De wereld heeft veel meer grondstoffen nodig om de klimaatdoelen te halen
De vraag naar metalen voor elektrische auto’s, windmolens en zonnepanelen zal explosief toenemen als landen zich aan het klimaatakkoord van Parijs willen houden. Het aanbod daarvan schiet ernstig tekort.
De overgang naar schone energie loopt gevaar door gebrek aan cruciale grondstoffen. Metalen als nikkel, lithium en kobalt zijn nodig voor zowel elektrische auto’s als zonnepanelen en windturbines. De productie van zulke grondstoffen moet de komende twintig jaar minstens met een factor vier omhoog om de in Parijs afgesproken klimaatdoelen te halen.
De waarschuwing komt van het Internationaal Energie Agentschap (IEA), dat voor het eerst de vraag naar metalen en mineralen voor de energietransitie in kaart heeft gebracht. Het probleem is volgens het IEA niet dat er onvoldoende in de grond zit, maar dat het huidige aanbod van die belangrijke grondstoffen en de plannen die er zijn om meer uit de grond te halen, schromelijk tekortschieten.
“De bedreigingen zijn reëel, maar niet onoverkomelijk”, stelt IEA-directeur Fatih Birol in een toelichting bij het net verschenen rapport. Of de benodigde metalen daadwerkelijk een bottleneck gaan vormen, hangt af van wat overheden en bedrijven hieraan gaan doen, volgens Birol.
Minstens dertig keer zoveel lithium en nikkel
Vooral elektrische auto’s en batterijen zullen de vraag naar bepaalde grondstoffen explosief doen toenemen. Zo is er in 2040 minstens dertig keer zoveel lithium, nikkel en andere metalen nodig om in de pas te blijven met het Parijse klimaatakkoord, rekent het IEA voor. Ook magneten in windmolens en motoren van stroomauto’s doen een groeiend beroep op mineralen en zeldzame aardmetalen. En de vraag naar koper en aluminium voor stroomnetwerken zal hard groeien, naarmate samenlevingen meer overschakelen van fossiele brandstoffen op elektriciteit.
Hard maken van ambities
De voorspellingen zijn wel met flinke onzekerheden omgeven, zegt het IEA. De technologie is volop in ontwikkeling. Zo wordt er gewerkt aan een autobatterij die veel minder kobalt nodig heeft. Afhankelijk van hoe snel die vondst zijn weg vindt, zijn de marges groot: de vraag naar kobalt kan de komende decennia met zes tot dertig keer toenemen.
Ook het klimaatbeleid van regeringen speelt daarin een rol. Blijft dat op de huidige koers, dan zijn er minder extra grondstoffen nodig, maar worden ook de doelen niet gehaald. Daarom is het volgens IEA van groot belang dat landen hun ambities om uitstoot te verminderen ook waarmaken en in actie komen. Dat geeft de aanbieders van grondstoffen het signaal dat er veel meer nodig is en zal investeringen in mijnen en verwerking uitlokken, verwacht het IEA.
Vertraging dreigt
Ook als dat gebeurt, is de kans nog groot dat de overgang naar schone energie vertraging oploopt. Het duurt lang voordat nieuwe mijnen operationeel zijn, constateert het agentschap. De kwaliteit van de grondstoffen neemt af en rond mijnen spelen vele kwesties op het gebied van milieuvervuiling en sociale rechten van bewoners en werknemers.
Daar komt nog bij dat veel mijnen in gebieden liggen die zelf bedreigd worden door klimaatverandering. Zo is de helft van de wereldwijde productie van lithium en koper gelegen in gebieden waar hoogwater een probleem is.
Het advies van de IEA is om, behalve meer uit de grond te halen, onderzoek naar alternatieve grondstoffen te stimuleren, meer werk te maken van recycling en niet af te dingen op het milieu en mensenrechten.
Lees ook:
Er komt een run op metalen voor schone energie, en die komen niet vanzelf uit de grond
Landen moeten harder in actie komen voor het klimaat. Alleen dan komen er genoeg investeringen in de cruciale grondstoffen die nodig zijn voor de overgang naar schone energie.
Stekkerauto’s zijn echt schoner, bevestigt studie nog maar eens
Elektrische auto’s zijn veel minder vervuilend dan wagens met een benzinemotor. Zelfs als je de CO2-uitstoot van vuile stroom meetelt, die vrijkomt bij productie en gebruik.