Riemen vast vanwege stijgende coronacijfers? ‘We zitten aan de bovenkant van de prognoses’

Moeten we ons zorgen maken?

‘De druk neemt weer wat toe, dat is zeker wat je ziet. Diverse ziekenhuizen zien nieuwe coronapatiënten binnenkomen en hebben alweer mensen moeten verplaatsen of operaties moeten afzeggen. Ook vervelend is dat we met de stijging van het aantal ziekenhuisopnames en ic-opnames toch wel aan de bovenkant van de prognoses zitten. Het valt dus niet mee.

‘Aan de andere kant: als je naar de kaart van Nederland kijkt, zie je dat we vooral ook te maken hebben met plekken die slecht gevaccineerd zijn. Het befaamde Staphorst, maar ook de Betuwe, de Biblebelt, plekken in Zeeland zoals Tholen. En de grote steden.

‘Daardoor weet eigenlijk niemand met welke ogen we naar de huidige cijfers moeten kijken: of we nu het begin van een nieuwe golf zien, of vooral plaatselijke brandhaarden van dorpen en gemeenschappen die slecht zijn gevaccineerd.’

In welke richting bewegen de cijfers?

‘Ziekenhuizen als die in Ede, Tiel en Zwolle luiden de noodklok over een toename van het aantal patiënten. Dat is geen toeval, ze liggen in de buurt van gebieden met veel ongevaccineerde mensen. En van de ic-patiënten is volgens de laatste cijfers 83 procent ongevaccineerd.

‘Dat maakt het behoorlijk aannemelijk dat het virus voornamelijk opleeft bij ongevaccineerden. Maar dat maakt het probleem er niet minder op. Het RIVM heeft laatst opnieuw berekend hoeveel mensen in theorie nog met corona op de ic kunnen belanden, ongevaccineerden en mensen die het virus nog niet hebben gehad. Dat gaat dan om duizenden mensen. Jacco Wallinga, de hoofdmodelleur van het RIVM, zei me dat de vraag is in welk tempo die mensen in het ziekenhuis komen. In één keer, of verspreid over de komende jaren; dat is de grote vraag.’

In de afgelopen week zijn er 44 procent meer personen met een positieve coronatest gemeld dan in de week ervoor. Dat kan niemand verrassen, maar is de mate van de stijging nog een verrassing?

‘De stijging in de ziekenhuizen ligt in elk geval nog binnen de bandbreedte van de modellen, maar zoals ik al zei, we zitten in de hogere regionen. De prognoses stelden dat we nu tussen de 52 en 180 coronapatiënten op de intensive care zouden moeten hebben, en we hebben er 152. Dat zit dus aan de bovenkant, maar nog niets gaat helemaal mis op dit moment.

‘Het devies is daarom om nog even af te wachten. Elke dag komen er nieuwe cijfers bij en weten we meer over welke kant het opgaat. Bovendien schieten ook in andere Europese landen de cijfers omhoog.’

We hoeven nog niet bang te zijn voor nieuwe maatregelen?

‘Het RIVM of de leden van het Outbreak Management Team hebben nog niets daarover gezegd. Mijn gut feeling zegt dat het niet zo snel zal gebeuren. Een nieuwe lockdown of iets dergelijks zou een ontzettende afgang zijn, en maatschappelijk zeer lastig te verkopen.

‘Wat meer voor de hand ligt, zijn plaatselijke maatregelen. Staphorst heeft bijvoorbeeld al ingegrepen in de kerken: de bezoekers zitten niet meer meer schouder aan schouder. Zo kun je op meer plekken waar de besmettingen oplopen maatregelen bedenken.

‘Ook kan ik mij indenken dat nieuwe versoepelingen uitblijven. Dat de boventribune van Paradiso nog even dicht blijft, en die vermaledijde coronapas gebruikt zal blijven worden. Dat zijn manieren waarmee je enige controle  kunt houden op het aantal contactmomenten en het virus. Uiteindelijk kan het toch verschil maken of iemand tien mensen in Paradiso besmet, of dertien.’

Vind je het zelf nog interessant, als virus whisperer van de Volkskrant? De corona-invalshoeken raken na anderhalf jaar toch een beetje op.

‘Ik ben inmiddels ook bezig met een serie interviews over het klimaat, dat vind ik heel leuk om te doen. En sowieso schrijf ik daar weer meer stukken over, zoals een analyse over hoe hard het nu gaat met de opwarming van de aarde.

‘De grote lijnen van een epidemie ken ik onderhand wel, maar er komen toch altijd weer nieuwe interessante zaken voorbij. Zoals een Belgisch onderzoek dat selenium, dat in vlees en vis zit, zou helpen tegen corona, wat dan toch weer heel anders in elkaar blijkt te zitten. Dat vind ik nog steeds heel leuk om uit te pluizen.

Ik heb wat dat betreft veel respect voor wetenschappers als Jaap van Dissel, Aura Timen en Marion Koopmans, die na anderhalf jaar hun andere onderzoek vast ook wel weer eens zouden willen oppakken. En de mensen in de zorg, natuurlijk. Eigenlijk moet je niet aan mij moeten vragen of ik het zat ben, maar aan de zorgmedewerkers.’