Ruud ten Wolde hoopte dat mensen door zijn boek inzien waar het écht om draait

Dat het niet goed gaat met Ruud ten Wolde blijkt anderhalve week voor zijn overlijden. Hij ligt onverwacht in het ziekenhuis, het is onzeker of een interview gaat lukken, meldt zijn uitgever. Maar hij besluit dat het toch kan. Op maandag 4 oktober. En telefonisch – dat kost minder energie. “Ik heb niet het idee dat ik binnenkort doodga,” zegt hij op dat moment aan de telefoon.

Hoe gaat het op dit moment met je?

“Tot een week of drie geleden ging het best goed. Voor mijn werk was ik in Antwerpen, we deden de casting voor Ex on the Beach. Toen ik me op de laatste dag niet zo lekker voelde, dacht ik dat ik een kater had van het afsluitende feestje. Maar een dag later had ik nog steeds last van misselijkheid en hoofdpijn, en vervolgens kreeg ik pijn in mijn rug en uitvalsverschijnselen. Terug in Nederland bleek dat op sommige plekken de tumoren zijn toegenomen. Ik heb extra zware medicatie, kon twee weken amper iets eten. Deze periode had ik me anders voorgesteld, met allemaal leuke pr-momenten rondom de verschijning van mijn boek.”

Je boek gaat over hoe je positief kunt blijven, terwijl je kanker hebt. Maar hoe doe jij dat?

“Ik kijk vooral naar wat wél kan. Al is dat wat anders dan dat ik altijd blij moet zijn. Gisteren was ik bijvoorbeeld wóédend, omdat mijn lijf alweer niet meewerkte. Nu is het de rechterkant van mijn lichaam die me in de steek laat. Ik zal veel moeten trainen en revalideren om alles weer werkend te krijgen. De hele dag lig ik in in bed. Ik ben 29, maar voel me 90. Dat is confronterend.”

En wat doe je dan als je woedend bent?

“Gisteren was wel een dieptepunt; ik heb tegen mijn familie en vriend lopen schreeuwen dat ik hier he-le-maal gék van word. Daarna kon ik een kwartier of zo niet meer stoppen met huilen. Dat mijn situatie verschrikkelijk is, is een waarheid die ik moet onderkennen. Soms moet ik gevoelens even toelaten, om mezelf daarna te herpakken. Ik heb periodes gehad dat ik niet kon eten, zoveel pijn had ik. Nu ben ik weinig mobiel, maar ik heb geen pijn en kan gelukkig wél lekker eten. Zulke zegeningen tel ik.”

Hoe ziet de toekomst er voor jou uit?

“Afgelopen week kreeg ik zulke zware medicatie dat ik niet meer wist wie ik was en elk uur vroeg ik welke dag het was en wanneer ik mijn scan zou krijgen. Mijn omgeving dacht: hoe lang gaat dit nog duren? Vorig jaar is me gezegd dat genezing niet meer mogelijk is, maar ik houd me niet bezig met prognoses. Ik leef vanuit de gedachte dat ik oud ga worden.”

Is ernstig ziek zijn eenzaam?

“Ja. Hoe lief iedereen ook voor me is, ík moet de operatietafel op, ík moet die behandelingen ondergaan. Vrienden gaan uiteindelijk naar huis, verder met hun leven. Dat is normaal, maar ook moeilijk. Ik heb de leukste baan van de wereld, een fijne relatie en een mooi huis – ik ben hartstikke gelukkig. Het enige wat mij continu beperkt is mijn gezondheid. Daarom doe, eet en drink ik alles waar ik zin in heb op de momenten dat ik me goed voel.”

Het kan je niet schelen of dat verstandig is of niet?

“Twee jaar geleden kreeg ik zware immuuntherapie, ik had overal ontstekingen en kon maanden nauwelijks eten. Sindsdien geniet ik van elk hapje. Ook van patat met mayonaise. Dat is niet gezond, maar genieten is wél gezond. Natuurlijk ben ik weleens boos op mezelf als ik na een festival een kater heb. Maar dan draai ik het om: ik heb zó’n leuke dag gehad.”

Je schrijft dat je zelfs gelukkiger bent dan voordat je ziek was.

“Ik hoor vaak mensen klagen dat ze weer naar hun werk moeten, maar voor mij is een normale werkdag ultiem geluk. Vaak moeten we met eindigheid of ongeluk worden geconfronteerd om te beseffen waar het écht om draait. Ik hoop dat mijn boek ertoe bijdraagt dat mensen gaan nadenken over hun leven en niet eerst hoeven mee te maken wat ik heb meegemaakt. In mijn vriendenkring zijn er mensen met een baan die ze niet zo leuk vinden, maar volhouden vanwege het geld. Daar is het leven te kort voor. Ik kies ervoor nú te doen wat ik graag wil. Dus als ik met mijn vriend een weekend naar Barcelona wil, dan gaan we. Ik geef mijn geld niet meer uit aan de nieuwste telefoon, maar aan etentjes met vrienden, samen op een terras zitten. Dát zijn de momenten waar het om draait.”

Je hebt veel baat gehad bij psychotherapie. Wat heeft dat je gebracht?

“Ik heb geworsteld met uit de kast komen, de scheiding van mijn ouders en nu mijn ziekte. Therapie gaf me de mogelijkheid om dat te verwerken. Mijn vriend en ik zijn in relatietherapie gegaan. Hij is 25 en ik 29, maar door alles wat we meemaken, voelt het soms alsof we al vijftig jaar getrouwd zijn. Het is belangrijk om met elkaar open en eerlijk te bespreken hoe dit voor ons allebei is.”

Ga je nu ook anders om met angst of zorgen van anderen?

“De manier waarop je een boodschap brengt, bepaalt welke reacties je terugkrijgt. In het begin stuurde ik wel eens een bericht van een arts door. Als de lading zwaar was, kreeg ik zware reacties terug. Maar ik heb niets aan een opmerking als: ‘Mijn neef had ook een bultje en nu is hij dood’ of ‘dat had mijn broer ook’. Ik heb meer aan hoopvolle verhalen. Nu denk ik eerst na over wat en hoe ik iets deel. Want het enige wat ik kan gebruiken is positieve support.”

Ruud ten Wolde, Ziek gelukkig, Lev, € 21,99