Terug naar de krant

Speeldag 33: reconstructie van een netelige kwestie

Leeslijst achtergrond

Eredivisie Eén duel verplaatsen gaat nog, maar een hele eredivisieronde wegens Ajax’ Europese succes? Dan raken de gemoederen verhit. Een reconstructie.

Leeslijst

In de mail van de KNVB staat dat het om een overleg gaat. De koppen bij elkaar en dan maar polderen. Met spoed. Het is donderdag 18 april, 14 uur. Op het bondsbureau in Zeist zijn vrijwel alle eredivisieclubs aanwezig om zich te buigen over een onalledaagse kwestie in hun competitie.

Nu Ajax na Real Madrid ook Juventus heeft uitgeschakeld, is de voorlaatste eredivisieronde een knelpunt geworden in de Europese campagne van Ajax. De speeldag, alle negen duels beginnen dan gelijk, zit te kort op de wedstrijd Tottenham-Ajax in de halve finale van de Champions League.

Een gezamenlijk probleem, vindt de KNVB, dat gezamenlijk moet worden opgelost. Maar een overleg is het nauwelijks, vinden betrokkenen. Meer een mededeling.

Zittend in een theateropstelling krijgen de circa 35 bestuurders van KNVB-directeur Eric Gudde en competitiemanager Jan Bluyssen te horen dat alles erop gericht is dat de 33ste ronde naar ‪woensdagavond‬ ‪15 mei‬ gaat. Overmacht, beseffen de aanwezigen.

Toch klinkt er ook kritiek. Financieel en operationeel directeur Thijs van Es van FC Utrecht vraagt zich af of het eerlijk is dat zijn club kosten maakt voor de verplaatsing van het thuisduel met Heerenveen, terwijl die keuze niet is gemaakt door de clubs. „Dat klopt niet.”

Bij Feyenoord zien ze de afscheidswedstrijd van Robin van Persie in duigen vallen. Een laatste duel bij Fortuna Sittard is wat anders dan een vaarwel in een volle Kuip.

Andere bestuurders klagen dat ze liever thuis waren gebleven. Als ze toch zo weinig inspraak krijgen, waarom dan geen mail rondsturen?

Bluyssen en Gudde hopen juist op een grote opkomst. Ze willen de mannen in de ogen kijken en begrip kweken voor een dossier waarin elk woord verkeerd kan vallen bij clubs en hun achterban.

Want speeldag 33 is een netelige kwestie. Wat op papier een formaliteit is, werd een bestuurlijke saga over knelpunten, ergernis en gedwongen solidariteit, waar ook nu het laatste woord nog niet over is gezegd.

Lacherige sfeer

Een speelschema komt nooit zonder slag of stoot tot stand. Het is een puzzel waar zelfs een econometrist aan te pas komt voordat supporters in juni hun agenda’s kunnen invullen.

Het eerste overleg is in november. Betrokken zijn de KNVB, politie, gemeentes, Fox Sports en de clubs. De obstakels zijn talrijk. Van jazzfestivals en marathons tot carnaval en concerten in het Gelredome. En dan mogen Ajax, PSV en Feyenoord vanwege live-uitzendingen nooit op vrijdag spelen; mogen er nooit twee duels gelijktijdig in Rotterdam worden gespeeld; hoeven supporters op een doordeweeks tijdstip van 18.30 nooit meer dan 175 kilometer te reizen; willen de meeste gemeenten Ajax alleen bij daglicht ontvangen; hebben de NS in januari minder treinstellen voor treincombi’s.

Dat neemt niet weg dat er geregeld van het schema wordt afgeweken door onweer, falende lichtmasten en politiestakingen. Maar een complete speelronde, dat is uniek.

Vrijwel niemand hield voor mogelijk dat een Nederlandse club de laatste vier zou halen van een toernooi dat wordt gedomineerd door de rijkste clubs van Europa. Toch bespreken de mannen het scenario wel degelijk. Weet wel, zegt Jan Bluyssen in januari 2018, dat wanneer een Nederlandse club in 2019 de halve finale van de Champions League haalt, er een probleem ontstaat in het één na laatste eredivisieweekend: ‪er wordt gespeeld op zondag 28 april‬, de halve finale is op dinsdag de 30ste.

Dit is een probleem vanwege de „gouden regel” dat een club recht heeft op twee volle dagen rust tussen de wedstrijden. Een andere regel is dat alle wedstrijden in de 33ste en 34ste speelronde gelijktijdig beginnen, voor een eerlijk competitieverloop. De hele speelronde verplaatsen naar ‪zaterdag 27 april‬? Gaat niet. Koningsdag.

Willen ze aan het slot meer speelruimte creëren om te schuiven, dan moeten ze een midweekse speelronde inplannen. Dat vinden supporters vervelend. „En voetbal is er voor hén”, vinden ze bij de KNVB. Dus geen optie.

Aan tafel ontstaat die januaridag bijna een lacherige sfeer. Want hé, hoe reëel is dit scenario nou? Alsof een Nederlandse club ooit nog de eindfase van de Champions League bereikt. Geen eredivisieclub speelt nog Europees voetbal. Dat zegt genoeg.

Koningsnacht in Doetinchem

Ruim een jaar later staan de zaken er anders voor. Ajax is in vorm. De club plaatst zich voor de achtste finale van de Champions League en treft Real Madrid. De KNVB wil Ajax helpen door de club extra rust te gunnen voor de return in Spanje. De competitiewedstrijd tegen PEC Zwolle moet dan worden uitgesteld. Dat gebeurt, maar leidt tot zoveel onbegrip bij PEC dat de club een arbitragezaak aanspant, die de KNVB uiteindelijk wint.

Lees ook PEC Zwolle, PSV, de KNVB en het landsbelang
Ajax-aanvaller Hakim Ziyech in duel met Dani Carvajal (l) en Gareth Bale van Real Madrid, vorige week woensdag. Foto Emmanuel Dunand/AFP

Ook Ajax wint. De zege bij Real vormt het grote gelijk van de KNVB. Al is er niemand bij de bond die dat officieel uitspreekt.

Intussen kijkt Bluyssen meteen vooruit. Want als Ajax onverhoopt halvefinalist wordt, heeft dat gevolgen voor de speelkalender: De Graafschap-Ajax ‪op zondag 28 april‬. Door dit duel dreigt Ajax onvoldoende rust te hebben als het dinsdag Europees speelt. Daarom belegt Bluyssen een bijeenkomst, op maandag 11 maart. Uitgenodigd: Ajax, De Graafschap, PSV, Heracles, Fox en belangenclub Eredivisie CV. Er komen vier opties op tafel. De eerste, dat Ajax twee keer woensdag speelt in de CL en niet dinsdag om woensdag, valt meteen af. Dit wil de UEFA niet. Optie twee is de bekerfinale verschuiven van zondag 5 naar zaterdag 4 mei. Maar in overleg met Nationaal Comité 4 en 5 mei wordt hiervan afgezien. Daarvoor hebben we alle respect, zeggen de aanwezigen.

De meest kansrijke optie is De Graafschap-Ajax naar vrijdag te verplaatsen. Optie vier, om óók PSV-Heracles die vrijdag te spelen, wordt lastig omdat dit dertien verschuivingen vergt in de twee eerdere speelrondes.

De Vijverberg, het stadion van De Graafschap.
Foto Jeroen Jumelet/ANP

De Graafschap-Ajax op vrijdag 26 april wordt ’m echter ook niet. Koningsnacht in Doetinchem vergt al veel politie-inzet, zegt Hans Martijn Ostendorp, algemeen directeur van De Graafschap. Door die festiviteiten in de stad kan Ostendorp ook al niet beschikken over zijn vaste beveiligers in het stadion. Als oud-burgemeester voelt hij aan dat de burgemeester van Doetinchem dit voorstel nooit zal goedkeuren.

Ruim een maand later schakelt Ajax óók Juventus uit. Nog voor het laatste fluitsignaal hangt Jan Bluyssen al bij Ostendorp aan de lijn. Hij en zijn collega’s willen de dag erna naar Doetinchem komen, om weer te praten.

Kan De Graafschap-Ajax écht niet naar vrijdag? Wat te denken van 16 uur, voor alle Oranjefeesten? „Er werd behoorlijk wat druk op ons uitgeoefend”, zegt Ostendorp achteraf.

Het gesprek duurt de hele ochtend, maar het antwoord blijft hetzelfde: vrijdag is geen optie.

Die avond mailt de KNVB alle clubs om de volgende dag om 14 uur te komen meedenken in Zeist. De mail leidt tot ongenoegen bij Adriaan Visser, voorzitter van PEC Zwolle. „Waarom wordt er telkens op het laatste moment vergaderd? Die discussie hadden we ook drie weken eerder kunnen voeren.”

Visser gaat niet. De bijeenkomst valt tegelijk met een sollicitatiegesprek met een trainer en dat vindt hij belangrijker dan een vergadering waar hij „voor Jan met de korte achternaam zou zitten”.

Mazzel voor ADO

De uitkomst van het spoedberaad is bekend: speelronde 33 gaat van ‪28 april‬ naar ‪15 mei‬. De KNVB vraagt de clubs of zij nog dezelfde dag de lokale driehoek (politie, burgemeester, OM) willen informeren. Elke gemeente gaat akkoord. „Al liep onze burgemeester niet juichend door de gang”, aldus veiligheidsmanager Johan Boers van FC Emmen.

Lees ook Liever op de tribune dan steward bij FC Emmen
FC Emmen doet sinds de promotie  van alles om de toestroom van duizenden extra fans in goede banen te leiden.

Fox Sports, ook aanwezig in Zeist, heeft geen bezwaren, zolang er doordeweeks niet overdag wordt gespeeld. „Op zondag hebben we niet noodzakelijkerwijs meer kijkers dan woensdag”, aldus een woordvoerder.

De clubs hebben zo hun eigen problemen. VVV heeft al springkussens besteld voor de jongste supporters, die nu op bed liggen. Ook van de activiteiten rondom de familiedag bij FC Utrecht blijft weinig over. Excelsior is meer geld kwijt aan het regelen van andere beveiligers en de geplande band kan niet op woensdag optreden. ADO Den Haag heeft mazzel. Volkszanger John West kan ook ‪op 15 mei‬.

„Wij zijn eigenlijk vooral druk met communiceren dat wij geen beslissingsbevoegdheid hebben gehad”, aldus de woordvoerder van ADO. In Den Haag rees het beeld dat ADO heeft bijgedragen aan wat veel supporters als begunstiging van Ajax zien.

„Dit heeft niets met extra tijd voor Ajax te maken”, benadrukt Bluyssen. „Dit gaat alleen om het waarborgen van de noodzakelijke rust van twee volle dagen. Die gouden regel hebben we nooit gebroken. En dat doen we ook nu niet.”

Sommige clubs balen van de sportieve gevolgen. Door de verplaatsing zijn speelronde 33 en 34 nu omgekeerd, wat betekent dat PSV nu al in ronde 33 uit tegen AZ speelt. Trainer Mark van Bommel heeft er een „raar gevoel bij”, zei hij deze week. „Je zou het als oneerlijk kunnen betitelen. Schorsingen, blessures en belangen kunnen wedstrijden totaal anders maken.”

Er zijn ook clubs die financiële compensatie wensen voor de verplaatsing. Door Ajax of de KNVB. „Het kan niet dat clubs kosten maken voor het verzetten van een wedstrijd en alleen Ajax er financiële baat bij heeft”, zegt directeur Van Es van FC Utrecht. „Het zou mooi zijn als er een pot geld komt en die als tegemoetkoming verdeeld wordt.” Ook Emmen en VVV zouden dat billijk vinden.

Competitiemanager Bluyssen wilde eerst het programma rond hebben van de play-offs om promotie-degradatie, ook weer zo’n lastige klus. „Wat ik wel heb geleerd is dat we voortaan voor elk denkbaar scenario ook meteen een oplossing bedenken. Hoe onwerkelijk het ook voelt.”

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 27 april 2019.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in