‘Roeien met de riemen die we hebben? Ik denk dat de boot aan het zinken is’: lezers over het lerarentekort

Geen aardrijkskunde

Mijn man die verpleegkundige is, bood aan om zelf voor de klas te gaan staan en de school ging graag op dat aanbod in. De eerste weken van het schooljaar gaf hij onder meer aan de klas van onze dochter een 4-tal uur natuurkunde. Zo werd de achterstand beperkt. Intussen heeft onze andere dochter nog geen enkele les aardrijkskunde gehad sinds het begin van dit schooljaar. Ook de leerkracht Frans vertrok inmiddels naar een andere school. Verschillende klassen worden nu samengezet; ze zitten voor het vak Frans met een 30-tal in één klas.

Begga Van de Velde, Affligem

Alle hens aan dek

Ik ben momenteel leraar in twee scholen. Eén school in Antwerpen en een andere in Brussel. In Antwerpen presteer ik 24/21 en in de hoofdstad geef ik 15 uur les in het Franstalig onderwijs. Dit komt op de eerste plaats door een tekort aan personeel en leraren. In mijn Vlaamse school nemen we overuren op om toch de leerlingen zoveel mogelijk hun leerstof aan te bieden. In Brussel is het heel moeilijk om leerkrachten Nederlands te vinden. Dit is vooral het geval in het Franstalig onderwijs. Zelf spreek ik niet zo heel goed Frans. Toch was ik meteen aangenomen door dit lerarentekort.

Kenny Bosman, Lebbeke

Tussengeneratie ontbreekt

Nieuwe collega’s die er snel de brui aan geven, oude rotten in het ‘vak’ die gebukt gaan onder overbevraging, vacatures die op de valreep (of niet) worden ingevuld, en een populatie leerlingen ‘in studie’ die stelselmatig aangroeit. Ook onze school kampt, net zoals zovele scholen, met een leerkrachtentekort. Of moeten we zeggen: een leeftijdtekort. Een ‘tussengeneratie’ leerkrachten, van pakweg dertig tot vijftig jaar, blinkt uit in afwezigheid. Jonge, gedreven collega’s verdwijnen na een vijftal schooljaren van het toneel om nooit meer op de bühne te verschijnen. Redenen zijn legio. De aanhoudende werkonzekerheid, de lokroep van privésector en hogescholen, het zicht op een vlakke onderwijscarrière maar bovenal het gevoel niet gehoord te worden. 

Los het tekort op door voluit in te zetten op de aanwezige (leer)krachten. Verzorg hen. Dat doe je niet door hen laptops en gratis internetabonnementen aan te bieden, maar door naar hun ambities, ideeën en voorstellen te luisteren. Waar het onderwijs naar snakt, is een doordacht personeelsbeleid. Welke leerjaren en/of studierichtingen wil deze leerkracht volgend schooljaar onder zijn of haar hoede nemen? In welke onderwijsthematieken (evaluatie, remediëring, welbevinden, ...) wil hij of zij zich verder specialiseren? Welke rollen wil hij/zij in de toekomst opnemen: mentor, coördinator, beleidsondersteunen? Laat zulke antwoorden geen dode letter in een zoveelste functioneringsverslag zijn, maar doe er iets mee. Elke opvoeder weet dat een leerling die zich gewaardeerd voelt, altijd meer zal doen dan verwacht. Hetzelfde geldt voor de leerkracht.

Bieke Verlooy, Temse

Onder druk

In onze vakgroep Frans wordt ofwel de opdracht van de afwezige leerkracht verdeeld over een aantal andere collega’s die dan boventallig presteren, ofwel wordt gevraagd aan de afwezige leerkracht om taken te voorzien en/of online les te geven. Het gebeurt ook dat ouders eisen dat de afwezige leerkracht toch lesgeeft, zonder rekening te houden met de reden waarom die leerkracht afwezig is. Zowel leerkrachten als directies staan onder druk. Dit is een onhoudbare situatie op lange termijn en zal zeker niet bijdragen tot een positiever beeld van het lerarenambt. Men heeft dit tekort jaren geleden al zien aankomen en er fundamenteel niets aan gedaan.

Veerle Gauquie, Beerse

Job die nooit stopt

Er staan steeds meer leerkrachten voor de klas zonder het vereiste diploma. Dit is al enkele jaren aan de gang. Opeenvolgende onderwijsministers dachten telkens met de zoveelste onderwijscommissie en hervormingen van de eindtermen het tij te doen keren. Naar het werkveld wordt niet geluisterd. Experten in hun ivoren toren, die nooit voor een klas hebben gestaan, willen telkens opnieuw het warm water uitvinden of een of andere onderwijshype introduceren. Lesgeven is maar een fractie meer van alle andere rompslomp die erbij komt: steeds verdere uitdijende (vaak zinloze) planlast en administratie, therapeutische zorgnoden die de pan uit swingen door een totaal mislukt M-decreet, oeverloos vergaderen na de lesuren, leermiddelen en infrastructuur die het laten afweten, tijdens vrije momenten wafelbak en spaghettiavonden organiseren om geld in het laatje te brengen... Als leerkracht stopt de job nooit. Dan nog zijn er mensen die ons betichten van een luizenleventje te leiden. Wat houdt u tegen om in het onderwijs te stappen?

Ann Vansteelant, Mechelen

Roeien of zinken

Ja, ook op de school van mijn zoon (middelbaar) is er een lerarentekort. Hier wordt dat probleem opgelost door schoolgaande studenten hoger onderwijs in te schakelen. Met andere woorden: ze gaan zelf nog naar school en geven les. Ik weet niet of dit echt de oplossing is, wetende dat leerkrachten het zo al druk genoeg hebben met de papieren rompslomp, laat staan dat een onervaren student(e) dit nog eens kan combineren met zijn of haar studies. Ik denk dat dit bijna onmogelijk is en niet bevorderlijk voor de leerlingen van het middelbaar onderwijs. Roeien met de riemen die we hebben, luidt het spreekwoord... Maar ik denk dat de boot aan het zinken is.

Ann De Latte, Erpe-Mere

Weer waardig werk

Er is wel degelijk een lerarentekort. Soms worden er kleuterleidsters ingeschakeld in het lager, als we ze nog kunnen vinden. Anders worden er zorgleerkrachten ingeschakeld en dan missen de zorgleerlingen weer hun ondersteuning. Of de andere leerkrachten worden opgevorderd om hun kindvrije uren op te offeren. Ik pleit voor een degelijke masteropleiding die op langere termijn het beroep opnieuw waardig maakt, minder planlast voor leerkrachten, opwaardering van waarden en normen en het onderwijs niet belasten met alle opdrachten in de samenleving.

Roel Truyers, Hechtel

Uurtje of drie extra

Ik heb het geluk om in een dynamisch en flexibel team te zitten. We zijn absoluut niet te bekrompen om her en der een uurtje of twee, drie erbij te nemen als we de nodige expertise hebben. Een huzarenstukje is het, om alles bij elkaar te puzzelen. We houden het vol omdat de leerling of student op de eerste plaats komt. En we blijven dweilen met de kraan open...

Lode Van Assche, Kortrijk

Klaag en zeur wat minder

Zou het kunnen dat het lagere aantal kandidaat-leraren en bijgevolg het lerarentekort, in de hand gewerkt wordt door het voortdurend geweeklaag van wie in het onderwijs werkt? Gebrek aan respect, zwaar werk, stress, weinig ondersteuning... Nochtans zijn leraars in het echte leven behoorlijk betaald, hebben ze een fijne pensioenregeling, een boeiende job en niet te vergeten: meer dan drie maanden vakantie per jaar. Dus beste leraars, klaag en zeur wat minder en wijs jongeren op de aangename aspecten van uw werk, in plaats van op de veelal imaginaire negatieve kanten. Wie meest klaagt heeft daar vaak de minste reden toe.

Krist Debruyn, Averbode