Op IJburg is GroenLinks niet zo heilig meer

Voor de deur van de biologische supermarkt Biolicious in de Amsterdamse vinexwijk IJburg – organische falafel 4 euro; een paar ons boerenkaas 11 euro – twijfelen veel linkse stemmers over hun keuze bij de komende verkiezingen. De hoofdstad viel in 2017 stevig in handen van GroenLinks (samen met Nijmegen), niet dankzij de bewoners van notoire achterstandswijken – die klagen eerder dat hun stad is overgenomen door de groene elite – maar dankzij IJburgers als Carla, een 56-jarige ic-verpleegkundige met een roze donsjas aan.

‘Ik stemde vorige keer GroenLinks, maar dat wordt nu D66’, zegt zij. Echt net besloten, na het lezen van een interview in de Volkskrant met lijsttrekker Sigrid Kaag. ‘Het is een vrouw die zich ondanks een moeilijke jeugd heeft ontwikkeld. Ze heeft haar hersenen goed benut en die kans gunt zij ­iedereen.’

GroenLinks-leider Jesse Klaver vindt Carla bij nader inzien te glad. ‘Je weet nooit waar die staat.’ De verpleegkundige noemt nog een reden voor haar overstap: ‘Kaag is heel erg voor gratis kinderopvang. Ik heb mij altijd blauw betaald omdat ik graag wilde werken. Maar veel collega’s zeiden: waarom zou ik gaan werken om de opvang te betalen? Die haakten af.’

Verderop, bij een schoolpleintje, twijfelt haar Marokkaanse buurt­genoot Meedani (59) ook niet meer. ‘Ik stemde GroenLinks maar die zijn te radicaal geworden. Als het aan hun ligt, móét ik voortaan met het ov naar mijn werk op Schiphol. Dat gaat mij te ver.’ D66 is volgens Meedani tenminste wèl democratisch. ‘Ik vind dat Rutte de ­coronacrisis wel goed heeft aangepakt, maar VVD stemmen gaat mij te ver. Die zijn tegen buitenlanders. Kijk, jij bent indo, ik ben Marokkaan en wij kunnen toch gewoon samenaleven?’

Nog meer overstappers

Als de gevoerde gesprekjes in IJburg exemplarisch zijn, dan kleurt Amsterdam over twee weken donkergroen (D66), in plaats van lichtgroen (GroenLinks). Vier jaar geleden was dat krap andersom. GroenLinks joeg afgelopen maanden veel IJburgers tegen zich in het harnas, door de woonwijk aan te wijzen als mogelijke locatie voor 200 meter hoge windturbines. ‘Als dat plan doorgaat, moeten mijn kinderen hun huis verkopen’, zegt de 74-jarige Mariette, die wat biospulletjes in haar fietstas stopt. ‘Die molens zijn schadelijk voor de gezondheid.’ Haar stem verschuift over twee weken van GroenLinks naar de SP. ‘Lilian Marijnissen is een vrouw – dat vind ik belangrijk – die helder communiceert, haar mening onderbouwt en wel rekening houdt met het welzijn van mensen.’

Nog meer overstappers passeren: de 55-jarige Paul, werkzaam bij de KLM, verruilt de VVD tot zijn eigen verbazing voor de Partij voor de Dieren. ‘Ik ben tegen die windturbines en tegen de nieuwe biomassacentrale die ze verderop willen bouwen.’ Na wat research kwam Paul terecht bij de PVV of Forum voor Democratie. ‘Maar ja, dat zijn racistische partijen, daar kan ik echt niet op stemmen.’ Na wat tweaken wijst zijn Stemwijzer inmiddels PvdD aan. ‘We eten toch al minder vlees. Dus die vleestax is wel oké.’

Een dame in een rolstoel die haar eenmansbedrijfje heeft moeten opgeven door corona: ‘Ik kies dit jaar voor de economie: geen GroenLinks meer, maar VVD.’

Verderop in IJburg, waar de zelfbouwvilla’s staan met uitzicht over het water, steekt de 50-jarige Frank net zijn Tesla in een stopcontact. ‘Ik stemde vier jaar geleden VVD en dat blijft zo.’ Volgens de ondernemer is Rutte een goede, pragmatische crisismanager. De toeslagenaffaire en Groningse gasschade kunnen wat hem betreft niet in de schoenen van de premier worden geschoven. ‘De VVD beweegt duidelijk meer naar links – klimaat, solidariteit – en dat is terecht en ook slim. Als ze dat niet hadden gedaan, zou ik misschien wel overstappen.’