Direct naar artikelinhoud
InterviewCovid bij kinderen

Kinderen worden nooit ziek door corona. Klopt dat wel?

Leerlingen komen aan op een basisschool op de eerste dag van het nieuwe schooljaar. Een aantal scholen gingen het afgelopen jaar dicht door corona-uitbraken.Beeld ANP

Kinderen merken amper iets van een coronabesmetting, wordt vaak gezegd. De discussie rond vaccinatie van de jongsten roept de vraag op: hoe erg is corona nu echt voor kinderen?

Wat is een kindersnoet zonder snotneus? Kleine kinderen zijn vaak aan de lopende band verkouden, omdat hun immuunsysteem nog onervaren is en ze daardoor allerlei virusjes oppakken. Het lokale immuunsysteem in de keel staat als gevolg van die onervarenheid permanent paraat. Welk virus er ook binnenkomt, het gaat direct de strijd aan.

Die snelle reactie zorgt er zeer waarschijnlijk voor dat een besmetting met corona bij kinderen in de meeste gevallen niet te onderscheiden is van een gewone verkoudheid, zegt kinderarts-epidemioloog Patricia Bruijning, werkzaam bij het UMC Utrecht. Het parate immuunsysteem valt het coronavirus aan voordat het zich flink kan nestelen. 

Kinderen van 5 tot 11 jaar, de categorie voor wie Pfizer een vaccin heeft gemaakt dat op dit moment beoordeeld wordt door het Europees Medicijnagentschap (EMA), komen het minst vaak van alle leeftijdscategorieën in het ziekenhuis terecht door Covid-19, zegt Bruijning. Tot nu ging het om nog geen honderd kinderen. Niemand kwam te overlijden.

Vaak al onderliggend lijden

Bij ongeveer 40 tot 50 procent van de kinderen die in het ziekenhuis terecht kwamen in de afgelopen anderhalf jaar, was sprake van onderliggend lijden, denk aan een meervoudige handicap of een aangeboren hartafwijking, aldus de kinderarts. “Deze kinderen komen bij klachten sneller in het ziekenhuis terecht. Soms kunnen milde klachten al ontregelen en voor een opname zorgen.”

Naast ziekenhuisopname door de ‘gewone’ coronaverschijnselen als benauwdheid en koorts, belanden er ook kinderen in het ziekenhuis door het zogeheten MIS-C-syndroom, een ontstekingsziekte die ongeveer vier weken na een corona-infectie kan optreden bij jonge en wat oudere kinderen.

“Dit is een ernstig ziektebeeld, het immuunsysteem raakt overactief”, zegt Bruijning. “In de helft van de gevallen is een opname op de ic nodig. Gelukkig zijn de kinderen die dit tot nu toe gehad hebben, allemaal hersteld. We weten nog niet zeker of en hoe goed MIS-C te voorkomen is met een vaccin, omdat de reactie door het eigen lichaam wordt opgewekt na een soms hele milde corona-infectie.”

Long covid zeldzaam

En hoe zit het met long covid bij kinderen? “Dat komt minder voor dan bij tieners, maar er zijn zeker gevallen”, zegt Bruijning. “Het is sowieso heel zeldzaam en de klachten gaan meestal na verloop van tijd weer over.” Daarnaast, zegt ze, is het heel lastig om vast te stellen of de klachten die kinderen hebben het gevolg zijn van een corona-infectie, of een andere oorzaak hebben.

Daardoor is het lastig in te schatten hoezeer vaccinatie de klachten kan voorkomen, zegt Bruijning. “Het uitgangspunt van vaccineren is dat je een ziekte ermee voorkomt. Daarom is mijn inschatting dat er op basis van de huidige gegevens alleen een positief vaccinatieadvies komt voor kinderen met een risico-aandoening.”

Ook verwacht ze dat kinderen die in een gezin wonen waar een familielid kwetsbaar is, bijvoorbeeld vanwege een afweerstoornis waardoor vaccins niet goed werken, ook een prik kunnen halen. “Daarnaast zou ik ervoor pleiten om het vaccin, wanneer dit eenmaal goedgekeurd, laagdrempelig beschikbaar te maken voor kinderen die dat graag willen, bijvoorbeeld omdat zijzelf of iemand in hun omgeving heel angstig zijn om corona te krijgen. Die angst kan kinderen enorm beperken in hun vrijheid en daarmee al reden genoeg zijn.”

Veilig genoeg? 

Is al duidelijk dat het vaccin veilig genoeg is voor kinderen dan? “In de onderzoeken die nu zijn gedaan, had je onverwachte bijwerkingen kunnen vinden die ongeveer een op de duizend kinderen treffen, maar je pikt geen hele zeldzame bijwerkingen op die bijvoorbeeld in één op de 100.000 kinderen voorkomen”, zegt Bruijning. Nu zit dat volgens haar ook niet in de lijn der verwachting, maar het is ‘in feite nog een beetje te vroeg om hele zeldzame bijwerkingen in deze leeftijdsgroep uit te sluiten’.

Lees ook:  ‘Prikken van jongsten is in strijd met de kinderrechten’ 

Twee deskundigen, oud-kinderombudsman Marc Dullaert, en hoogleraar Martin Buijsen, spreken zich uit tegen het vaccineren van jonge kinderen met het doel om anderen te beschermen. Dit is volgens hen in strijd met de kinderrechten.