Opinie: ‘Media, laat vaker de rolmodellen van nu aan het woord’
De media spelen een belangrijke rol bij het belichten van grote maatschappelijke kwesties. Mildred Hofkes pleit ervoor nieuwe stemmen toe te laten in het debat.
Hoe kan het dat we in de media steeds dezelfde stemmen horen van oud-bestuurders? Dat we de duiding van maatschappelijke thema’s voorgeschoteld krijgen vanuit het perspectief van het verleden? Waarom horen we zo weinig frisse jonge geluiden met een toekomstgericht perspectief? Nieuwe tijden vragen tenslotte om nieuwe inzichten.
Deze vraag kwam bij mij op na de recente uitspraak in de zaak die Milieudefensie tegen Shell had aangespannen. Voor het eerst in de geschiedenis sprak een rechter zich uit over een organisatie en haar toekomstige klimaatbeleid.
Deze uitspraak is van grote maatschappelijke betekenis voor ons allemaal, want de rechter stelt in feite dat een organisatie die willens en wetens de rechten van de mens schendt door de leefomgeving te vervuilen, een strafbaar feit begaat.
De media kiezen wie ze wanneer aan het woord laten. De duiding van het klimaatvonnis van Shell vroeg om evenwichtige berichtgeving over de kernvraag: wat is toekomstbestendig besturen?
Ik wilde graag weten hoe ik kan zien of een bedrijf goed of slecht bestuurd wordt. Waarbij goed bestuur toekomstgericht is met inachtneming van duurzaamheid en inclusie. Slecht bestuur brengt onze leefomgeving in gevaar. In de media had ik daar graag evenwichtige duiding met een breed perspectief aan inzichten over gezien.
Grote verbazing
De avond na de uitspraak zat ik verwachtingsvol voor de televisie voor Nieuwsuur. Dit actualiteitenprogramma, genomineerd voor de Zilveren Nipkowschrijf 2021 vanwege zijn uitgebalanceerde verslaggeving, wordt gezien als de top van de Nederlandse televisiejournalistiek. Ik ging er die avond dus echt voor zitten.
Mijn verbazing was groot toen bleek dat Nieuwsuur ervoor had gekozen oud-Shelldirecteur Jeroen van der Veer 20 minuten aan het woord te laten. Deze meneer is al ruim acht jaar weg bij Shell. Waarom kreeg hij uitgebreid het woord zonder tegengeluid? Zijn argumenten waren defensief en keken terug in plaats van vooruit. Ik hoorde niets nieuws. Wat schoten we hier nu mee op?
Nog groter was mijn verbazing toen bleek dat op zondag 13 juni Jeroen van der Veer wederom te gast was bij de publieke omroep, dit keer bij het actualiteitenprogramma Buitenhof. Ook daar kreeg de Van der Veer bijna 20 minuten de gelegenheid om het klimaatvonnis vanuit het ‘fossiele’ perspectief te duiden.
Ik viel van mijn stoel. Waarom hadden de redacties van Buitenhof en Nieuwsuur er niet voor gekozen de jongere generatie bestuurders, of bijvoorbeeld de jonge klimaatbeweging Coalitie Y, aan het woord te laten? Of tenminste aan tafel te zetten, tegenover Van der Veer om ze te vragen wat de uitspraak betekent voor hun generatie? Zo betrek je jonge mensen bij dit uiterst relevante maatschappelijk debat.
Na de uitzending van Buitenhof van afgelopen zondag besloot ik een berichtje te plaatsen op LinkedIn. Binnen een paar uur was dat bericht meer dan 2500 keer geliked, 320 keer becommentarieerd en meer dan 125.000 bekenen. Aan de reacties zag ik dat velen mijn mening delen.
Nieuwe rolmodellen
Bij een nieuwe tijd, hoort een nieuw geluid, maar de carrousel van de media lijkt te draaien om een klein clubje (oud-)bestuurders. De onvrede daarover is groot, ook bij mij. Het gevolg is dat steeds meer mensen afhaken bij de traditionele media, omdat ze zichzelf er niet in herkennen. De maatschappelijke roep om een ‘nieuwe bestuurscultuur’ is daar een uiting van, maar ook het feit dat jonge mensen zich niet gehoord en gezien voelen in de media.
Dus media en bestuurders van Nederland, gooi die verouderde Rolodex in de prullenbak en kom uit je bubbel. Voel wat er speelt in de maatschappij en wie daarvan de nieuwe rolmodellen zijn, zoals Kees Klomp van de betekeniseconomiebeweging, Werner Schouten van de Jonge Klimaatbeweging, VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen met haar visie op ‘brede welvaart’ gericht op duurzaamheid en inclusie, Talitha Muusse die een frisse kijk op besturen en toezichthouden heeft. Neem jullie verantwoordelijkheid en laat nieuwe geluiden horen. Zowel binnen de media als binnen de bestuurskamers. Ik en velen met mij kijken ernaar uit!
