‘Worden jullie gesponsord door obesitas?’: bondscoach volleybalvrouwen onder vuur voor emotioneel misbruik

Waarvan beschuldigen de speelsters Vande Broek precies?

In het tv-programma getuigen voormalige speelsters Freya Aelbrecht, Hélène Rousseaux en Valérie Courtois over de coachingstijl van Vande Broek. 

Zo zegt Aelbrecht: “Toen wij de open brief van de turnsters (die vorig jaar machtsmisbruik in de turnwereld aan de kaak stelden, red.) lazen, dachten wij: ‘Dit is exact hoe wij ons voelen.’ Er was bij ons geen fysiek, maar wel emotioneel machtsmisbruik. Dat is ook ons verhaal.”

“Ik heb me moeten forceren om van die EK-medaille te genieten”, vertelt Rousseaux. “Je moet natuurlijk streng zijn als coach, ik sta daar als eerste achter. Je mag veel eisen van je ploeg. Maar er zijn persoonlijke aanvallen geweest. Zelfs als dat niet naar mij toe was, was het vrij choquerend om dat te zien.” Volgens Rousseaux werd ze uiteindelijk weggepest door de coach: “Stap voor stap werd er altijd iets afgenomen.”

Ook Courtois bevestigt dat de coaching “vaak een negatieve bijklank” had. 

De getuigenissen gaan vooral over de periode rond 2013, waarin de volleybalvrouwen (de Yellow Tigers) brons behaalden op het EK. “Na de verloren halve finale op het EK 2013 werden wij 2 uur lang voor het vuil van de straat uitgescholden”, vertelt Aelbrecht. “Ook dat wij allemaal te dik staan, dat was zo denigrerend. Er hebben een aantal speelsters een uur lang geweend.”

Aelbrecht leest in de documentaire enkele persoonlijke aanvallen voor van haar gsm: “Worden jullie gesponsord door obesitas? Hoer, vadsige schijtwijven, bende trienen, geit, dom wicht... Die verwensingen wogen enorm op de groep.”

Zijn alle speelsters het met de kritiek eens?

Neen. Onder meer ex-speelster Virginie De Carne en Britt Herbots van de huidige lichting schetsen bij Sporza een ander beeld.

“Ik vond het heel heftig en erg om bepaalde dingen te horen”, zegt Herbots. “Er werden heel zware woorden gebruikt. Het gaat om bepaalde gebeurtenissen waar ik net niet of net wel bij was of over de periode voor mij bij de nationale ploeg.”

“Zelf zie ik in Gert wel een vertrouwenspersoon en ik voel me wel goed bij hem”, vervolgt ze. “Uiteraard kan hij hard zijn, dat weten we allemaal. Maar ik geloof ook dat topsport af en toe nu eenmaal met de harde hand is. Gert wil gewoon het beste uit onze ploeg halen. Ik heb altijd het gevoel gehad dat hij ons pusht omdat hij weet dat er meer in zit.”  Vande Broek heeft volgens Herbots “altijd het beste in mij naar boven gehaald. Waar ik nu sta, heb ik voor een groot deel aan hem te danken”.

Eenzelfde geluid valt te horen bij De Carne. “Je mag niet vergeten dat topsport hard is”, is ook haar boodschap. “Die scheldwoorden waarvan sprake heb ik nooit gehoord. Misschien waren ze er wel, maar ik luisterde er niet naar. Dat was mijn focus niet. Soms gaat het wel eens buiten de lijntjes met een coach, maar dat is onder de speelsters net zo. Dat is ook niet altijd even mooi.”

“Wanneer er een vertrouwensrelatie is met een groep die al jaren samen is, dan is het raar dat nu – na al die jaren - zoiets naar buiten moet komen”, vindt De Carne ook nog.

Hoe reageert de coach zelf?

In het programma zelf, dat draait om getuigenissen van sporters, kreeg Vande Broek volgens de VRT de kans om te reageren, maar de coach zou ervoor gekozen hebben om geen commentaar te geven.

Wat zegt de volleybalfederatie?

Koen Hoeybergs, directeur topsport van Volleybal Vlaanderen, viel naar eigen zeggen uit de lucht toen hij de getuigenissen gisteravond op tv zag. “Ik ken Gert al meer dan 20 jaar als coach binnen de federatie en ook als een zeer integer man”, vertelt hij aan VRT NWS. “Ik heb honderden trainingen van hem gezien en die waren allemaal van topkwaliteit op alle vlak.”

“Wij doen heel regelmatig evaluatiegesprekken met de speelsters. Ik heb er ook zelf gedaan, waarbij Gert niet aanwezig was. De verhalen die we gehoord hebben in het programma, heb ik nooit gehoord.”

Er komt ook kritiek op het tv-programma. Hoe luidt die?

“Ik mis context”, zegt Paul Rowe, directeur van Sport Vlaanderen, aan de VRT. “Ik heb het gevoel dat er over een appel en een peer gesproken is die in dezelfde mand gelegd zijn, maar we mogen die niet vergelijken met elkaar.”

“Ik heb vooral het hoofdstuk gymnastiek gezien, waar een onderzoekscommissie geweest is en waar nu maatregelen getroffen zijn. Tot mijn verbazing zie ik nu een heel hoofdstuk over de Yellow Tigers. Ik ben bijzonder verbaasd over de uitlatingen en over de eenzijdigheid ervan.”

“Ik vrees dat men hier het kind met het badwater aan het weggooien is. Als we alles op een hoopje gaan gooien, zullen we nog heel weinig serieus nemen. Ik heb een hele hoop moddergooien gezien en geen enkel wederwoord.”

“Om te begrijpen wat er op een sportveld gebeurt, is context essentieel. Als ik jou op je gezicht sla, is dat strafbaar, maar tijdens een bokswedstrijd krijg ik daar applaus voor. Dat geldt ook voor de context waarin dingen gezegd worden.”

Rowe heeft naar eigen zeggen ook een hekel aan ‘macho-coaching’, maar volgens hem is dat ook niet hoe Vande Broek werkt. “Je moet wel het onderscheid maken tussen iemand in topsport wijzen op de essentie van het lichaamsgewicht onder controle te houden en iemand publiekelijk belachelijk maken voor zijn gewicht. Dat laatste doet Vande Broek volgens mij niet.”

“De grens is flou, maar die evolutie is al heel lang ingezet. We moeten ook niet in het andere uiterste vervallen, want dan kunnen we geen feedback meer geven.”

Hoe moet dit nu verder?

De volleybalfederatie behoudt alleszins het vertrouwen in de bondscoach. “We hopen dat Vande Broek nog voortdoet en dat we nog veel jaren kunnen samenwerken.”

Ook Rowe vindt niet dat de positie van Vande Broek nu ter discussie staat. “Ik heb niks gehoord op basis waarvan ik zou oordelen dat iemand niet kan aanblijven”, zegt hij aan de VRT. “Wij hebben de goeie gewoonte om de twee kanten van het verhaal te horen wanneer er een klacht tot bij ons komt. Maar er is nooit een klacht geweest, zelfs geen signaal. Een reportage is voor mij geen klacht.”

Ook De Carne twijfelt niet aan de bondscoach. “Natuurlijk moet Vande Broek bondscoach blijven”, zegt ze aan Sporza. “Ik heb maar één boodschap: ‘Als mensen zich niet goed voelen of niet goed gevoeld hebben, neem dan je telefoon en spreek af met Gert om erover te praten.’”