:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2021/09/usa-china-huawei-tech-detainees42744054.jpg)
Michael Kovrig en Michael Spavor, de twee Canadezen die ruim duizend dagen in China in de gevangenis hebben gezeten, zijn vrijgelaten. De twee zitten in een vliegtuig op weg naar Canada. Dat meldt de Canadese premier Justin Trudeau.
De vrijlating staat in direct verband met het stopzetten van de vervolging van Meng Wanzhou, de financiële topvrouw van telecombedrijf Huawei. Ze bereikte een akkoord met de Amerikaanse aanklagers in een fraudezaak die al een paar jaar loopt. Meng is vrijdag uit Canada vertrokken op een vlucht naar Zuid-China.
Twee Michaels
De twee Michaels, zoals ze in de internationale media zijn gaan heten, werden opgepakt twee dagen nadat Meng in 2018 op het vliegveld van Vancouver werd gearresteerd. Meng werd opgepakt op verzoek van de Amerikaanse autoriteiten, en sindsdien zat Canada klem in een gevecht tussen beide grootmachten over het lot van Meng en van de beide Michaels.
De VS beschuldigden Meng van valsheid in geschrifte. Ook zou ze hebben gelogen over de banden van Huawei met Skycom, dat in weerwil van Amerikaanse sancties apparatuur leverde aan Iran. De VS vroegen Canada daarom om de arrestatie van Meng en om uitlevering, maar die is nu van de baan. Meng verbleef in haar villa in Vancouver, waar ze met een enkelband de stad in mocht.
De beide Canadezen, een voormalig diplomaat en een zakenman, zaten officieel vast op verdenking van spionage. Spavor werd daarvoor in augustus tot elf jaar gevangenisstraf veroordeeld, maar er zijn nooit bewijzen voor spionage of voor andere misdaden geleverd.
De mannen zaten vast onder zware omstandigheden. Zo mochten ze maanden achtereen geen enkel contact met familie, advocaten of ambassademedewerkers hebben. Ze zaten in eenzame opsluiting in hun cel, soms met dag en nacht het licht aan.
Gijzelaarsdiplomatie
China heeft altijd ontkend dat de arrestatie van de Canadezen ook maar iets te maken heeft met de arrestatie van Meng. Canada sprak daarentegen van Chinese „gijzelaarsdiplomatie”, waarbij de Michaels als onderpand moesten dienen om de vrijlating van Meng te bewerkstelligen. Die gijzelaarsdiplomatie lijkt nu gewerkt te hebben.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data68067108-66fff8.jpg)
Met de vrijlating van de Canadezen valt een belangrijk obstakel weg in de Amerikaans-Chinese en de Canadees-Chinese betrekkingen. Toch is de verwachting niet dat die betrekkingen hiermee weer in rustig vaarwater komen. Daarvoor zijn de spanningen met de VS inmiddels te hoog opgelopen.
In Canada is de stemming tegenover China door de aanhouding van de twee Michaels fundamenteel omgeslagen. Het idee dat de Michaels puur uit wraak en onder slechte omstandigheden werden vastgehouden is voor veel Canadezen onaanvaardbaar.
Veel Chinezen zijn er op hun beurt van overtuigd dat de aanhouding van Meng puur op politieke gronden plaatsvond. In China leeft het idee dat de arrestatie valt in een breder Amerikaans beleid. Daarbij zouden de VS er alles aan doen om China’s internationale opkomst en de groei van bedrijven als Huawei tegen te gaan.
VolgenJustinTrudeau Justin Trudeau Earlier tonight, the aircraft carrying Michael Kovrig and Michael Spavor left Chinese airspace. After an unbelievably difficult ordeal, they are on their way home. I want to thank every single person and partner around the world who helped secure their release.
