Strijd om opvolging Merkel bij CDU beslist: Armin Laschet wordt nieuwe lijsttrekker

‘De teerling is geworpen, Armin Laschet wordt Kanselierskandidaat’, zei Markus Söder in een persconferentie vanuit Beieren. ‘Ik accepteer en respecteer het en zal Laschet zonder wrok ondersteunen.’ Met deze woorden eindigt een felle strijd waar Laschet zwaar gehavend uitkomt.

Aan de 60-jarige Laschet, minister-president van de deelstaat Noordrijn-Westfalen, nu de taak om de scherven bijeen te vegen, en in de komende maanden niet alleen de kiezers te overtuigen van zijn kunnen, maar ook het gedeelte van zijn partij dat liever de onder het volk populaire Söder als lijsttrekker had gezien.

Toen CSU-leider Söder ruim een week geleden bekendmaakte wat iedereen al een jaar dacht, namelijk dat ook hij een gooi wilde doen naar het lijsttrekkerschap van de twee christendemocratische zusterpartijen, ontstond een felle strijd tussen hem en Laschet. 

CDU-bestuur

Normaliter geldt: het besluit van het CDU-bestuur, de grotere zuster, is wet. En de CDU schaarde zich achter Laschet, in eerste instantie unaniem. Maar Söder wilde zich daar vorige week niet bij neerleggen, wees op populariteitsstatistieken waarin hij hoger scoorde dan Laschet, en benadrukte ook de steun die hij genoot in wat ze in partij-jargon ‘de basis’ noemen: de leden buiten Berlijn, in de provincie.

Binnen de CDU gaapt al een paar jaar een kloof tussen degenen die de politiek van Merkel in grote lijnen steunen en degenen die verlangen naar een conservatieve koers. Vooral in de Oost-Duitse deelstaten, waar de radicaalrechtse AfD de tweede partij is, is de lokale CDU-leiding niet blij met Laschet. Hij zou volgens hen te veel de politiek van Merkel belichamen. 

Söder is wat conservatiever en positioneert zich succesvol als ‘man van het volk’, die met opgestroopte mouwen door het land trekt en geen partijorganen nodig heeft om zijn Kanseliersambities te legitimeren.

Vernieuwing

De tactiek van Söder leek te werken, steeds meer CDU-politici spraken zich de afgelopen week voor hem uit, omdat hij meer zetels zou binnenhalen en omdat hij voor vernieuwing staat. Maar Laschet hield zijn poot stijf en dwong het partijbestuur maandagavond opnieuw tot een loyaliteitsverklaring. Vlak na middernacht kreeg hij de stem van 31 van de 46 stemgerechtigde bestuursleden. Söder kreeg 9 stemmen. 6 bestuursleden onthielden zich van een stem.  

Söder had zondag beloofd dat hij de keuze van het CDU-bestuur zou respecteren. Hij hield woord, maar deelde nog wel een steek onder water uit. Hij bedankte voor de grote steun in de CDU, en bedankte ‘in het bijzonder de moedige leden die zich tegen de wil van de partijtop voor mij in durfden zetten.’

Laschets mandaat is allerminst stabiel. Hijzelf wuift dat weg met het argument dat er in vijf maanden nog veel kan gebeuren. Veel zal afhangen van de bestrijding van het coronavirus. Mocht het vaccineren goed op stoom blijven en de derde golf bedwongen worden, dan zal dat op de regerende CDU afstralen. Anderzijds: als dat niet gebeurt en CDU bovendien slecht presteert bij de deelstaatverkiezingen in Saksen-Anhalt, dan wordt het voor Laschet een loodzware campagne.