CK Hutchison Holdings draagt. Het miljardenbedrijf is gevestigd op de Kaaimaneilanden, een notoir belastingparadijs. CK Hutchison Holdings heeft over de hele wereld ondernemingen in onder meer telecommunicatie, gas en energie. Ook drogisterijen als Kruidvat en Trekpleister zijn onderdeel van een dochteronderneming van het conglomeraat.

Energietransitie

AVR wil naar eigen zeggen een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Naast de verwerkingsbedrijven in Rotterdam, Den Haag en Utrecht heeft het bedrijf vestigingen in Duiven en Rozenburg waar energie en grondstoffen worden gewonnen uit restafval. 

In 2020 draaide AVR een omzet van 282 miljoen euro en stootte het 2.266 kiloton CO2 uit. Jaarlijks verwerkt AVR zo’n 1,7 miljoen ton huishoudelijk- en bedrijfsafval. Ter vergelijking: AEB heeft een verwerkingscapaciteit van 1,4 miljoen ton. AVR is momenteel al de grootste afvalverwerker van Nederland, met de overname van het AEB wordt de marktpositie van AVR dus alleen nog maar groter.

Officieel gaat het voorlopig nog om een verkoopovereenkomst tussen de gemeenten en AVR: de verkoop is pas echt rond als ook de Autoriteit Consument & Markt (ACM) ermee instemt. De ACM zal onder meer na gaan of AVR met de overname niet een te grote machtspositie krijgt waar het bedrijf misbruik van kan maken. De gemeente Amsterdam verwacht volgend jaar groen licht te krijgen van de ACM.

Afvalcrisis

Het nieuws over de verkoop van AEB komt daags na het verschijnen van het onderzoeksrapport van de enquêtecommissie van de Amsterdamse gemeenteraad over de problemen bij het bedrijf.

In de zomer van 2019 besloot de toezichthouder dat vier van de zes verbrandingsovens van AEB niet langer veilig door konden, vanwege achterstallig onderhoud en personeelstekort bij het bedrijf. Daarmee kwamen de financiële problemen van het AEB, die al langer speelden, aan het licht. Een landelijke afvalcrisis was het gevolg. 

De enquêtecommissie concludeerde dinsdag dat de gemeente Amsterdam jarenlang te weinig oog had voor het AEB en als aandeelhouder voornamelijk bezig was met financieel gewin. De commissie stelde bovendien vast dat de gemeente ondanks de financiële malaise bij AEB per saldo 28 miljoen euro winst heeft gemaakt sinds het bedrijf in 1993 in gebruik werd genomen.

De meest urgente problemen die in 2019 naar boven kwamen zijn volgens de gemeente inmiddels verholpen, in januari van dit jaar deed het stadsbestuur in de verkoop. Met de overname door AVR verdwijnt de betrokkenheid van de gemeente bij het AEB volledig.

‘Gezonde toekomst’

Van de 450 miljoen euro die AVR betaalt voor de overname, wordt een groot deel gebruik om bestaande schulden die het AEB bij de gemeente Amsterdam en andere partijen heeft af te lossen. Onder aan de streep maakt de gemeente 60 miljoen euro winst met de verkoop van AEB. De hoop is dat het AEB onder bewind van AVR weer als gezond bedrijf kan functioneren.

Het stadsbestuur stelt in een persbericht dat met de verkoop het AEB in veilige handen komt. Wethouder Victor Everhardt (Deelnemingen, D66): ‘Ik vertrouw er op dat AEB met deze koper een gezonde en stabiele toekomst tegemoet gaat, met zorg voor de medewerkers.’ 

AVR kan AEB helpen te verduurzamen, stelt wethouder Marieke van Doorninck (Duurzaamheid, GroenLinks): ‘AVR heeft zich gecommitteerd aan de afvang en opslag van CO2. Bovendien blijft met deze eigenaar de warmtevoorziening tot 2049 gegarandeerd. AEB blijft daarmee zijn belangrijke rol voor de stad vervullen.’