Moordenaar die door buren ‘tot wanhoop werd gedreven’ wordt volksheld in China
Chinese criminelen hoeven doorgaans niet op sympathie te rekenen. Maar toen de voortvluchtige moordverdachte Ou Jinzhong begin deze week om het leven kwam, na een klopjacht van acht dagen, reageerden veel Chinezen met smart en medeleven. Ou, verdacht van een dubbele moord, is een soort volksheld geworden. Veel Chinezen lijken zich met hem te vereenzelvigen.
De feiten zijn volgens de politie van Shanglin, een kustdorpje in Fujian in het zuiden van China, als volgt: op 10 oktober viel de 55-jarige Ou zijn buren aan met een mes. Hij doodde zijn 78-jarige buurman en diens schoondochter, en verwondde drie familieleden. Ou sloeg op de vlucht en verborg zich in een grot in de heuvels rond het dorp, waar hij na acht dagen werd gevonden. Toen de politie de grot omsingelde, legde Ou de hand aan zichzelf, aldus een politieverklaring van maandagavond.
Heldenstatus
Ou wordt verdacht van een gruwelijke daad, maar op Chinese sociale media nemen velen het voor hem op. Terwijl honderden agenten naar zijn schuilplaats zoeken, spreken ze openlijk de hoop uit dat hij nooit wordt gevonden. En als het nieuws van zijn dood bekend wordt, leidt dat tot tal van uitingen van verdriet. Zo schrijft iemand op Weibo, het Chinese Twitter: ‘Het hele internet staat achter deze eenzame man.’
Volgens zijn sympathisanten was Ou niet moorddadig, maar werd hij tot wanhoop gedreven door een burenruzie en een gebrek aan rechtstoegang. Door een eigendomsconflict woonde Ou al vijf jaar met zijn gezin, onder wie zijn 89-jarige moeder, in een hutje van metalen platen, terwijl de buren een villa van vier etages hadden gebouwd. Ou vroeg hulp aan de dorpsleiders, aan het stads- en provinciebestuur, aan rechters en journalisten. Maar niemand leek zich om zijn zaak te bekommeren.
Ou’s verhaal raakt een gevoelige snaar bij veel Chinezen, die zich herkennen in het sociaal onrecht. Op het Chinese platteland komen door ingewikkelde eigendomsstructuren en het uiteenvallen van het sociaal weefsel veel woonconflicten voor.
Dorpsleiders, die geacht worden te mediëren, zijn vaak laks of op de hand van lokale zetbazen. ‘Ou is slechts het gezicht van de moord’, aldus iemand op Weibo. ‘De echte daders zijn het gebrek aan officiële actie en de gesloten communicatiekanalen.’ Ou’s heldenstatus wordt nog groter na getuigenissen dat hij ooit een 5-jarig jongetje van de verdrinkingsdood redde, en dat hij twee aangespoelde dolfijnen terug in zee kreeg.
Vogelvrij
De lokale politie draagt nog een steentje bij door een premie uit te loven van 20.000 renminbi (2.700 euro) voor informatie die tot Ou’s arrestatie leidt, en van 50.000 renminbi voor een bewijs van zijn dood. Veel internetters reageren verontwaardigd dat de politie Ou blijkbaar vogelvrij heeft verklaard.
Als Ou maandag uiteindelijk om het leven komt, vragen sommigen zich dan ook af of hij wel echt suïcide heeft gepleegd, of dat de lokale autoriteiten hem misschien het zwijgen hebben opgelegd. De meeste commentatoren doen dat af als een complottheorie. Toch rest er, zo schrijft iemand op Weibo, slechts een trieste conclusie: ‘Ou heeft nooit op de bescherming van de wet kunnen rekenen.’