Voor Anna van der Breggen was er altijd meer: ‘Het was wielrennen, niet het leven’

Mijn eerste wielerherinnering aan Anna dateert uit de zomer van 2007. Anna deed mee aan het WK junioren in Mexico. Ze werd vijfde. We haalden haar op van Schiphol, maar volgens mij wist ik van tevoren niet eens dat ze naar een wereldkampioenschap zou gaan. De wedstrijd hadden we ook niet gevolgd. Ik kende haar ongeveer een jaar, vooral omdat ik een relatie had met haar broer Jasper, en omdat we sinds 5 vwo bij elkaar in de klas terecht waren gekomen. Op school wist eigenlijk niemand dat ze die zomer even naar Mexico was gevlogen om Nederland te vertegenwoordigen, en dat ook niet geheel onverdienstelijk had gedaan.

Eigenlijk is er niets veranderd. Ja, de setting wel. Anna groeide uit tot de beste wielrenster van de wereld en twee van haar broers regelen de zakelijke kant van haar werk, die inmiddels een stuk belangrijker is, en er denkt iemand mee over haar sociale media. Maar Anna is nog steeds die Anna die even een WK ging fietsen in de zomer voor haar examenjaar en het wel prima vond dat daar geen haan naar kraaide. Want toen het plan kwam om in de week voor haar laatste wedstrijd op Instagram elke dag terug te blikken op een bijzonder moment in haar wielercarrière, zei ze vertwijfeld: “Ik weet het niet … is dat niet wat veel zelfverheerlijking?”

‘We hebben het eigenlijk nooit over wielrennen’

Zelfverheerlijking, dat is een vies woord voor een Van der Breggen. Want het is mooi dat je ergens goed in bent, daar mag je ook best trots op zijn zoals de rest van de familie, maar uiteindelijk zijn dat soort dingen allemaal niet het belangrijkste in het leven. En dat geldt niet alleen voor Anna, ook voor het autobedrijf van de ene broer en het zorgbedrijf van de andere, of dat ik stukjes tik voor de krant. “Het was wielrennen, niet het leven”, zegt Anna’s zusje Gerdien als ik haar bel. “Daar waakte mama ook altijd wel voor, dat niet alles om het wielrennen draaide. Ze heeft nog vier kinderen.”

Als we met de familie bij elkaar zijn gaat het niet vaak over wielrennen. “Wij hebben het er eigenlijk nooit over”, zegt Gerdien. “Hooguit over haar ploeggenoten, als ze iets leuks met hun nagels hebben gedaan of zo. Anna waardeert het ook helemaal niet als het continu over wielrennen gaat. We zien elkaar maar zo weinig, dan ga je het daar toch niet over hebben. We praten over hoe het gaat met haar en Sierk, normale dingen.”

Feest-emoji’s in de familie-app

Dat betekent niet dat er niet wordt meegeleefd met de wedstrijden. Binnen de familie staat vooral haar moeder bekend als degene die vanuit de berm het hardst ‘Anna!’ kan schreeuwen. Niet iedereen bij de Van der Breggens houdt evenveel van wielrennen, maar degenen die het leuk vinden, volgen de meeste wedstrijden wel via Twitter of een livestream. En gaan als het even kan bij een wedstrijd kijken. Zelf planden we onze zomervakanties weleens strategisch, om een Giro-etappe of een WK te kunnen meepakken. Na een overwinning verschijnen een paar feest-emoji’s in de familie-app en dan gaat iedereen weer aan het werk.

Rond de echt belangrijke wedstrijden wordt het wel iets anders aangepakt. Zo werd voor het WK in Richmond in 2015 de sporthal in Hasselt beschikbaar gesteld voor iedereen die de wedstrijd wilde volgen. Dat was de eerste keer dat het grootste deel van het gezin kennismaakte met Sierk Jan de Haan, Anna’s trainer. Van wie iedereen inmiddels wel doorhad dat hij meer was dan dat, hoewel dat ons nooit officieel meegedeeld is. Hij was er gewoon. We hebben hem nog een jaar ‘de trainer’ genoemd.

Hollandse nuchterheid en opvoeding

De felicitaties in de app waren er ook al bij de beruchte editie van La Course in 2018. Anna had deze Tour de France voor vrouwen zo goed als gewonnen na een aanval op de klim (en een solo-afdaling waarbij haar moeder maar even de vaatwasser was gaan uitruimen omdat dat beter was voor haar hart) maar kreeg door een hongerklop vlak voor de streep niets meer uit haar benen. Op het laatste moment snoepte Annemiek van Vleuten haar de winst af. Toen was iedereen even flink chagrijnig. Maar het duurde niet lang voor haar moeder zei: ‘Ze blijft gewoon onze Anna’, en iemand anders met het oog op haar bruiloft opmerkte: ‘In oktober hebben wij een veel leuker feestje.’

Het is deels Hollandse nuchterheid, deels een goed gereformeerd-vrijgemaakte opvoeding. Als je opgroeit in de kerk, krijg je wel mee dat je niet alleen voor jezelf op aarde bent. Dat het leven niet draait om de successen die je hebt en het ook niet fraai is om je daarop te laten voorstaan. “Die dingen krijgen juist waarde als je het met mensen kunt delen”, zegt broer Jasper. “Dat je je vrienden en familie om je heen hebt. Dat maakte haar overwinning op het WK in Innsbruck ook zo mooi. Ze had niet alleen eindelijk die regenboogtrui, er was ook nog eens heel veel familie en vrienden bij. En ’s avonds hadden we een mooi feestje.”

Oma Van der Breggen heeft nog steeds goede herinneringen aan die keer dat ze een week meeging op trainingskamp naar Mallorca, samen met Anna, Sierk Jan en oom Jaap. “Ik trok elke ochtend baantjes in het zwembad bij het huis, en als ik eruit kwam, had Anna een ontbijtje voor me klaarstaan. Dat was wel uniek om mee te maken. Als ze niet op de fiets zaten, lagen ze wel met z’n drieën op een matje op de grond oefeningen te doen.”

‘Het drukt wel overal een stempel op’

Maar hoe bijzonder ook, het is niet alleen maar leuk, zo’n beroemd familielid. “Het drukt overal wel een stempel op”, zegt Gerdien. “Een hekel wil ik het niet noemen, maar ik vond het soms wel stom. Sprak ik met Anna af om gezellig een dag te gaan winkelen of zo, moet ze om half 2 nog wel even een interview geven, of op tijd zijn voor een fotoshoot. Of dat ik zestien keer met moest Anna bellen om zeker te weten dat ze op mijn bruiloft kon komen bijvoorbeeld. Dat ga ik niet missen.”

Verjaardagen zijn vaak lastig, en als er met veel gepuzzel een wintersport met de familie gepland is, gaat de hometrainer ook mee en zit Anna hier en daar een paar uurtjes te trappen. Als we met z’n allen eten wordt er altijd gezorgd voor genoeg groente voor Anna. Maar als ze er wel is met verjaardagen, eet ze ook gewoon een taartje mee. Want voor een feestje is ze altijd in. Wij zeggen nog weleens tegen elkaar dat we ‘een appie doen’, een uitdrukking uit Anna’s koker, toen ze tijdens een avondje après-skiën in een halflege Tsjechische kroeg net te laat doorhad dat ze eigenlijk ‘atje’ had moeten zeggen, en toen maar haar glas op haar hoofd zette om te laten zien dat een appie toch ook echt iets was.

Ze is ook creatief. In haar woonkamer staat een piano, waarop ze zichzelf wat liedjes heeft aangeleerd. Zoals My Heart Will Go On, van Céline Dion, dat we ooit samen speelden op het 25-jarig huwelijksjubileum van haar ouders. Maar ze kan ook tekenen en schilderen. Ik zou er niet van opkijken als ze straks een passie voor breien of haken ontwikkelt.

Want uiteindelijk doet ze waar ze zin in heeft. Dat is soms een kleine irritatiefactor voor anderen, durf ik wel te zeggen sinds mijn man haar zakelijk management doet, en afspraken maakt die dan weer op het laatste moment omgegooid moeten worden. Maar het is denk ik ook haar grote kracht. Toen ze eindelijk in alle wegkoersen haar regenboogtrui kon showen, besloot ze in het voorjaar een zware mountainbike-etappekoers te rijden – waar je je regenboogtrui niet aan mag. Of in een wedstrijd voor een ploeggenoot rijden, terwijl ze ook zelf voor goud had kunnen gaan. Omdat zij het net zo leuk vindt iemand anders te zien winnen. 

Of stoppen op haar hoogtepunt, op haar 31ste, terwijl ze misschien nog wel jaren mee had kunnen komen in het peloton. Dat doet Anna, gewoon omdat ze er zin in heeft. En omdat er meer in het leven is dan fietsen.

Lees ook: 

Een Nederlander heeft de Giro gewonnen, vier keer!

Column van Marijn de Vries toen Anna van der Breggen dit jaar voor de vierde keer de Giro Rosa had gewonnen.