Vakantiegangers nemen het vliegtuig weer, luchtvaart op de weg terug omhoog
De vakantieganger neemt weer het vliegtuig, de zakelijke reiziger laat op zich wachten. Precies zoals was voorspeld.
Als de herfstvakantie een voorbode is voor de toekomst, dan kon de luchtvaart weleens hard op weg zijn naar de tijden van voor corona. De drukte op Schiphol was afgelopen weekend bijna als vanouds, bij sommige reisorganisaties waren zelfs meer vliegvakanties geboekt dan in de laatste herfst vóór de pandemie. Veel mensen stonden te popelen om hun gemiste vakantiegenot in te halen op bijvoorbeeld Kreta of de Canarische Eilanden, stelde onder meer TUI tevreden vast.
Nog enthousiaster dan over deze drukte is de luchtvaart over de mededeling waarmee een woordvoerder van de Amerikaanse president Joe Biden de herfstvakantie als het ware inluidde: in de Verenigde Staten zijn vanaf 8 november volledig gevaccineerde reizigers weer welkom, en dan is vliegverkeer vanuit Europa dus mogelijk.
Dat nieuws hing al een tijdje in de lucht, maar afgelopen vrijdag werd de precieze datum bekend. De beurskoersen van bijna alle vliegmaatschappijen vlogen meteen omhoog, de koers van Air France-KLM het hardst: met ruim 4,6 procent.
Scenario’s bewaarheid
Daarmee lijken de scenario's waarmee de luchtvaart zelf al rekening hield, bewaarheid te kunnen worden. Eerst komen de vakantiegangers terug, daarna misschien ook de zakelijke reizigers. Misschien, inderdaad, want consultancybedrijf McKinsey voorspelde afgelopen voorjaar dat 20 procent van de zakelijke reizigers niet terug zal komen.
Die voorspelling werd deze week nog eens onderschreven door Bain & Company, een consultancykantoor dat maandelijks de vliegbewegingen bijhoudt. Misschien al in de loop van 2023 zal de luchtvaart qua omzet weer op pre-coronaniveau zitten, voorziet Bain. Maar het kan ook goed zijn dat de omzet dat jaar op 80 procent blijft steken en dat volledig herstel langer duurt.
Voor prijsvechters als EasyJet lijkt herstel het dichtst bij, want die zijn minder afhankelijk van zakenreizen dan de gevestigde maatschappijen. EasyJet zit nu op 70 procent van de capaciteit van voor corona, meldde topman Johan Lundgren vorige week, en hij verwacht alleen maar groei. Dat die vooral te danken is aan vakantiegangers, blijkt uit een ander cijfer: voor vliegen naar de Canarische Eilanden ligt de capaciteit nu zelfs op 140 procent van de cijfers uit het laatste najaar voor de corona-uitbraak.
Eerste signalen: zakenreizen komen terug
Voor KLM ligt het anders. Voor het bedrijf zijn in gewone tijden trans-Atlantische vluchten het meest winstgevend. Het Amerikaanse verbod op niet-essentiële reizen dat al anderhalf jaar van kracht is, hakte er dan ook stevig in. Nu dat verbod wordt opgeheven, wil KLM onder meer met vluchten naar eerder geschrapte bestemmingen, zoals Las Vegas en Miami, het verloren terrein terugwinnen.
Hoe snel dat gaat? De opheffing van reisrestricties is ‘heel goed nieuws’, zei KLM-topman Pieter Elbers onlangs in een interview, en het trans-Atlantisch verkeer zal ongetwijfeld gaan groeien. Maar, zei hij ook, de terugkeer van de zakelijke reiziger laat, zeker intercontinentaal, nog een tijdje op zich wachten. “Al zien we binnen Europa de eerste signalen dat zakenreizen aan het terugkomen zijn.”
Intussen blijven er belemmeringen te over. Veel landen in Azië, Oceanië, Zuid-Amerika en Afrika zijn nog dicht. Onduidelijkheid over welke vaccinaties worden geaccepteerd – de VS aarzelen over het vaccin van AstraZeneca – helpt ook niet bij het herstel van het vliegverkeer.
‘Onbegrijpelijk en destructief’
En dan hangt maatschappijen die op Schiphol vliegen ook nog een sterke stijging van de luchthavengelden boven het hoofd. Schiphol wil die tarieven met zo’n 40 procent verhogen. Dat kan bijvoorbeeld KLM zomaar een paar honderd miljoen euro per jaar extra kosten.
KLM en ook EasyJet, de op één na grootste maatschappij op Schiphol, zijn er woedend over. Het kan bijna niet anders of die hogere havengelden worden vertaald in duurdere vliegtickets. Dat kan reizigers wegjagen, juist nu ze beginnen terug te komen. KLM noemt de tariefsverhoging dan ook ‘onbegrijpelijk en zelfs destructief’.
Lees ook:
Oplevend vliegverkeer, de prijsvechters zijn er klaar voor. Ten koste van KLM?
Vliegen kan weer, binnenkort. Maar de luchtvaart ziet er na de pandemie anders uit dan ervoor, want prijsvechters lijken beter in staat om in te spelen op de veranderende omstandigheden. Niet tot ieders vreugde.