Havenarbeiders in Triëst komen in protest tegen de coronapas: ‘Het is een chantagemiddel’

‘Libertà, libertà, libertà’, scanderen meer dan 10 duizend mensen vrijdagochtend op de zonovergoten pier van Triëst. De normaal zo kalme havenstad is de afgelopen week uitgegroeid tot het verzamelpunt van critici van het Italiaanse coronabeleid, dat sinds vrijdag een coronapas verplicht stelt om te mogen werken. Wie niet gevaccineerd is, moet al gauw honderden euro’s per maand uitgeven aan testen.

De helden van de uit heel Noord-Italië toegestroomde menigte zijn de havenarbeiders, die hebben aangekondigd te staken tot de coronapas is afgeschaft. Het zijn potige mannen in fluorescerend gele vesten, zoals Paolo Cristofaro (48), wiens vader en grootvader ook al in de haven werkten.

Apfelstrudel

‘Ik kan me geen mooiere baan voorstellen’, zegt hij bij het buffet van croissants, koekjes en taart dat door sympathisanten is gedoneerd. ‘Er zijn hier geen bazen, we zijn allemaal collega’s’, zegt hij, terwijl een ouder echtpaar zich een weg door de menigte baant om twee dozen apfelstrudel af te geven.

Cristofaro vaart normaal gesproken collega’s van en naar grote schepen als bestuurder van een klein bootje. Hoe dol hij ook is op zijn werk, de komende tijd legt hij het toch neer. Hij behoort tot de 40 procent van het havenpersoneel in Triëst dat zich niet heeft laten vaccineren.

Dat percentage ligt veel hoger dan onder de gehele Italiaanse bevolking boven de 12 jaar, van wie maar 14 procent nog geen enkele dosis heeft gehad. Toch zijn dat nog steeds zo’n 3,8 miljoen werkende Italianen, die vanaf vrijdag elke 48 uur moeten testen of thuisblijven zonder salaris.

Deze demonstratie is niet anti-vaccin, legt havenarbeider en vakbondsvoorzitter Sebastiano Grison (24) geduldig uit. ‘Ik ben gevaccineerd. Ik geloof in vaccins en andere gezondheidsmaatregelen, maar de coronapas is een chantagemiddel. Het is een puur economische maatregel.’ Triëst is de belangrijkste handelshaven van Italië, goed voor 57 miljoen ton overslag in 2020, waarvan een groot deel petroleum. De werknemers hebben door te staken dus een serieus drukmiddel in handen.

Complotdenkers

De regering van Mario Draghi zocht deze week daarom ook hard naar een compromis, zonder succes. Met het aanbod dat ze zich gratis mochten laten testen namen de havenarbeiders van Triëst geen genoegen. ‘Dat zou een nieuwe vorm van discriminatie zijn’, vindt vakbondsmedewerker Sandi Volk (62). ‘Tussen onze werknemers die gratis tests krijgen en de rest van het land.’

De principiële opstelling van de havenarbeiders kan bij corona-kritisch Italië op bewondering rekenen. Elk woord van vakbondsman Stefano Puzzer wordt vrijdag op de pier ontvangen met luid gejoel en applaus. Puzzer groeide na enkele tv-optredens uit tot het gezicht van de demonstratie, die uit een samenraapsel van verschillende groepen bestaat.

Want al houden de organisatoren stug vol dat het hun alleen om de coronapas op het werk gaat, onder de demonstranten zijn ook anti-vaxcomplotdenkers sterk vertegenwoordigd. Ze zijn niet alleen tegen de coronapas, maar ook tegen het vaccin, 5G-masten en een duistere internationale elite die Italië met medewerking van Draghi zou overnemen.

‘We worden slaven’, waarschuwt Graziella Gnesda, een keurig gekapte gepensioneerde ambtenaar van eind 60. ‘Ze willen ons, blonde mensen met blauwe ogen, als muggen doodslaan.’ Het bewijs heeft ze gezien in video’s, zegt Gnesda, wijzend naar haar smartphone.

Vrijhaven

Toen Italië de vergaande maatregel in september aankondigde, kwam er aanvankelijk amper protest op gang. Nog steeds is de staking in Triëst de uitzondering die de regel bevestigt, want aan de stakingsoproep aan collega’s door het hele land gaf alleen een groep havenarbeiders in Genua gehoor. Ook in Triëst werkt een deel gewoon door, waardoor het verkeer vrijdag niet stilligt, zegt de voorzitter van de havenautoriteit, al zijn er wel flinke vertragingen.

De meeste Italianen schikken zich dus zonder veel rumoer naar de relatief strenge coronaregels, ziet conservatoriumstudent Pietro (21), die zijn achternaam liever niet geeft. Hij komt van Sardinië en verhuisde naar Triëst om piano te studeren. Omdat hij niet meewerkt aan de coronapas, ook voor studenten verplicht, zit hij al sinds het begin van het collegejaar thuis.

Weerstand

In Triëst is men wel stukken mondiger dan op Sardinië, constateert Pietro tot zijn vreugde. Bij de lokale verkiezingen scoorde de anti-vaxpartij 3V bijvoorbeeld relatief hoog. Waarom is de weerstand tegen het coronabeleid juist in Triëst zo groot?

Volgens Graziella Gnesda heeft het alles te maken met de geschiedenis van de grensregio, die pas sinds 1954 bij Italië hoort. Daarvoor was die zeven jaar lang een ‘vrije zone’, tussen Italië en Joegoslavië in. Nog altijd bestaat er een kleine onafhankelijkheidsbeweging, die ijvert voor een terugkeer naar het zogeheten territorio libero. ‘Triëst is een andere wereld dan Rome of Florence’, zegt Gnesda. ‘Onze mentaliteit is noordelijk en onafhankelijk.’

‘Triëst duldt geen machtsmisbruik’, zegt ook havenarbeider Cristofaro stellig. Pas als de regering de coronapas terugtrekt, gaat hij weer aan het werk. Of Draghi van dat dreigement wakker ligt, hangt ervan af hoe groot de impact op het havenverkeer uiteindelijk zal blijken. Cristofaro twijfelt er niet aan dat hij en zijn collega’s hun doel gaan bereiken. ‘Als deze stad zich kwaad maakt, is het menens.’