Direct naar artikelinhoud
Zeven jaar lang zette ik mijn verwarming niet aan
ColumnEmine Uğur

Zeven jaar lang zette ik mijn verwarming niet aan

Toen ik als relatief jonge ambtenaar net bij de Sociale Dienst was begonnen, had ik een cliënte bij wie we een huisbezoek moesten afleggen, maar ze was nooit thuis. Ik nodigde haar uit voor een gesprek en vroeg haar waarom we haar steeds niet aantroffen. 

Ze werd een beetje ongemakkelijk en legde uit dat ze elke ochtend naar de bibliotheek of een buurthuis ging en pas tegen sluitingstijd naar huis keerde, omdat het in die gebouwen warm was. Als ze in haar eigen huis de hele dag de verwarming zou aanzetten, zou ze haar energierekening niet kunnen betalen en schulden maken. Ze zorgde er steeds voor dat ze plekken met elkaar afwisselde zodat het niet te veel zou opvallen, want ze wilde niet dat mensen haar voor een, in haar woorden, ‘arme sloeber’ zouden aanzien, die misbruik probeerde te maken van voorzieningen.

Tot dat moment had ik er nooit bij stilgestaan wat een luxe het is om overdag op je werk of op school in een verwarmde ruimte te zitten zonder daar zelf de rekening voor te hoeven betalen. Ik schaamde me voor mijn eigen onwetendheid over cliënten die hun soms bijzonder hoge energierekening niet konden betalen en daar bijstand voor aanvroegen, terwijl het eigenlijk zo logisch is.

Hoe kun je immers van mensen die in de winter de hele dag binnen moeten doorbrengen, verwachten dat ze hetzelfde energieverbruik hebben als iemand die pas tegen etenstijd thuis komt, of de tv, de computer en het licht pas ’s avonds aanzetten? Dat ze met hun minimuminkomen deze verborgen extra kosten betalen? 

Juist de kwetsbare groepen worden het hardst getroffen

De prijsstijging van melk of brood treft bijna iedereen meestal even hard, maar door de prijsstijging van energie worden juist de kwetsbare groepen die noodgedwongen veel tijd thuis doorbrengen het hardst getroffen. Zoals uitkeringsgerechtigden, chronisch zieken, bejaarden en mensen met schulden. Het probleem met energieverbruik, en dan met name van gas, is dat je van tevoren nooit helemaal kunt voorspellen hoe hoog het verbruik zal zijn en als je van 50 euro per week moet leven, kan een eindafrekening die 100 euro hoger uitvalt al je leven een aantal maanden ontregelen.

Ik heb zeven jaar lang mijn verwarming niet aangezet, omdat ik schulden afbetaalde en geld wilde besparen om kleding te kunnen kopen voor mijn kind. In die periode relativeerde ik het steeds voor mezelf door te zeggen dat we ons gewoon extra warm moesten aankleden, maar naar nu blijkt, heb ik er blijvende lichamelijke schade aan overgehouden en dat mijn zoon in die tijd minstens vier keer vaker ziek werd dan zijn klasgenoten, is achteraf bezien ook geen toeval.

Het meest pijnlijke en confronterende moment was toen ik met mijn zoon spullen ging brengen naar de berging, waar ook de verwarmingsbuizen van ons flatgebouw doorheen liepen en terwijl ik de deur op slot deed, hem hoorde zeggen: “Kunnen we nog even blijven staan, het is hier lekker warm”. Ik realiseerde me dat ons huis kouder was dan de vieze stoffige berging van een flat.

Emine Uğur is sociaal dienst­verlener en een bekend twitteraarster (@overlistener). Om de week schrijft ze een column voor Trouw.