Meghangate: Meghan is alles wat de Windsors niet zijn

De tabloids spreken al maanden van een ‘oorlog’. De Britse roddelpers schuwt overdrijving doorgaans niet, maar dat prins Harry en Meghan Markle op ramkoers liggen met het koningshuis is duidelijk. Morgen wordt het interview uitgezonden dat het voormalig koninklijk paar had met Oprah Winfrey en waarvan, als inleidende beschietingen, al enige fragmenten zijn uitgezonden. Ook Buckingham Palace kwam met een pre-emptive strike: deze week lekte uit dat het koningshuis een onderzoek start naar het vermeende pestgedrag van Markle tegen haar personeel op Kensington Palace. Om in de oorlogsmetaforen te blijven: een bloedbad dreigt.

Wat opvalt, is dat de ruzie tussen Meghan en Harry en ‘de firma’, zoals Markle de koninklijke familie noemt, opener wordt uitgevochten dan ooit te voren. “Ik kan me niet herinneren ooit zo’n publiekelijke ruzie binnen de koninklijke familie te hebben meegemaakt,” zei royaltyverslaggever van de Daily Mirror Victoria Murphy deze week in The Guardian. Zelfs na het debacle van Prince Andrew, die na te zijn beschuldigd van seksueel misbruik een dramatisch verlopen televisie-interview gaf, bleef de onmin binnen de paleismuren: Andrew werd geruisloos geëxcommuniceerd.

Daarvan is nu geen sprake. Markle lijkt niet voornemens zich het zwijgen op te laten leggen, maar ook de Windsors laten zich niet onbetuigd. In een reactie op het nieuws dat Markle een ‘schrikbewind’ zou hebben gevoerd over haar staf liet Buckingham Palace weten ‘verontrust’ te zijn. Bovendien lijkt er weinig twijfel over de herkomst van het artikel in The Times, de vingerafdrukken van de Windsors zijn overduidelijk zichtbaar.

Extravert en Amerikaans

Het is een ongekende ruzie, die door heel Groot-Brittannië likkebaardend wordt gevolgd, maar die ook voor meer staat dan alleen een bokkig paar dat weigert om nog langer onder de knoet van een 94-jarige koningin te leven. De moderne tijd rammelt aan de paleisdeuren, maar wordt angstvallig buiten gehouden. Markle staat voor alles wat het aartsconservatieve Britse koningshuis níet is. Amerikaans, extravert en glamoureus op een manier die door de Britse stiff upper lip-adel als plat wordt gezien. Een representant van het moderne Hollywood-sterrendom en de daarbij horende levensstijl. Dat het stel lucratieve deals sloot met Netflix en Spotify werd als een affront beschouwd.

De empowerment van vrouwen mag in progressieve kringen misschien de wind in de zeilen hebben, binnen de muren van Buckingham Palace is de behoudzucht nog altijd troef en dient sowieso iedereen die is aangetrouwd zich te schikken naar de strikte normen van de koninklijke familie. Dat instituut bestaat bij de gratie van behoudzucht, van het zo min mogelijk aanpassen aan moderniteiten tot het echt niet anders kan, en van het nooit of te nimmer tonen van emoties. Never explain, never complain (Leg nooit uit, klaag nooit) is al eeuwenlang het motto.

Markle is niet de eerste die niet kon aarden in die verstikkende omgeving, ook Diana ging er aan onderdoor. Maar waar Diana, afstammeling van een oud adellijk geslacht, kon uitgroeien tot ‘the people’s princess,’ bleef Markle de Amerikaanse die het perfecte plaatje verpestte. Ook onder conservatieve Britten, voornamelijk uit de lagere sociale klassen, is Markle de gebeten hond. De woede die spreekt uit de krantenkoppen van de tabloids, vaak een goede graadmeter voor het sentiment in het land, verraden meer dan enkel de afgunst jegens Markle. Het gaat dieper. Haar wordt verweten dat ze prins Harry, de populairste royal, van de Britten heeft ‘gestolen’, zoals eerder Yoko Ono dat deed met John Lennon, en zoals de laatste eeuw al zoveel is afgenomen van het ooit zo machtige maar in rap tempo afbrokkelende Britse rijk.

Haat tegen Markle

“Markle roept weerstand op vanwege haar gemengde afkomst, maar ook vanwege haar feminisme, activisme en sterke opvattingen over autonomie en identiteit,” zei Afua Hisch, docent journalistiek aan de University of Southern California en schrijfster van het boek Brit(ish): On Race, Identity and Belonging in een artikel in de New York Times. “Ze maakte haar entree op het moment dat door de brexit mensen teruggrepen op de nationale identiteit en het imperialistische verleden van Groot-Brittannië. Het is dan ook niet verrassend dat ze geen warm welkom kreeg.”

Want de haat tegen Markle tapt uit hetzelfde vaatje als waar de brexitcampagne op gestoeld was: de angst dat de zo gekoesterde trotse Britse identiteit door invloed van buitenaf verwatert, en het onvermogen om te accepteren dat de rol van Groot-Brittannië op het wereldtoneel is veranderd. Het idee dat de Britten iets ontnomen wordt, een deel van henzelf. In dat opzicht is het vertrek van het paar meer dan een droevige familievete of een modern koningsdrama, het is een nationale tragedie.