Opinie: ‘Bijbouwen is zinloos zolang vastgoedbazen vrij spel houden op de huizenmarkt’
De huizenprijzen in Nederland stijgen sneller dan ooit tevoren. Volgens Senad Delic is dit maar op een manier te bestrijden: zeg het kapitalisme gedag.
Nederlanders zijn een interessant volk. Elke dag zingen zij een lofzang op hun directheid, droogheid en no-bullshit-attitude, maar doen systematisch zowel ogen als oren dicht zodra de cijfers de glorierijke kapitalistische markteconomie in verlegenheid brengen.
Op 8 juli 2021 publiceerde de NOS een artikel waarin de hoogste stijging van huizenprijzen ooit wordt aangekaart – in het tweede kwartaal zouden volgens de makelaarsvereniging NVM gemiddeld 410.000 euro worden betaald voor een bestaande woning. Dat is 20 procent meer dan in het voorjaar.
Huren in plaats van kopen is ook geen oplossing meer voor de lage koopkracht. Volgens onderzoek van het Nibud stijgen huurprijzen de afgelopen paar jaren exponentieel harder dan salarissen. Dit komt erop neer dat 800.000 Nederlanders bijna de helft van hun maandinkomen kwijt zijn aan huur.
De zwaarste effecten van particuliere, ongereguleerde huisvesting kunnen op kleine schaal in Rotterdam worden geobserveerd: vanwege massale inmenging door beleggers (bijvoorbeeld uit Amsterdam) zijn de huizenprijzen in het afgelopen jaar met 33 procent gestegen. In het stadsdeel Charlois zijn het zelfs 55 procent. Het is niet voor niks dat de Verenigde Naties kritiek hebben uitgesproken aan het woonbeleid van Rotterdam omdat het tegen de mensenrechten in zou gaan.
Geen deuk in een pakje boter
Dit zijn de nieuwste ontwikkelingen binnen de wooncrisis die het land al sinds meer dan een decennium dwarszit. Het antwoord van het kabinet? Bouwen! Bouwen en nog meer bouwen! De logica daarachter is op papier eigenlijk simpel: Er komt meer woonruimte en de prijzen zinken omdat de beschikbaarheid groter wordt. Het is gewoon vraag en aanbod, toch?
Nee, want: het bijbouwen is al jaren de strategie, maar de prijzen stijgen onverminderd hard door. Niet gek in een land waar de liberale coalities bijvoorbeeld stroef weigeren het minimumloon van 14 euro per uur in te voeren en de proportie tussen salaris en huur/koopprijs recht te zetten. Meer huizen zijn schön und gut, maar wat moet je ermee als je niet het geld hebt om ze te huren of te kopen? Het resultaat: 196.482 onbewoonde huurwoningen, 137.837 onbewoonde koopwoningen, volgens het CBS.
Slapeloze nachten
De kapitalistische markteconomie is een naïeve jongensdroom die al sinds de Franse Revolutie in onze hersenen is gebrandmerkt en sindsdien in de loop der geschiedenis achterhaald is geraakt. De grote en de meeste kleine particulieren, die huizen opkopen en door willen verhuren, doen dat niet omdat de volkshuisvesting hun doel is. Hun doel is het om geld te verdienen op basis van een simpel mensenrecht. Dat de huurder eventueel honger lijdt bezorgt de huisbazen geen slapeloze nachten.
Bijbouwen van huizen moet daarom hand in hand gaan met de onteigening van grote bezitters en de nationalisering van de huisvesting. Nationaliseer de gehele huisvesting en laat huurders een symbolisch bedrag van ongeveer 300,00 euro betalen. Maak dat 500,00 euro voor grotere huizen.
De enige grote verliezer van deze verandering zijn de vastgoedmagnaten. Die moeten dan namelijk een echte baan gaan zoeken. Je weet wel – zoals wij normale mensen.
