Direct naar artikelinhoud
Vaccinatiestrategie

‘Het prikken van de kleinsten is in strijd met de kinderrechten’

Een kind krijgt een coronavaccin in El Salvador.Beeld AFP

Nu het Europees Medicijnenagentschap een coronavaccin voor 5- tot 11-jarigen beoordeelt, roeren deskundigen zich. Het prikken van gezonde kinderen is volgens hen in strijd met de kinderrechten.

Het vaccineren van kinderen in de basisschoolleeftijd, alleen om kwetsbare groepen te beschermen, is strijdig met het Kinderrechtenverdrag. Dat zeggen hoogleraar gezondheidsrecht Martin Buijsen en Marc Dullaert van KidsRights. 

De deskundigen nemen stelling nu de VS deze maand waarschijnlijk besluiten dat coronavaccins geschikt zijn voor kinderen vanaf 5 jaar. Op dit moment bekijkt ook het Europees Medicijnagentschap (EMA) of het Pfizer-vaccin voor hen toegelaten mag worden. Als ook de Nederlandse Gezondheidsraad positief adviseert, beslist het kabinet om kinderen wel, niet of slechts gedeeltelijk te vaccineren. 

Meer profijt dan last

Als kinderen meer profijt dan last hebben van een inenting, mag de overheid vaccinatie opdragen, zegt filosoof en jurist Martin Buijsen, hoogleraar gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. “De BMR-prik is prima. Ook bij corona is inenting te verdedigen, zoals bij jeugdigen met overgewicht. Die kunnen door een covidbesmetting flink ziek worden.” 

Slechts zo’n 100 kinderen – de helft van hen met onderliggend lijden – zijn met corona in het ziekenhuis beland. Voor de rest was het vaak niet meer dan een verkoudheid. En dus, zegt Buijsen stellig, “mág inenten niet, want de meeste kinderen hebben er zelf niets aan.”  

Dat vindt Marc Dullaert ook. Hij was tot 2016 de eerste nationale Kinderombudsman en werkt nu voor de door hem opgerichte KidsRights, een aan de  Verenigde Naties gelieerde stichting die internationaal opkomt voor kinderen.

Niet als middel inzetten

Dullaert verwijst net als Buijsen naar het VN-Kinderrechtenverdrag uit 1989, vooral naar artikel 3, over ‘the best interest of the child’. “Als we niet weten wat de langetermijneffecten zijn voor jonge kinderen, dan moet je al zeggen: dat is niet in het belang van het kind. Verder kun je niet zeggen dat je het kind beschermt, want dat wordt zelf niet ziek. Als je kiest voor vaccinatie om opa en oma te beschermen, dan zet je kinderen in als middel.” 

Daar zit nog een gevaar aan: druk. “Stelt u zich voor: ouders praten met het kind en zeggen: ‘Laten we opa en oma beschermen’.” Volgens Dullaert is dat “manipulatie, emotionele druk gebaseerd op loyaliteit die niet in het belang van het kind is”.  “Op alle fronten zeg ik dus: nee, dit valt niet te verdedigen.” 

Ook kinderrechtenspecialist Esther Polhuijs van Unicef vindt ‘op basis van wat we nu weten, vaccinatie vanaf 5 jaar geen logische keuze’. 

Levende enkelband

Voor de sluiting van de basisscholen, eind 2020, kreeg Nederland van Kidsrights een veeg uit de pan. Kinderen waren namelijk gebruikt als middel in de pandemiebestrijding. Zij fungeerden, sneerde ook Rob Jetten (D66), als ‘de levende enkelband van de ouders’. Krijgt de regering straks kritiek als ze vaccinatie voor 5-11-jarigen toestaat? Dullaert: “Hoe zeg ik dat voorzichtig... ze gooit dan geen hoge ogen op het gebied van kinderrechten.”

Buijsen benadrukt het gewicht van het Kinderrechtenverdrag. “Het werkt rechtstreeks, dus geen enkele Nederlandse wet of bepaling mag het belang van het kind schaden.” Of je de inzet van kinderen nu ‘immunologisch schild’ of ‘enkelband’ noemt, het ‘instrumentaliseren’ is taboe.

Coronavaccins zijn al goedgekeurd voor kinderen vanaf 12 jaar. Voor de jongsten is dat in Europa nog niet toegestaan, in de VS wordt de goedkeuring eind deze maand verwacht. Buijsen is daar, op basis van het Kinderrechtenverdrag (dat niet door de VS is ondertekend), tegen. “Ouders of voogden mogen voor 5 tot 11-jarigen niet besluiten tot vaccinatie, want het dient bij hen geen geneeskundig doel. Inspuiten alleen om de kans van transmissie van het virus te verkleinen, is niet in het belang van het kind.”

Lees ook:

Kinderen vaccineren: de voors en tegens op een rij

Eind juni moest demissionair minister Hugo de Jonge een besluit nemen of tieners óók een coronaprik krijgen: een besluit dat gevoelig ligt omdat kinderen zelden ernstig ziek worden. Wat zijn de voor- en nadelen?