Waarom het takenpakket voor Berghuis anders is bij Ajax

Voor sommige fans zal het nog een poosje wennen zijn, maar de eerste minuten van Steven Berghuis in een Ajaxshirt zijn een feit. In het oefenduel met Bayern München (2-2) deed de rechtsbuiten 26 minuten mee. 

Na vele controverse rondom zijn overstap, richt de aandacht zich nu op de prestaties van Berghuis op het veld. Op vier fronten zal de 28-voudig international zich moeten bewijzen, om in Amsterdam dezelfde status te krijgen die hij ook in Rotterdam genoot.

1. Wisselwerking in voorhoede

Bij Feyenoord moest het in aanvallend opzicht vaak van Berghuis komen. Extreem vaak, zelfs. Gaandeweg zijn vijf seizoenen in Rotterdam werd de ploeg steeds afhankelijker van zijn ingevingen.

Hoewel zijn dominante eredivisiestatistieken laten zien dat hij een dusdanig grote druk aan kan, werd de situatie in de Feyenoord-voorhoede steeds minder ideaal. Als huurling van Watford, in kampioensjaar 2016/17, speelde Berghuis samen in een soepel werkende voorhoede met Nicolai Jörgensen (toen nog in vorm), Dirk Kuijt en Eljero Elia. 

Maar met spelers als Sam Larsson, Bilal Basacikoglu, Luciano Narsingh en Bryan Linssen daalde het niveau van zijn mede-aanvallers gedurende zijn tijd bij Feyenoord. Dit maakt uit bij Berghuis. Hij is het type buitenspeler dat gedijt bij verfijnde onderlinge combinaties, en niet bij explosieve versnellingen.

Daarom is het in de komende weken uitkijken naar het samenspel tussen Berghuis en teamgenoten als Dusan Tadic, Antony, Sébastien Haller en Davy Klaassen. Het is de bedoeling dat Berghuis met steekpassjes, voorzetten en andere creatieve oplossingen hun loopwerk gaat belonen. Maar het finetunen van die onderlinge wisselwerking zal enige tijd kosten.

2. Diepgang

Bij Feyenoord stond Berghuis weliswaar rechtsbuiten, maar was hij in de praktijk de leidende spelmaker. Dat zal bij Ajax, gezien de kwaliteiten van teamgenoten, minder vaak het geval zijn. 

In Amsterdam zal Berghuis dus vaker voor gevaar moeten zorgen ‘zonder bal’. 

Tijdens zijn invalbeurt in de oefenwedstrijd tegen Bayern München is het niet lang wachten op het eerste moment waarop Berghuis voor diepgang zonder bal zorgt. Als Daley Blind opbouwt en de buitenspelval van opponent Bayern niet op orde is, schiet hij de diepte in. 

De hoge dieptepass van Blind is in dit geval een paar centimeter te ver voorwaarts gespeeld om voor een scoringskans te zorgen, maar de loopactie van Berghuis zal zijn nieuwe trainer bekoren.

3. Binnen-buiten-spelletje

Wie van Ajax én tactiek houdt, weet dat er in de speelwijze van Erik ten Hag altijd nadenken vereist is op de flanken. De Amsterdammers hanteren een enkele vleugelbezetting, er speelt zo gezegd maar één speler in de buitenste baan van het veld. 

Dit spelprincipe levert denk- en schuifwerk op. Want, in tegenstelling tot de meeste andere teams, is het niet alleen de buitenspeler die zich vaak aan de binnenkant van het veld moet melden. Bij Ajax voegen de backs zich ook vaak in een centrale speelzone, om daar als extra aanspeelpunt te dienen. 

De eerste keer dat rechtsback Noussair Mazraoui met Berghuis een dergelijke loopactie aangaat, moet de nieuweling even wennen.

Met Mazraoui aan de binnenkant komt Berghuis op de flank vrij. Maar wanneer Perr Schuurs zijn nieuwe buitenspeler aanspeelt met een inspeelpass van achteruit, lijkt een oude gewoonte van Berghuis op te duiken. De linkspoot komt ‘in’ de bal gelopen, naar de drukte toe, wat er voor zorgt dat Mazraoui en hij makkelijker te verdedigen zijn voor Bayern in dit geval.

Met zijn rechtsbacks bij Feyenoord had Berghuis altijd een effectieve wisselwerking. Wil hij datzelfde bij Ajax voor elkaar krijgen, moet Berghuis zichzelf iets vaker opofferen. 

Bij Feyenoord bewoog Berghuis bijna altijd naar het drukke midden toe om de bal op te halen, terwijl de back voor de breedte en diepgang in het spel zorgde aan de zijlijn. 

Bij Ajax speelt de rechtsback, of dat nu Mazraoui of Devyne Rensch is, een belangrijkere rol in de spelopbouw, ook in het midden van het veld. Berghuis zal dus iets vaker de breedte in het Amsterdamse spel moeten behouden.

4. Meeverdedigen

Nee, een metervreter als Tadic, Kuijt of Luuk de Jong, eredivisie-aanvallers die ook geprezen werden om hun vele defensieve arbeid, is Berghuis nooit geweest. Maar het hardnekkige beeld dat hij als vedette in Rotterdam nauwelijks meeverdedigde, berust ook niet op de waarheid.

Onder leiding van Ten Hag, waar het collectieve druk-zetten – ook door de voorhoede – heilig is, zal Berghuis vaak de kans krijgen om het etiket ‘defensief lui’ van zich af te schudden. 

Ook verdedigend zal de relatie met de rechtsback en andere aanvallers opgebouwd moeten worden. Want bij het felle collectieve jagen onder Ten Hag komt stiekem vrij veel communicatiewerk kijken. 

Met directe concurrent Antony nog op de Olympische Spelen mag Berghuis de komende weken laten zien dat hij in balbezit ook kan uitblinken in een minder allesomvattende rol. Daarvoor zijn wel uiteenlopender kwaliteiten vereist.