De Croo en Dermagne verdedigen loonakkoord in de Kamer: ‘Met getrokken messen, krijg je geen evenwichtige akkoorden’

Minister Dermagne en premier De Croo kregen deze namiddag in de plenaire Kamer vragen over het loonakkoord dat afgelopen nacht werd gevonden in het kernkabinet. Het dossier verhuisde naar de regeringstafel nadat het overleg tussen vakbonden en werkgevers vorige week mislukte.

De federale vicepremiers beslisten dat de lonen in de privésector de komende twee jaar met 0,4 procent kunnen stijgen bovenop de index. Daarnaast is er wel ruimte voor een premie van maximaal 500 euro netto voor bedrijven die het in coronatijden goed hebben gedaan, die de vorm zal krijgen van een consumptiecheque. Daar kan binnen bedrijfs- of sectorniveau over onderhandeld worden, bevestigde premier De Croo.

 Erg strenge voorwaarden zijn er niet, zodat ook een bedrijf dat misschien niet veel extra omzet heeft geboekt werknemers kan belonen, aldus de premier, maar hij benadrukte wel dat het niet de bedoeling kan zijn om bedrijven die het moeilijk hebben “in de afgrond te duwen”. “We hebben binnen de regering getoond dat we akkoorden kunnen maken die redelijk en evenwichtig zijn, en iedereen vooruit kunnen laten gaan. In een sfeer waarin sociale partners met getrokken messen tegenover elkaar staan, krijg je geen evenwichtige akkoorden”, klonk het.

De sociale partners onderhandelen intussen wel nog over de minimumlonen, eindeloopbaanmaatregelen en de harmonisering van de tweede pensioenpijler. In dat eerste dossier wil de regering alvast faciliteren door parafiscale maatregelen te treffen om bijvoorbeeld de jobcreatie niet te schaden, zei De Croo. “We hebben aan de sociale partners gevraagd om te werken aan een soort convergentietraject, dat uitgevoerd kan worden zodra de coronacrisis achter ons ligt.”

Dermagne van zijn kant beklemtoonde dat er over de premie van 500 euro onderhandeld kan worden op het niveau van de sectoren en bedrijven, “zonder strikte voorwaarden, dicht bij de realiteit, waar men zich bewust is van de mogelijkheden en de moeilijkheden binnen bedrijven en ondernemingen”. De PS-vicepremier benadrukte ook het belang van de stijging van de minimumlonen. “Het is totaal onaanvaardbaar dat mensen die ‘s morgens gaan werken niet voldoende worden betaald voor wat ze doen”, zei hij.

Mooie voorzet

De uitleg van de twee ministers kon niet alle Kamerleden overtuigen. De koopkracht van werknemers stijgt lang niet genoeg, vond PVDA’er Raoul Hedebouw, die zich afvroeg hoe de linkse regeringspartijen dit zouden uitleggen aan hun achterban. Vlaams Belang-Kamerlid Ellen Samyn verweet de regering de verantwoordelijkheid af te schuiven op de bedrijven. “De werknemers krijgen kruimeltjes onder voorbehoud, terwijl ze een eerlijk stuk van de taart verdienen.” Volgens N-VA’er Björn Anseeuw heeft de regering toegestaan dat de loonkost in ons land opnieuw sterker zal stijgen dan in de buurlanden.

Vooruit-fractieleidster Melissa Depraetere verdedigde het akkoord. “Wat hier op tafel ligt is een pak beter dan vorige week, toen er geen akkoord was. 500 euro is niet zo weinig, voor heel wat mensen is dat een groot bedrag”, zei ze. “De regering heeft haar verantwoordelijkheid genomen.”

Dat vond ook Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt. “De oppositie maakt hier praktisch elke week gewag van een grote politieke crisis binnen Vivaldi. We hingen zogezegd in de touwen en we gingen er nooit uitgeraken en enkel de strijd tegen corona zou de ploeg bijeenhouden. Maar er is een akkoord over de CRM gekomen, over de welvaartsenveloppe, over het relancefonds en nu ook over de lonen.”

Open Vld-politica Tania De Jonge beandrukte dat er nog werk op de plank ligt, maar feliciteerde De Croo en Dermagne wel voor “hun leiderschap”. “Ik hoop dat het werk nu verder constructief kan gebeuren, zodat werknemers en werkgevers hier beiden goed uit komen.”

Ook Nathalie Muylle (CDV) hoopt op “constructieve verantwoordelijkheid bij de sociale partners”, zei ze, zeker over de onderhandelingen over het minimumloon. Maar het akkoord binnen de regering “is een mooie voorzet”, klonk het.

Het akkoord komt er na het mislukte loonoverleg tussen de sociale partners en leidde al meteen tot een meningsverschil tussen socialisten en liberalen. 

Volgens Georges-Louis Bouchez (MR) moeten de onderhandelingen over de extra coronapremie op bedrijfsniveau gebeuren, zo verklaarde diens woordvoerder aan De Standaard. Dat is echter niet hoe de socialisten van PS en Vooruit het zien. Volgens minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) kan de coronapremie ook op sectorniveau onderhandeld worden. Volgens Vooruit is het maar logisch dat er eerst op sectorniveau gekeken wordt onder welke voorwaarden een premie mogelijk is. 

Bonden kritisch

Ook bij de bonden zijn de meningen verdeeld. Terwijl de liberale vakbond ACLVB voorzichtig positief reageert, wijzen de socialistische bond ABVV en de christelijke bond ACV het voorstel resoluut af.

Thierry Bodson, de Franstalige voorzitter van de socialistische bond, noemt het voorstel na een federaal bureau van het ABVV “bijzonder negatief”. “Zonder een sectoraanpak zullen bijvoorbeeld het bewakingspersoneel of het schoonmaakpersoneel niets krijgen”, aldus Bodson. Hij heeft ook kritiek op de teksten van de regering rond het minimumloon. Voor wat de landingsbanen betreft “staan we zelfs niet ver van een oorlogsverklaring”, klinkt het fors. 

“Onze mensen zijn verre van tevreden”, zegt ook ACV-voorzitter Marc Leemans. Vooral het feit dat de verstrengde loonwet blijft bestaan, is de vakbond een doorn in het oog. Hoe het nu verder moet, is niet duidelijk. De vakbond gaat zich maandag beraden. Of het tot acties zal komen, is evenmin duidelijk. “Dat zullen we maandag bekijken.”

De liberale vakbond ACLVB betreurt dat aan de loonnorm van 0,4 procent (bovenop de index) wordt vastgehouden, maar is tevreden over de extra premie van 500 euro netto die mogelijk wordt in bedrijven die goed hebben gepresteerd. ACLVB-voorzitter Mario Coppens spreekt van “een aanzienlijke verhoging van de koopkracht”.