De toekomst van winkelvastgoed blijft ongewis, dat kan goed nieuws zijn voor de woningmarkt
De toekomst van winkelvastgoed blijft ongewis. Dat biedt ook kansen: winkels kunnen worden verbouwd tot woningen.
Wie zaken doet op de markt voor winkelvastgoed, heeft nog steeds een onzeker bestaan. In het eerste kwartaal van dit jaar was er nog vrij veel vraag naar vierkante meters winkelruimte, en dat was eigenlijk tegen de verwachting in. De afgelopen drie maanden zagen er met bijna een kwart minder nieuw verhuurde of verkochte vierkante meters veel minder rooskleurig uit.
Dat valt goed te verklaren, zegt NVM Business, de vereniging waarvan ruim negenhonderd makelaars in commercieel vastgoed lid zijn. Want ook na de lockdowns worden steeds meer producten online gekocht.
Er tekent zich nu een tweedeling af, maakt de vereniging op uit de kwartaalcijfers die zij dinsdag bekendmaakte. “Voor winkels die voorzien in de dagelijkse boodschappen in wijkwinkelcentra zijn de geluiden positief”, stelt voorzitter Sander Heidinga. “Het sentiment is minder positief voor winkels in de binnensteden met een minder alledaags productaanbod.”
Te weinig daglicht
Langdurige winkelleegstand biedt, samen met een groot woningtekort, ook kansen, zegt NVM Business tegelijkertijd. Ruim 800.000 vierkante meter winkeloppervlak staat al langer dan een jaar leeg, stelde de vereniging twee weken geleden vast op basis van eigen onderzoek. Winkels transformeren naar woningen is volgens voorzitter Heidinga daarom juist nu ‘een heel interessante én mogelijke opgave’.
NVM Business schat dat transformatie de komende jaren zo’n 6500 woningen kan opleveren. Daarvoor is in de regel wel een verandering van het bestemmingsplan nodig – dat is volgens de makelaarsvereniging de grootste hindernis.
Daarnaast moet zo’n transformatie ook financieel haalbaar zijn: de verbouwing kost geld en een winkel levert veel meer huur op dan een woning. En ook de ligging van een winkel – buiten de bebouwde kom of juist midden in een grote winkelstraat – of het feit dat er te weinig daglicht naar binnen valt, kan een pand ongeschikt maken.
Wereldhave neemt zijn verlies
Vastgoedconcerns zoeken intussen ook andere uitwegen. Wereldhave, eigenaar van vijftien winkelcentra in Nederland, kondigde dinsdag aan vier van zijn zes Franse winkelcentra te verkopen voor 305 miljoen euro. En dat is opmerkelijk, want die vier stonden bij Wereldhave op de balans voor 504 miljoen.
Maar het concern neemt zijn verlies, want het heeft geld nodig voor een nieuwe strategie in Nederland. Die was trouwens al voor de pandemie aangekondigd: om minder afhankelijk te zijn van de retailsector wil het een deel van de winkels in zijn centra vervangen door bijvoorbeeld kantoren en fitnessruimtes.
Dankzij die verkoop boekt Wereldhave nu wel een winst van bijna 44 miljoen euro. Het aantal bezoekers van zijn winkelcentra nam ook weer toe: dat ligt nu in Nederland op zo’n 90 procent van voor de coronacrisis. Maar omdat vooral niet-essentiële winkels huurverlaging bedongen, bleven de huurinkomsten onder die van de eerste helft van vorig jaar.
Ook kantoren staan vaak langdurig leeg
Ook de markt voor kantoorvastgoed is nog niet over de crisis heen, blijkt uit de cijfers van NVM Business. Vanuit het midden- en kleinbedrijf neemt de vraag naar wat kleinere kantoorruimtes toe. Maar grote bedrijven wachten nog af. Ruim een derde van het kantorenaanbod staat al drie jaar of langer te koop. Dat laatste geldt ook voor een kwart van het beschikbare aanbod aan bedrijfsruimte. Tegelijk zien makelaars de vraag naar bedrijfsruimten ‘over de volle breedte’ toenemen, en aan middelgrote bedrijfsruimten is zelfs een groeiend tekort.
Lees ook:
Eigenaar van winkelvastgoed loopt deel van huurinkomsten mis, maar houdt de moed erin
Slechtlopende winkels kosten ook eigenaren van winkelvastgoed geld. Vastgoedconcern Wereldhave rekent op herstel.