Voor meerdere Vlaamse regeringsleden is het helder: OVAM-topvrouw Henny De Baets heeft boter op het hoofd

In 2017 waarschuwde Lantis, de beheerder van de Oosterweel-werken, voor hoge waarden van PFOS, een kankerverwekkende chemische stof, in de grond van de Oosterweel-werf. Meteen was het duidelijk dat er mogelijk een gezondheidsrisico bestond voor de inwoners van een nabijgelegen wijk in Zwijndrecht. Een infocampagne voor de bevolking werd klaargestoomd. Althans, tot de Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM opmerkte dat dat niet het beste idee was.

“Gebaseerd op de gegevens die vandaag voorhanden zijn, gaat er geen direct humaan risico van uit”, schreef toenmalig topvrouw Henny De Baets in een brief aan Lantis. Bovendien bestond er volgens haar nog te weinig concrete informatie over de situatie in de aanpalende woongebieden. Nochtans had toxicoloog Jan Tytgat wel al een rapport geschreven waarin hij adviseerde om geen zelfgekweekte eieren en groenten meer te eten.

Geloofwaardigheid aangetast

En er is meer. Want OVAM liet zelf bijkomende stalen nemen op de site van de vervuilende fabriek 3M. De PFOS-waarden die daarin gemeten werden, lagen volgens de organisatie ver onder de gevaardrempel. Een bijkomend onderzoek in de woonwijk werd beloofd maar nooit uitgevoerd.

Voor verschillende Vlaamse regeringsleden is het duidelijk: Henny De Baets, die al zestien jaar aan het roer staat van OVAM, heeft boter op het hoofd. “Ze vormt een gigantisch probleem”, zegt een regeringsbron. “De geloofwaardigheid van OVAM is serieus aangetast”, klinkt het bij een andere. Het ontslag van De Baets rolt over de tongen. Haar functioneren wordt dan ook volop onderzocht. 

Of het zover komt, valt te bekijken. De Baets staat op een zucht van haar pensioen. Bovendien hebben de meerderheidspartijen zelf het licht op groen gezet voor een parlementaire onderzoekscommissie, die het dossier moet uitspitten. Het is niet aan de regering om in deze fase de finale duw te geven, merken sommigen op.

Positieve evaluatie

De Baets is een handige bliksemafleider voor de regeringspartijen, die zelf in dit dossier onder vuur liggen. De echtgenote van voormalig minister van Leefmilieu Norbert De Batselier heeft een socialistisch etiket en werkte onder andere op het kabinet van Brussels minister Pascal Smet. Ze staat bekend als een hardwerkende carrièreambtenaar. Onlangs kreeg ze van minister Zuhal Demir (N-VA) zelfs een positieve evaluatie.

Bij Vooruit kijkt men kritisch naar De Baets. “Op het eerste gezicht lijkt het dat er bij OVAM iets misgelopen is. Als dat klopt, dan moet daar verantwoordelijkheid voor worden opgenomen”, zegt Vlaams Parlementslid Bruno Tobback (Vooruit). Toch verzetten ze zich tegen de manier waarop De Baets de zwartepiet krijgt toegespeeld. Tobback: “Bijna alle ministers en hun kabinetten waren destijds op de hoogte. Dus als de regering denkt dat hiermee alles opgelost is: dream on.”

De Baets was niet bereikbaar voor commentaar.