Deze crisis toont andermaal aan: politiek leiders horen in de Kamer
In het zicht van de haven gaan we geen gekke dingen doen, zei Hugo de Jonge, terwijl in Breda voorbereidingen werden getroffen voor een volksfeest met tienduizend man. Persoonlijk zou ik zo’n massaal evenement met hossende en bierdrinkende mensen, terwijl er nog dagelijks zevenduizend nieuwe besmettingen bijkomen, wel typeren als een gek ding, maar kennelijk bestaan er volgens de coronaminister nog gekkere dingen.
Zo’n feest heet trouwens officieel een ‘fieldlab’, waarmee het als vanzelf een wetenschappelijk tintje krijgt. Of dat terecht is, valt zeer te betwijfelen. In statistiek gespecialiseerde wetenschappers maakten de afgelopen dagen gehakt van dit inmiddels afgelaste radio 538-evenement. Het was een veel te grote groep met veel te veel gezondheidsrisico’s, terwijl er geen duidelijk onderzoeksplan lag. Maarten van Smeden, statisticus en universitair docent onderzoeksmethoden in de epidemiologie in het UMC Utrecht, zei in de Volkskrant: “Dit is absoluut niet volgens de wetenschappelijke standaarden.”
Smeekbedes van zorgpersoneel
Tel daar de smeekbedes van het zorgpersoneel, die de ic’s nog altijd vol zien liggen met coronapatiënten, bij op en je vraagt je af waarom het kabinet zo hardnekkig vasthoudt aan dit soort experimenten. De Jonge zei vorige week in het Kamerdebat dat hij ‘dingen weer mogelijk wil maken’, dingen die epidemiologisch eigenlijk nog niet verantwoord zijn. En dat kost dus 1,1 miljard euro. De minister noemde dit ‘een fantastische investering’. Hij had van mensen die hebben meegedaan aan testevenementen gehoord dat het geweldig was. “Eindelijk weer een dagje eropuit!”
In het zicht van de haven, zoals De Jonge het noemt, hapert de Nederlandse vaccinatiestrategie. Er wordt gestrooid met data waarop coronamaatregelen wel, dan weer niet, o ja, toch wel, versoepeld kunnen worden. Grootschalige feesten onder de noemer van wetenschappelijk onderzoek leiden tot maatschappelijke onrust.
Hoogste alarmfase
Deze optelsom zou voor de Tweede Kamer genoeg reden moeten zijn voor de hoogste alarmfase. Wie graag een tegenmacht wil zijn, dient zich ook zo te gedragen. Maar het coronadebat van vorige week verliep in grote lijnen zoals de vorige coronadebatten: veel gemopper, links en rechts wat kritiek en pogingen om het kabinet bij te sturen, vaak op detailniveau. Je zou het meestribbelen kunnen noemen: protesteren, maar als het erop aankomt in grote lijnen instemmen met het beleid.
De Tweede Kamer heeft weliswaar zelf gevraagd om testexperimenten, maar een alerte volksvertegenwoordiging had vorige week alsnog een streep gezet door het massale muziekfeest in Breda, en dit niet overgelaten aan het lokale gezag. Maar hoe alert kan de huidige Kamer zijn, gezien de dubbelrollen van Mark Rutte, Sigrid Kaag en Wopke Hoekstra? Ze zijn niet alleen minister, maar tijdens deze demissionaire periode formeel ook fractievoorzitter in de Kamer. Rutte, Kaag en Hoekstra controleren dus hun eigen beleid.
Uitzonderlijke tijden
Natuurlijk, het zijn uitzonderlijke tijden, maar deze onwenselijke situatie toont andermaal aan dat politiek leiders in de Kamer horen te zitten, en niet in het kabinet. Juist nu, om in coronatermen te blijven.
Er is alle reden om vooral haast te maken met de kabinetsformatie. Al is het maar om tijdens deze crisis in ieder geval iets van het gevoel van dualisme terug te krijgen.
Bart Zuidervaart is chef van de redactie politiek. Hij schrijft wekelijks een column.