Regisseur NTGent Milo Rau: ‘Livestream wordt een interessant experiment’

Milo Rau (44) mag dan artistiek leider bij NTGent zijn, het landschap waarin hij opereert, is groter dan alleen het Sint-Baafsplein waar dat theaterhuis is gevestigd. De in Bern, Zwitserland, geboren Rau loopt net de Berlijnse Akademie der Künste uit als we bellen. Op weg naar de volgende Zoommeeting heeft hij wel even kort de tijd om vooruit te kijken naar de livestream van La Reprise.

“Dat wordt een interessant experiment,” zegt Rau. “In mijn werk nemen videoschermen op toneel een belangrijke plek in, met de beelden die live worden gemaakt door een cameraman. Zo kun je mooi inzoomen op de gezichten van de acteurs. Het publiek bepaalt dan waar het naar kijkt, naar de acteurs of naar het scherm. Die nabijheid kun je in een livestream gelukkig wel behouden maar je ontneemt het publiek die keuzevrijheid. Ik ben nieuwsgierig naar wat dat met de voorstelling doet.”

De impact was enorm toen La Reprise in 2018 voor het eerst werd gespeeld. Rau is een meester in het pulken aan maatschappelijk littekenweefsel. Zo ging Five Easy Pieces over de affaire- Dutroux, en richtte hij in The Congo Tribunal zijn pijlen onder meer op het Belgisch koloniaal verleden. La Reprise vertelt het verhaal van de racistische moord op de jonge homoseksuele Ihsane Jarfi in 2012 in Luik. Die moord door drie leeftijdgenoten wordt met alle gruwelijke details geënsceneerd, maar La Reprise begint al veel eerder, bij de verdeling van de rollen. Die werkwijze is Raus handelsmerk geworden:

Beter dan een monument

“Klopt, ik ben meer geïnteresseerd in het proces dan in het product,” zegt Rau. “Ik wil laten zien wat allemaal tot het uiteindelijke stuk geleid heeft. Je ziet een groep mensen elkaar ontmoeten in de casting en hoe ze toewerken naar die traumatische gebeurtenis waar iedereen op een of andere manier mee te maken heeft. Dat kan zijn omdat ze uit Luik komen of omdat het theater hen boeit of iets anders. Het is een ‘unfore­seen collective’ waar ik aan werk als ik theater maak. Ik bedoel: met een andere cast krijg je een andere voorstelling, een andere ‘reprise’, wat voor mij overigens ‘herneming’ betekent, ik ben niet geïnteresseerd in het ‘herhalen’ van wat er is gebeurd, ik wil pogen het te begrijpen en ermee te dealen. Ik denk dat kunst ons zo kan leren met de werkelijkheid om te gaan. De vader van Ihsane zei destijds dat La Reprise voor hem meer betekende dan wanneer ze een monument voor zijn zoon hadden opgericht.”

“Wat ik zo goed vind aan livestreams,” vervolgt Rau, “is dat het door iedereen overal bekeken kan worden. Je hoeft er niet voor naar Amsterdam, het is goedkoper en laagdrempeliger, maar aan de andere kant, theater is leven voor mij, dat samen in een zaal iets ondergaan… Het is interessant hoor, die noodgedwongen ontmoeting van theater en film en ik ben heel benieuwd waar dat toe gaat leiden in de toekomst, maar uiteindelijk zul je het live theater er echt niet mee overbodig maken. Weet je nog toen televisie en film opkwamen? Iedereen zag de bui al hangen voor het live theater, nou het is er nog steeds en we missen het.”

“Ik heb besproken met het team dat morgen de livestream van La Reprise gaat doen, dat ze niet te veel moeten schakelen tussen camera’s. Je moet gewoon laten zien wat er gebeurt, snap je? Ik deed vorige week een livestream van de opera La Clemenza di Tito van Mozart in Genève. Ik zat naast de schakelregisseur en moest hem ook op het hart drukken zo min mogelijk te schakelen. Je kunt het ritme van theater en van muziek niet beïnvloeden, dat moet je laten gebeuren.”

Zit Rau morgen bij La Reprise ook naast meercameraregisseur Reinier Bruijne van ITALive? “Haha, misschien als hij het toestaat. Ze proberen de theaterregisseur er toch zo veel mogelijk buiten te houden. (‘die zit maar in je nek te hijgen’), ik kan me daar iets bij voorstellen.”