Wie naar de wereld kijkt alsof die een Rubiks kubus is, begrijpt de oorsprong van de zielloze troonrede
In mijn nopjes was ik. De metafoor die ik ooit bedacht en sindsdien regelmatig gebruik werd gisteren overgenomen door niemand minder dan de koning. Het bezien van de wereld als een Rubiks kubus. Hij zei: “Alles hangt met elkaar samen. Zo is vrede ook welvaart, klimaat ook veiligheid, armoedebestrijding ook mensenrechten, duurzaamheid ook economie en internationale stabiliteit ook migratie. Elke draai aan de kubus, elk besluit, werkt door op meerdere terreinen en niveaus.”
Ik ben best fan van de koning (ik spaar mokken en theelepels met zijn hoofd erop) en de warmte die ik voelde bij deze blijk van wederzijdse waardering deed me de kilte van de verder totaal zielloze troonrede voor een klein ogenblik vergeten. Maar wie zocht naar tevreden blikken in de zaal van de Grote Kerk kon er slechts één vinden. Of was het zelfgenoegzaamheid? In ieder geval was dat ene tevreden gezicht van demissionair minister-president Mark Rutte. Of zijn blik iets met de inhoud van de troonrede te maken had, valt nog te bezien overigens. Want toen de koning in goed verstaanbaar Nederlands zei dat qua oorzaak van een onder druk staande rechtsstaat, de slachtoffers van de toeslagenaffaire en de wijze waarop met de mensen in Groningen van wie de huizen in puin liggen wordt omgegaan, de regering haar hand in eigen boezem moest steken, keek Mark om zich heen alsof het alléén de andere kinderen in groep vier betrof.
Maar wie naar de wereld kijkt alsof die een Rubiks kubus is, begrijpt ook de oorsprong van de zielloze troonrede. Want een zielloos, dood, demissionair kabinet met idem demissionaire minister-president levert logischerwijs een idem troonrede af. Zou je gaan schuiven met poppetjes en de ziellozen vervangen (lees: draaien aan de Rubiks kubus) voor iets nieuws, iets levendigs, dan zou dat aan de andere kant ook een nieuw perspectief opleveren (een nieuwe bestuurscultuur?) en iets prettigs om naar te luisteren.
Het probleem is helaas doorgaans dat de mensen die bij machte zijn om flink aan de Rubiks kubus van deze wereld te draaien, dat zo min mogelijk doen. Niet omdat de stand daarvan nu zo goed is, maar uit angst dat oplossingen nog te ver weg liggen om er zélf van te kunnen profiteren.
Dus moesten we het op Prinsjesdag doen met enkele vrouwelijke bewindspersonen die dán maar een activistisch hoedje opzetten. Of inventiever nog: een stel gutmenschen die een vliegtuig huurden om in ieder geval één misdadig Kamerlid achter de tralies te krijgen. (Er vloog een vliegtuig van Amsterdam, via Den Haag naar Heerlen, de geboorteplaats van Dion Graus met een banner: Landgenoten, helpjoyce.nl)
Levert dat iets op? Mogelijk. Want het aardige aan Rubiks kubus is dat veel kleine ingrepen samen groot effect kunnen hebben.
Tinkebell schrijft elke week een column in Het Parool. Lees al haar columns hier terug.