Europese klimaatplannen vragen Nederland om ‘extra inspanning’
Er moet een flinke schep bovenop. De voorstellen van EU-commissaris Frans Timmermans’ klimaatplannen vereisen extra maatregelen, analyseert het Planbureau voor de leefomgeving.
Nederland moet veel meer maatregelen nemen om aan de klimaatdoelstellingen uit Brussel te voldoen, stelt het Planbureau voor de leefomgeving (PBL). In veel sectoren moeten de emissies kooldioxide (CO2) veel sterker omlaag. Een ander belangrijk element is dat het Nederlandse stelsel van energiebelasting op de kop moet, zodat de veranderingen voor iedereen betaalbaar blijven. Een positief effect van de voorstellen uit Brussel is dat er een ‘gelijk speelveld’ ontstaat: alle Europese landen en bedrijfsleven moeten voldoen aan dezelfde normen.
Europees commissaris Frans Timmermans presenteerde in juli zijn klimaatplannen onder de titel Fit for 55. Op verzoek van de Tweede Kamer en het ministerie van economische zaken en klimaat analyseerde het PBL wat deze voorstellen betekenen voor Nederland. Een belangrijke kanttekening daarbij is dat over de plannen in Brussel nog gebakkeleid gaat worden voordat die hun definitieve vorm vinden. Maar afgesproken is inmiddels wel dat het doel is om de CO2-uitstoot tot 2030 te verminderen met 55 procent ten opzichte van 1990. Daar moeten de plannen sowieso bij aansluiten.
Een hogere heffing en strengere regels
In politiek Den Haag beseffen de grootste partijen dat er een flinke schep bij moet. Alhoewel er geen schot zit in de formatie van een nieuw kabinet noteerden de twee grootste partijen, VVD en D66, begin deze maand in een ‘opzet’ voor verdere gesprekken dat de klimaatdoelen voor 2030 worden verhoogd van een reductie van 49 procent (volgens het huidige regeerakkoord) naar 55 procent in de komende regeerperiode.
Timmermans schetste in juli wat er moet gebeuren om 55 procent reductie van CO2-uitstoot in Europa te halen. De basis van de voorstellen is een hogere heffing en strengere regels voor CO2-uitstoot voor energiebedrijven en de zware industrie (en straks ook voor de luchtvaart en de scheepvaart). Dit moet bedrijven ertoe aanzetten de uitstoot rap terug te dringen. Om te voorkomen dat Europese bedrijven een concurrentienadeel ondervinden, moet er voor producten uit landen buiten de EU-grenzen, die geen klimaatbeleid voeren, een importheffing komen.
Stijgende energieprijzen
Huiseigenaren, kantoren, de landbouw, de lichte industrie en het wegverkeer krijgen ook te maken met een CO2-heffing. “Nederland zal beleid moeten formuleren waarmee het aan deze verplichtingen kan voldoen”, schrijft het PBL. In deze sectoren moet in 2030 de emissie van CO2 met 15 megaton extra dalen ten opzichte van de huidige Nederlandse plannen. Het PBL wijst op de bijzondere positie van de landbouw met ‘relatief hoge emissies’.
Het PBL verwacht dat de energieprijzen stijgen. Door de CO2-heffing op fossiele brandstoffen kan gas 10 cent per kuub duurder worden en benzine 13 cent. Het PBL verwacht dat ook de prijs voor elektriciteit stijgt.
Onderdeel van het plan van Timmermans is dat landen ‘energiearmoede’ voorkomen. Het PBL stelt dat het Nederlandse stelsel van energiebelasting mogelijk flink moet veranderen om ervoor te zorgen dat burgers door de maatregelen niet in de problemen komen.
Timmermans ziet bij de energietransitie een belangrijke rol voor groene waterstof (afkomstig van hernieuwbare energie). Dat kan een flinke extra investering van Nederland vragen, stelt het PBL, want Nederland koerst nu op afvang en opslag van CO2 en het gebruik van blauwe waterstof (afkomstig van fossiele bronnen).
Lees ook:
‘Fit for 55’: De EU wil afslanken tot 55 procent minder broeikasgassen, maar zal flink moeten trainen
Hang vaker een prijskaartje aan de uitstoot van CO2, stelt de Europese Commissie in het enorme klimaatpakket dat deze week bekend is gemaakt. Zonder dat instrument zijn de klimaatdoelen onhaalbaar.
Eurocommissaris Frans Timmermans loopt voor de groene troepen uit. ‘Dit wordt heel moeilijk en heel zwaar’
Eurocommissaris Frans Timmermans stortte woensdag een hele stapel klimaatwetten over Europa uit. Meteen was er gemor, van alle kanten. Hoewel hij blíjft zeggen dat het gebeuren moet, vreest Timmermans dat de lidstaten en het Europees parlement gehakt maken van de plannen.