Na zeven jaar stilte bellen Israël en Zweden weer met elkaar

De Israëlische en Zweedse ministers van buitenlandse zaken, Yair Lapid en Ann Linde, hebben voor het eerst in zeven jaar weer met elkaar gebeld. Het is een stap die volgens Lapid het heropstarten van de relatie symboliseert. Hoewel hij het nieuws maandag vrij ingetogen in een korte tweet naar buiten bracht, is het een belangrijke stap voor de diplomatieke betrekkingen tussen beide landen, die de afgelopen jaren een duikvlucht hadden genomen.

Ingewikkelder dan een Ikea-bouwpakket

De diplomatieke relletjes tussen beide landen gaan ver terug, zoals die keer in 2004 toen de Israëlische ambassadeur tijdens een expositie van het Zweedse Museum voor Nationale Oudheden een kunstwerk van een Israëlisch-Zweedse kunstenaar vernielde, omdat het volgens hem Palestijnse zelfmoordterroristen zou verheerlijken. Oud-premier Ariel Sharon liet destijds weten dat de hele Israëlische regering achter de ambassadeur stond, tot grote woede van de Zweden.

Maar de echte breuk in de relatie kwam in 2014, toen de Zweedse regering onder leiding van de sociaaldemocraten aankondigde Palestina officieel als staat te erkennen. Voor Margot Wallström, destijds minister van buitenlandse zaken, voldeden de Palestijnen aan alle eisen om erkend te worden: “Er is een land, er is een volk en er is een regering”, stelde ze in een toespraak. Met deze stap was Zweden de eerste West-Europese lidstaat van de EU die een Palestijnse staat erkende.

Israël reageerde fel. Toenmalig minister van buitenlandse zaken Avigdor Lieberman betichtte Zweden ervan niets te snappen van internationale betrekkingen. “De Zweedse regering moet begrijpen dat betrekkingen in het Midden-Oosten wat ingewikkelder zijn dan een Ikea-bouwpakket”, aldus de minister. Wallström blies vervolgens een bezoek aan Israël af toen Lieberman en oud-premier Benjamin Netanyahu aankondigden dat ze haar niet zouden ontvangen.

Aanslagen in Parijs 

De jaren erna werd het niet rustiger. Zo haalde Wallström na de IS-aanslagen in Parijs in 2015 de wanhoop van Palestijnen aan als mogelijke aanjager van radicalisering, een uitspraak die door Israël bestempeld werd als schandelijk. En in 2016 riep de Zweedse minister op tot een onderzoek naar buitengerechtelijke executies die uitgevoerd zouden zijn door het Israëlische leger, waarna Israël haar beschuldigde van het steunen van terrorisme.

In de afgelopen twee jaar lijken de verhoudingen echter langzaam te verbeteren. In 2019 nam Wallström ontslag als minister, en kon haar opvolger Ann Linde met een redelijk schone lei beginnen. Datzelfde jaar woonde de Zweedse premier voor het eerst in 21 jaar een Holocaustherdenking in Israël bij. Volgende maand is er de mogelijkheid voor verdere toenadering. Dan organiseert Zweden het International Forum on Holocaust Remembrance, waarvoor Israëls president Isaac Herzog is uitgenodigd.

Lees ook: 

EU blijkt in conflict Israël-Palestijnen nog machtelozer dan velen al vreesden

Alle EU-landen denken verschillend over het Israëlisch-Palestijnse conflict, waardoor een unaniem gesteunde opstelling uitblijft.

Israël roept diplomaten terug uit Polen om ‘antisemitische’ wet

Na maanden van spanningen tussen Polen en Israël kwam het dit weekeinde tot een uitbarsting. Het twistpunt: een omstreden wetswijziging.