Direct naar artikelinhoud
ReportageTaliban

De Amerikanen worden niet gemist bij de oude Bagram-basis

De Bagram-luchtmachtbasis was het belangrijkste knooppunt voor internationale militaire operaties in Afghanistan.Beeld AFP

Na het vertrek van de Amerikaanse militairen zoekt Afghanistan naar een nieuwe toekomst. De Afghanen zijn blij dat de Amerikanen weg zijn. ‘Ze doden alleen maar onze families.’ 

“Ik ben mijn koe aan het zoeken.” Op een berghelling met uitzicht op de Shomalivlakte loopt een oude man met een tulband, een pluizige grijze baard en een withouten stok. “Ik had zeven koeien, maar ik ben er al vier kwijt.” Als er naar zijn naam wordt gevraagd, wordt hij achterdochtig. “Wat moeten jullie daarmee?!” Hij loopt weg, net als zijn koe heeft gedaan.

Twee neven op een motor rijden de helling op. “We gaan hier picknicken. Even uitwaaien”, zegt Nazir Mohammed (17). De berghelling toont al herfstkleuren. De vlakte is afwisselend bruin en groen, ingeklemd tussen ruige bergketens. Nazir vindt dat zijn leven sinds de Taliban aan de macht kwamen ten goede is veranderd. “Het is veiliger, minder criminaliteit.” Zijn broer werd tijdens de vorige regering ontvoerd. “15.000 dollar vroegen ze voor hem. Mijn ouders hebben betaald en hij kwam na vijftien dagen vrij.” Dat geld leenden zijn ouders van verschillende mensen.

Nazir is ook blij dat hij weer motor mag rijden, want onder de vorige regering was dat op een gegeven moment verboden. Zowel voor criminelen als voor de Taliban waren motoren namelijk handig om snel weg te komen na diefstallen of aanslagen.

De Amerikanen worden niet gemist bij de oude Bagram-basis
Beeld Louman & Friso

Nazir wil voor de Taliban werken

Hoe zien de neven de toekomst? Nazir wil graag voor de Taliban werken. Maar Nasibullah (ook 17) ‘moet daar nog over nadenken.’ De jongens kijken het dal in. Hun hele leven lang lag daar in de verte de Amerikaanse luchtmachtbasis Bagram, die het belangrijkste knooppunt was voor alle internationale militaire operaties in Afghanistan, en waar lang Talibanstrijders gevangen zaten. 

Op 1 juli van dit jaar zouden de Amerikanen de basis na twintig jaar overdragen aan de Afghaanse overheid, maar de laatste Amerikaanse militairen verlieten de plek vlak daarvoor zonder iemand op de hoogte te stellen. Er volgden plunderingen, en – zo menen sommigen – de heimelijke aftocht versnelde de ineenstorting van het Afghaanse leger tegenover de oprukkende Taliban. Die hebben de basis inmiddels in handen, maar er gebeurt weinig. 

De neven missen de Amerikanen totaal niet. “Het is goed dat ze weg zijn. Ze doodden alleen maar onze families”, zegt Nazir. Ze stappen weer op de motor. 

Omar wil president worden

Dan komt Omar Nouri (17) met twee vrienden aan, ook op een motor. Geruisloos, want heuvel-af. Zij hebben al gepicknickt. “Het is hier zo mooi, juist nu het seizoen verandert van zomer naar winter.” Dat ook het politieke seizoen is veranderd, vindt hij minder fraai. “De meerderheid van de bevolking vindt dit niks. En dus zal ook de Talibanregering weer verdwijnen.” Hoe dan? “Wij zijn de nieuwe generatie en als wij hard werken dan zullen we de leiders van de Taliban wegsturen.” 

Omar heeft zelfs een bijzondere ambitie. “Ik word president van Afghanistan. Dat geloof ik echt.” Hij wil er zijn voor alle bevolkingsgroepen, “want de Taliban zijn er alleen voor de Pathanen.” Die bevolkingsgroep woont ook in deze provincie, maar vindt zijn machtsbasis in het zuiden van Afghanistan.

Omar kijkt naar Bagram. “Misschien komen de Amerikanen ooit terug. Of andere grote landen komen binnen. Ons land ligt op een heel strategische plek in Azië.” Maar hij wil niet dat dit gebeurt. “We accepteren nooit meer buitenlandse bezetting.”

‘Als de VS ooit terugkomen, beginnen we de volgende jihad’

Verderop, in de Shomalivallei, bewaakt commandant Saifur Rahman met een groepje Talibanstrijders een van de poorten van de Bagram-basis. Een strijder zit op het dak van een buitgemaakte Amerikaanse Humvee, een gepantserde Jeep in woestijnkleuren. Helikoptergeluid klinkt dichtbij. “Nu gebruiken we deze basis voor helikopters. Maar later gaan we hier ook internationale vluchten ontvangen”, zegt Rahman.

Tegen wie beschermen zij de basis eigenlijk? “Er zaten in deze buurt nogal wat strijders van Islamitische Staat (de jihadistische beweging met wie de Taliban in onmin leven, red.). Maar die hebben we allemaal gedood.” Bang dat de Verenigde Staten hier ooit terugkomen, is Rahman niet. “Dan beginnen we de volgende jihad tegen hen.” Zijn secondant, Qari Matiullah, heeft zelf gevangen gezeten op de basis. “Ik zou blij zijn als ze terugkeren, want dan kan ik hen bevechten.”

Maar voorlopig oogt de Shomalivlakte vredig, terwijl de zon steeds verder zakt. Op de berghelling zoekt de oude man nog steeds naar zijn koe. Zoals Afghanistan zoekt naar een nieuwe toekomst.

Aanslagen door IS-K

Hoewel veel Afghanen hopen op een stabielere toekomst nu de Taliban aan de macht zijn, kan de aanwezigheid van IS-K, de Afghaanse tak van de terreurgroep Islamitische Staat, die toekomst nog aardig verstoren.

IS-K heeft de afgelopen weken al meerdere aanslagen gepleegd; gisteren leek het weer raak. Zelfmoordterroristen bliezen zichzelf op in een sjiitische moskee in de zuidelijke stad Kandahar. Er vielen 37 doden en tientallen gewonden. IS-K heeft de aanslag nog niet opgeëist, maar de verwachting is dat de terreurgroep dit wel zal doen.

De aanslag lijkt sterk op de zelfmoordaanslag van vorige week op een sjiitische moskee in Kunduz waarbij 46 doden vielen, waarvoor IS-K de verantwoordelijkheid opeiste.

Lees ook: 

De ziekenhuisdirecteur werkt gewoon door in Kaboel. Er staan alleen twee Talibanvlaggen op zijn bureau

 De Taliban namen de macht over, ook in de zorg. In het publieke ziekenhuis probeert de directeur er het beste van te maken.